Baker kisti, dizin arka bölgesinde ortaya çıkan ve zamanla büyüyebilen içi sıvı dolu bir şişliktir. Diz arkasında ortaya bu kist yapısı ayrıca Popliteal kist olarak da bilinmektedir.
Bu yazıda; Baker kisti nedir, Baker kistinin nedenleri nelerdir, popliteal kist belirtileri nelerdir, Baker kisti tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Baker kisti, dizin arkasında bulunan içi sıvı dolu bir şişliktir. Diz arkasında büyüyen ağrılı bir kitle şeklinde farkedilir. Diğer adı popliteal kisttir.
Baker kistinin en önemli belirtisi diz arkasında ortaya çıkan topak şeklinde bir şişliktir. Bu şişlik zaman zaman ağrıya ve bazı diğer belirtilere yol açabilir.
Baker kisti çoğu zaman gastroknemius veya semimambranöz bursalarından gelişir. Nadiren diz eklemi arka kapsülünden arkaya doğru gelişen fıtıklaşma sonucu oluşur.
Popliteal kistin diğer bazı özellikleri şunlardır:
|
Baker kistine bağlı olarak diz arkasında ağrı oluşabilir. Hasta dizini tamamen esnetirse veya tamamen uzatırsa kist ağrısı daha da kötüleşir.
Popliteal fossada ortaya çıkan kist her yaştan bireylerde ortaya çıksa da, özellikle 40 yaşın üstündeki kadınlarda daha sık görülür.
Diz arkasında oluşan ağrı nedeniyle hareket kısıtlaması yaşanabilir ve zaman içerisinde eklem sertliği oluşabilir. Bu nedenle erken zamanda teşhis edilmeli ve tedavi adımlarına geçilmelidir.
Diz; kemik, tendon, kıkırdak ve eklemden yapılıdır. Tendonlar ve kıkırdaklar eklem sıvısının kayganlaştırıcı özelliğine ihtiyaç duyarlar. Eklem sıvısı kemik ve kıkırdakların düzgün hareket etmesine yardımcı olur ve sürtünmeyi azaltır.
Her dizde sinovyal sıvının dolaştığı bursa adı verilen küçük keseler vardır. Popliteal bursa diz eklemi arkasında sıvı akışını düzenleyen kapak benzeri bir sistemdir.
Diz ekleminde çok fazla eklem sıvısı birikirse bu sıvı popliteal bursada birikebilir. Diz arkasındaki bursalarda fazla sıvı birikimi Baker kisti oluşumuna neden olacaktır.
Diz ekleminde fazla eklem sıvısı (sinovyal sıvı) oluşumuna yol açan nedenler şunlardır:
| Gut | Gut hastalığında kandaki ürik asit seviyeleri çok yükselebilir. Hiperürisemi durumunda kandaki ürik asitler eklemlerin etrafında birikmeye başlar. Bu durum eklemlerde iltihaplanmaya ve şiddetli ağrıya neden olur. |
| Hemofili | Hemofili, kanın düzgün şekilde pıhtılaşamadığı bir hastalıktır. Bu durum iç kanamasına ve eklemlerde hasara neden olabilir. |
| SLE | Lupus, vücudun bağışıklık sisteminin normal ve sağlıklı dokulara saldırdığı otoimmün bir hastalıktır. En çok etkilenen bölgelerden biri de eklemlerdir. |
| Osteoartrit | Eklemlerde iltihaplanma, parçalanma ve kıkırdak kaybı ile seyreden bir artrit şeklidir. Eklem kıkırdağı zamanla aşınır. |
| Sedef hastalığı | Sedef hastalığı özellikle cildi etkileyen otoimmün bir hastalıktır. Bazı sedef hastalarında eklemlerde ağrı ve yanma vardır. Tırnaklarda da (tırnak sedefi) görülebilir. |
| Reaktif artrit | Eklem iltihabı, göz iltihabı, genital, üriner ve gastrointestinal sistemin kronik iltihaplanması ile seyreden bir artrit türüdür. |
| Romatoid artrit | Eklemleri en çok etkileyen romatolojik hastalık türüdür. Eklemlerde hasara ve ağrıya neden olabilmektedir. |
| Septik artrit | Bakteriyel veya viral bir etken nedeniyle eklemlerde ortaya çıkan iltihaptır. |
| Yaralanma | Diz ekleminde oluşan yaralanma eklem aralığında sıvı artışına neden olabilir. Özellikle sporcularda diz eklemi yaralanmasına daha sık rastlanır. |
Tüm bu hastalıklar diz ekleminde sinovyal sıvının artışına neden olmaktadır. Uzun dönemde diz arkasında Baker kisti oluşmasına yol açabilirler.
Baker kisti iyice büyümedikçe çoğu insan tarafından farkedilmez. Dizin arka tarafındaki popliteal bölgede/fossada gelişen bu kist, göz önünde olmadığı için farkedilmeyebilir.
Bazı insanlar banyodayken diz arkasında bir şişlik/kist olduğunu farkedebilirler. Düzgün yapılı bu kist büyük ihtimalle Baker kistidir.
Baker kistinin belirtileri şunlardır:
|
Baker kistine bağlı olarak hareket fonksiyonunda aksama yaşayabilirsiniz. Diz ekleminin kilitlenebilir ve bükülmeyebilir.
Diz arkasında şişlik ve ağrı semptomları olan kişiler bir doktora muayene olmalıdır. Doktorunuz dizin arkasındaki kistin nedenini bulmaya çalışacaktır.
Dizinizin arkasında kist ve ağrı varsa bir sağlık kuruluşuna başvurarak tıbbi yardım almalısınız. Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek ve muayenenizi yapacaktır.
