Horner sendromu, göze sempatik sinir gönderen yolun hasar görmesi nedeniyle ortaya çıkan bir hastalıktır. Göz kapağı düşüklüğü, pupil daralması ve yüzün bir tarafında terlemenin olmaması ana belirtileridir.
Bu yazıda; Horner sendromu nedir, Bernard-Horner sendromunun nedenleri ve belirtileri nelerdir, Horner sendromu tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Horner sendromu, gözleri ve yüzün bir bölümünü etkileyen nadir bir hastalıktır. Beyinden yüze ve göze giden bir sinir yolunun bozulması nedeniyle oluşur.
Horner sendromunun göze sempatik sinir gönderen yolun hasar görmesi nedeniyle ortaya çıktığı düşünülmektedir. Üç ana belirtisi vardır:
- Kısmı pitozis (üst göz kapağının sarkması)
- Miyozis (göz bebeği daralması)
- Yüz anhidrozu (yüzün bir yarısında ter üretiminin azalması)
Tıbbi literatürde farklı isimlerle anılmaktadır. Bunlar:
- Bernard sendromu
- Bernard-Horner sendromu
- Claude Bernard sendromu
- Okülosempatik palsi
|
Horner sendromu, beyin sapını gözlere ve yüze bağlayan sempatik sinirlerin hasar görmesi ve bozulması nedeniyle oluşur. Bu sinirler göz bebeğinin daralmasını ve genişlemesini kontrol eder.
Horner sendromuna bağlı olarak oluşan semptomlar genellikle yüzün sadece bir yarısını etkiler. Her yaştan ve her ırktan insanlarda ortaya çıkabilir. Her iki cinsiyeti benzer oranlarda etkiler |
Bernard-Horner sendromunun bazı önemli özellikleri şunlardır:
- Oldukça nadir bir durumdur.
- Baş, göz ve yüze ulaşan sempatik uyarının kesilmesi ile oluşur.
- Aynı tarafta pitozis ve miyozisin olması en önemli özelliğidir.
- Genetik olarak oluşabilir. Her 6.250 doğumdan 1’inde ortaya çıkar.
- Sonradan oluşabilir. Sinir hasarına yol açan çeşitli nedenler sonucunda oluşabilir.
Doğuştan ortaya çıkabileceği gibi altta yatan bazı nedenler sonucunda sonradan da ortaya çıkabilir. İnme, tümör veya omurilik yaralanması gibi nedenlerle oluşabilir.
Horner sendromunun spesifik bir tedavisi yoktur. Öncelikle altta yatan belirlenmeli ve neden yönelik tedavi adımları izlenmelidir.
Horner sendromunun nedeni üç farklı sinir yolundan kaynaklanmış olabilir. Gözlere ve yüze ulaşan sinirler beyinde doğrudan bir yol izlemez.
Yüze ve gözlere ulaşan sinirler üç farklı yoldan ilerler ve bu yollardan herhangi birinde hasar meydana gelebilir.
Horner sendromu türleri/çeşitleri şunlardır:
| Merkezi (Birinci derece) |
Hipotalamustan köken alan sinirler beyin sapı ve omurilik yoluyla göğüse doğru ilerler. Bu sinir yolunda hasar veya tıkanıklık oluşması Horner sendromuna yol açabilir.
Şu nedenler hasar veya tıkanıklık oluşturabilir:
|
| Preganglionik (İkinci derece) |
Sinir yolunun ikinci aşaması, göğüsten akciğerlerin üstüne ve boynun karotis arteri boyunca ilerler. Bu sinir yolunu engelleyebilecek durumlar şunlardır:
|
| Postganglionik (Üçüncü derece) |
Bu sinir yolu boyundan orta kulağa ve göze doğru ilerler. Postganglionik sinir yolunda hasara neden olabilecek durumlar şunlardır:
|
Beyinden göze ve yüze ilerleyen sinir yollarından herhangi birinde hasar meydana gelebilir ve bu durumun sonucunda Horner sendromu oluşabilir.
Yapılan araştırmalar Horner sendromunun çoğunlukla lokal veya sistemik bazı hastalıkların sonucu olduğunu ve bazı tedavi şekillerinden kaynaklanabileceğini göstermiştir.
Bu sendroma sahip bireylerin bir bölümünün konjenital olarak bu rahatsızlığa sahip olduğu bilinmektedir. Bazı durumlarda ise çeşitli nedenler sonucunda sendromun oluştuğu bilinmektedir.
Konjenital Nedenler
Horner sendromu, bazı yenidoğanlarda görülebilir. Konjenital olarak ortaya çıkabilen bu sendrom nüfusun çok küçük bir yüzdesini etkiler.
Konjenital Horner sendromunun nedenleri şunlar olabilir:
- Doğum travması
- Sinir hasarları
- Karotid arter yaralanması
- Nöroblastom kaynaklı
Horner sendromu için spesifik bir gen bulunamamıştır. Yine de bu durumun bazı koşullarda genetik olarak ortaya çıkabildiği düşünülmektedir.
Edinilmiş Nedenler
Horner sendromu nedenleri çoğunlukla sonradan gelişen sağlık koşulları ile ilgilidir. Bu sendroma yol açabilecek birçok farklı hastalık vardır.
Bernard – Horner sendromunun oluşmasına yol açabilecek tıbbi durumlardan bazıları şunlardır:
- Kafa travmaları
- Boyun travmaları
- Menenjit veya ensefalit
- Çeşitli enfeksiyonlar
- Akciğerin üst bölgesinden köken alan tümörler
- Akciğer kanserleri
- Tiroid kanseri
- Migren
- Küme tipi baş ağrısı
- İnme (stroke)
- Anevrizma
- Emboli
- Cerrahi müdahaleler
- Miyelin kaybına yol açan hastalıklar
- Omurga kistleri
Doğum sırasında boyun ve omuz yaralanmaları bazı bebeklerde Horner sendromunun oluşmasına neden olabilir ancak bu durum oldukça nadir görülür.