Diz arkasındaki şişliğin ve ağrının birçok nedeni olabilir. Özellikle şu ihtimallerin dışlanması gereklidir:
- Anevrizma
- Tümör
Baker kisti teşhisi için bazı görüntüleme testleri yapılabilir. Yapılabilecek görüntüleme testleri şunlar olabilir:
- Ultrason
- Bilgisayarlı tomografi
- Manyetik rezonans görüntüleme
Karanlık bir ortamda kiste doğru bir ışık kaynağının tutulması ile Baker kistinin teşhisi yapılabilir. Kist içeriğinde sıvı olduğu için ışığı geçirecektir.
Baker kisti teşhisi büyük oranda fizik muayene ve görüntüleme testleri ile konulmaktadır. Kistin teşhisinden sonra tedavi adımlarına geçilecektir.
Baker kisti vaka örnekleri – Saglik.li
Popliteal kist büyük oranda tedavi gerektirmeden kendiliğinden geçer. Dizdeki sıvı artışı normale döndüğünde Baker kisti küçülecek ve ortadan kalkacaktır.
Diz arkasındaki kist yapısı büyümeye devam ediyorsa ve şiddetli ağrılara neden oluyorsa ek tedavi seçenekleri gündeme gelecektir.
Baker kisti tedavisi için şu tedavi metotlarından biri kullanılabilir:
Doğal Tedavi Seçenekleri
Küçük bir Baker kistine sahipseniz, evde uygulayabileceğiniz bazı kişisel bakım teknikleri ile kistin küçülmesine yardımcı olabilirsiniz.
Doğal tedavi seçenekleri şunlardır:
- Buz uygulaması: İltihabı ve şişliği azaltmak için buz uygulaması yapılabilir.
- Dinlenme: Dizinizi daha az kullanmalısınız. Bu sayede daha az hasar oluşacak ve iyileşme hızı artacaktır.
- Koltuk değneği kullanmak: Diz üzerine düşen yükü azaltırsanız diz eklemini koruyabilir ve ağrısız yürüyebilirsiniz.
- Bandaj kullanımı: Dizlerinizi desteklemek için sıkıştırma bandajları kullanabilirsiniz.
İlaç Tedavisi
Baker kisti tedavisi için ilaç tedavisi kullanılabilir ancak bu tedavi metodu çok başarılı sonuçlar vermekten uzaktır. İlaç tedavisi olarak şunlar reçete edilebilir:
- NSAID’ler
- Analjezikler
- Antipiretikler
Bu ilaçlar semptomlarınızı azaltacaktır ve gündelik yaşamınızı kolaylaştıracaktır. Doktorunuzun önerilerine dikkat ederek ilaçlarınızı kullanmalısınız.
Kist İçeriğini Boşaltma
Baker kistinin içeriğinde homojen bir sıvı bulunur. Büyümüş kistlerin tedavisi için kist içeriğinin boşaltılması gerekebilir.
Doktorunuz kistin bulunduğu noktadan bir enjektör yardımıyla eklem içerisindeki sıvıyı boşaltmak isteyecektir. Kist içeriğini boşaltmak ile büyük oranda rahatlama sağlanabilmektedir.
Fizik Tedavi ve Egzersizleri
Düzenli ve hafif egzersizler hareket kabiliyetinizi arttırmanıza ve diz çevresindeki kaslarınızı güçlendirmenize yardımcı olabilir.
Baker kisti fizik tedavisi ve egzersizleri için doktorunuzla görüşmeli ve fikir almalısınız. Egzersizlerden sonra koltuk değneği kullanabilir ve diz arkasına buz uygulaması yapabilirsiniz.
Steroid Enjeksiyonu
Bazı durumlarda altta yatan nedenin tedavi edilmesi gerekebilir. Baker kistinin oluşmasına yol açan birçok diz iltihabı türü vardır.
Steroid enjeksiyonu dizdeki iltihabı azaltır ve ağrıyı hafifletir. Kistin küçülmesine neden olabilir. Yine de tekrarlama olasılığının olduğunu bilmelisiniz.
Baker Kisti Ameliyatı
Bazı nadir durumlarda Baker kistinin cerrahi olarak tedavisine ihtiyaç duyulabilir. Kistin ameliyat ile çıkarılması ve eklemin onarılması gerekebilir.
Cerrah, diz arkasında açtığı küçük bir kesi yardımıyla Baker kistini çıkaracaktır. Baker kisti ameliyatı sadece bazı ileri vakalarda uygulanmaktadır.
Baker kistinin oluşmasının en önemli nedeni mevcut diz problemleridir. En etkili tedavi yöntemi altta yatan sorunu tedavi etmekle mümkündür.
Baker kisti bazı nadir vakalarda patlayabilmektedir. Bu durum sinovyal sıvının baldır bölgesine sızmasına neden olabilir.
Baker kistinin patlaması şu belirtilere yol açabilir:
|
İnsan vücudu bu sıvıyı birkaç hafta içerisinde emecektir. Doktorunuz ağrıyı azalmak için ağrı kesiciler reçete edebilir. Baldır bölgenizi ara ara muayene edebilirsiniz.
Popliteal kistin oluştuğu bursalarda enfeksiyon gelişebilir ve bursit oluşabilir. Bu durum şiddetli ağrılara yol açabilir.
Baker kisti büyük oranda zararsızdır ve genellikle bir süre sonra kendiliğinden kaybolur. Bazı kişilerde pinpon topu büyüklüğüne ulaşabilir ve semptomatik kalabilir.