Bu sendroma sahip bireylerin sadece %5’i bu sendrom ile doğar. Vakaların çok küçük bir bölümünde neden tespit edilemez, bu durum idiyopatik Horner sendromu olarak isimlendirilir.
Horner sendromunun oluşmasına yol açan sinir iletim zincirindeki bozulmanın konumuna bağlı olarak farklı semptomlar ortaya çıkabilir.
Bu sendromun ana belirtileri şunlardır:
|
Hastalarda görülen diğer belirtiler şunlar olabilir:
- Etkilenen gözün rengi diğer göze göre daha açık renkli olabilir.
- Yüzün etkilenen tarafında kızarıklık ve sıcaklık artışı olabilir.
- Her iki göz bebeği arasında büyüklük farkı vardır (anizokori)
- Alt göz kapağının hafif yüksek olması
- Gözün içeri doğru batık olması
- Etkilenen gözde kızarıklık
Horner sendromunun belirtilerinin tespit edilmesi zor olabilir. Özellikle göz kapağı düşüklüğü ve etkilenen yüz tarafında terlemenin olmaması zor tespit edilebilir.
Bu sendroma sahip olan hastalarda baş ağrısı sıklığında artış olduğu bilinmektedir. Sendroma ait belirtilerden herhangi birini farkederseniz bir doktora görünmelisiniz.
Horner sendromu belirtileri – Saglik.li
Horner sendromunun teşhisi karmaşık bir süreci içerebilir. Pek çok hastalık bu sendromda ortaya çıkan belirtilere neden olabilir.
Doktorunuz öncelikle kesin tanıyı belirlemeye çalışacaktır. Horner sendromu teşhisi konduktan sonra bu sendroma yol açan nedeni tespit etmek isteyecektir.
Horner sendromunun teşhisi amacıyla şu adımlar uygulanabilir:
| Fizik muayene | Horner sendromunun belirtilerine sahipseniz bir doktora muayene olmanız oldukça önemlidir. Doktorunuz fiziksel muayenenizi yapacak ve belirtilerinizi not edecektir. |
| Tıbbi geçmişiniz | Doktorunuz tıbbi geçmişiniz hakkında fikir edinmek isteyecektir. Geçmiş hastalıklarınız, yaşadığınız fiziksel travmalar ve geçirdiğiniz ameliyatlar hakkında sorular soracaktır. |
| Göz muayenesi |
Horner sendromu tanısı için göz muayenesinin yapılması oldukça önemlidir. Göz alanında uzmanlaşmış bir doktor gözlerinizi muayene edecektir.
Göz muayenesi esnasında tespit edilecek başlıca iki durum şunlardır:
Doktorunuz küçük olan göz bebeğini genişletmek için bir ilaç kullanabilir. Bu ilaca rağmen büyümeyen göz bebeği anizokorik pupil olarak değerlendirilir. |
| Görüntüleme testleri |
Yapılan muayeneler ve testler sonrasında Horner sendromunun teşhisi konabilir. Sonraki aşamada bu sendroma yol açan nedenin tespit edilmesi gerekecektir.
Altta yatıyor olabilecek tümörler, çeşitli lezyonlar veya yapısal anormalliklerin tespiti için görüntüleme testleri kullanılacaktır. En sık kullanılan görüntüleme testleri şunlardır:
|
Tanı aşamasında pek çok laboratuvar testi uygulanabilir. Çeşitli içeriklere sahip kan ve idrar testleri tanı amacıyla kullanılabilir.
Horner sendromunun tedavisi altta yatan nedene bağlıdır. Bu nedenle altta yatan nedenin tespit edilmesi oldukça önemlidir.
Bazı hastalarda Horner sendromuna yol açan neden tespit edilemez. İdiyopatik durumlarda herhangi bir tedavi yaklaşımı gerekmez. Altta yatan bir durum yoksa Horner sendromu insan yaşamını tehdit etmez.
|
Yapılan testler ile Horner sendromuna yol açan nedenin bir tümör veya başka bir anormallik olduğu saptanabilir. Bu gibi durumlarda nedene yönelik tedaviler uygulanacaktır.
Altta yatan tıbbi neden için ilaç tedavileri veya cerrahi tedaviler gerekebilir. Doktorunuz bu noktada sizleri bilgilendirecektir. |
Altta yatan nedenin ortadan kaldırılması ile Horner sendromu her zaman iyileşmiş olmaz. Sinir hasarı kalıcı ise sendroma bağlı belirtiler geçici olmayacaktır.
Horner sendromunun prognozu büyük oranda altta yatan nedene bağlıdır. Bu sendrom, tipik semptomları dışında genellikle görme kalitesini etkilemez.
Horner sendromunun bir anda ortaya çıkması, altta yatan ciddi bir problemi gösteriyor olabilir. Ek olarak şu semptomları yaşarsanız kısa sürede bir doktora başvurmalısınız:
- Baş dönmesi
- Görme sorunları
- Boyun ağrısı
- Ani ve şiddetli baş ağrısı
- Kaslarda zayıflama
- Kas hareketlerini kontrol edememe
Horner sendromu tek başına komplikasyonlara neden olmaz. Altta yatan duruma bağlı olarak zaman içerisinde ek belirtiler ve komplikasyonlar gelişebilir.
