Lenfadenopati Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve LAP Tedavisi

Lenfadenopati, bağışıklık sisteminin önemli parçalarından biri olan lenf bezinin şişliğine verilen isimdir. Çeşitli enfeksiyonlar, immünolojik hastalıklar ve bazı kanserler lenf bezi şişliğine neden olabilir.

Bu yazıda; lenfadenopati nedir, LAP nedir, lenfadenopatinin nedenleri nelerdir, lenf bezi şişliği belirtileri nelerdir, lenfadenopati tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.

İçindekiler:

Lenfadenopati Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve LAP Tedavisi, LAP nedir

Lenfadenopati Nedir? LAP Nedir?

Lenfadenopati (lymphadenopathy/kısaca LAP), lenf bezlerinin çeşitli nedenler sonrasında şişmesidir. Lenf bezleri bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve vücudumuzun her yerinde bulunur.

Lenf bezleri/düğümleri, vücuda giren yabancı patojenleri (bakteriler, virüsler vs) öldürmek için çeşitli bağışıklık hücrelerini içeren küçük oval şekilli organlardır.

Lenf bezlerinin temel görevleri şunlardır:

  • Vücudun patojenlerle mücadelesini sağlayan beyaz kan hücrelerini barındırmak
  • Doku aralıklarında yer alan fazla sıvıyı toplayarak kan dolaşımına aktarmak
  • Atık maddeleri ve zararlı patojenleri toplamak ve filtrelemek
Lenf bezleri pek çok hastalığın etkisiyle şişebilir ve ağrılı hale gelebilir. Bu durum lenfadenopati olarak adlandırılır.

Şu bölgelerde bulunan lenf bezleri hastalıklara bağlı olarak sıklıkla şişmektedir:

  • Çenenin altında
  • Boynun her iki tarafında (servikal)
  • Kasıkların her iki tarafında
  • Koltuk altında

Lenf bezleri vücudumuzun her bir bölümünde yer alır. Farklı vücut bölümlerindeki lenf bezleri de hastalıklara bağlı olarak şişebilir.

Lenfadenopati oluşumu her zaman bir hastalığa bağlı olmayabilir. LAP adı verilen bu durum çoğu zaman iyi huylu (benign) bir nedenden kaynaklanır.

LAP, genellikle bir enfeksiyon nedeniyle ortaya çıkar. Aynı zamanda bağışıklık sisteminden kaynaklı bir bozukluğu veya nadir durumlarda bir kanseri işaret edebilir.

Lenf bezi şişmesi çoğu zaman etkilenen bölgeyle ilgilidir. Kulak enfeksiyonuna yakalanan bir kişinin kulak çevresindeki lenf bezlerinin şişmesi beklenir.

Lenf Bezleri Neden Şişer?

Lenfatik sistem, bazı özellikleri nedeniyle bağışıklık sisteminin bir parçasıdır ve çeşitli enfeksiyon etkenleriyle savaşmak için işlev görür.

Oluşan bir hastalık veya enfeksiyon nedeniyle lenf bezlerinde bağışıklık hücreleri ve bir miktar sıvı birikir. Bu nedenle lenf bezleri büyür ve genişler.

Her insan hayatının bir döneminde lenfadenopati ile karşılaşacaktır. Geçirilen herhangi bir enfeksiyon nedeniyle lenf bezleri şişecek ve LAP oluşacaktır.

Lenf bezi şişmesi hakkında bazı önemli detaylar şunlardır:

  • Büyümüş lenf nodları sıklıkla bir enfeksiyon nedeniyle oluşur.
  • Lenf bezi büyümesi büyük oranda iyi huylu bir durumdan kaynaklanır.
  • LAP, büyük oranda enfeksiyon kaynağına yakın olarak oluşur.
  • Lenf bezlerinin kendisi iltihaplanabilir, bu durum lenfadenit olarak adlandırılır.

Lenfadenopatinin görüldüğü vücut bölümü sayesinde hastalığın kaynağı hakkında fikir edinilebilir. Örnek olarak:

  • Kafa derisi enfeksiyonunda boynun arka tarafındaki lenf bezleri şişer.
  • Diş ve ağız enfeksiyonları nedeniyle çene altındaki lenf bezleri büyür.
  • Akciğer enfeksiyonlarında koltuk altındaki veya boyundaki lenf bezleri büyür.

Lenf bezlerinin şişmesine yol açan durum bazen daha ciddi bir nedenden kaynaklanabilir. Lenfoma gibi bazı kanserler lenfadenopati oluşumuna neden olur.

Lenfadenopati Nedenleri Nelerdir?

Lenf bezlerinin şişmesine birçok farklı durum neden olabilmektedir. Özellikle baş ve boyun bölgesindeki lenf bezleri pek çok farklı neden sonrasında büyüyebilir.

Grip gibi basit enfeksiyonlar nedeniyle LAP oluşabileceği gibi, bazı kanserler ve otoimmün hastalıklar nedeniyle de lenf bezleri şişebilir.

Çoğu insanda lokalize lenfadenopati ile karşılaşılır. Bu durumda sadece vücudunuzun belirli bir bölgesindeki lenf bezlerinde büyüme ve şişkinlik meydana gelecektir.

Birden fazla vücut bölümünde lenf bezi şişmesiyle karşılaşırsanız, bu durum yaygın lenfadenopati olarak değerlendirilir ve önemli bir hastalığın belirtisi olabilir.

Lenfadenopati nedenleri şunlardır:

 Enfeksiyonlar 

Pek çok enfeksiyon etkeni nedeniyle lenfadenopati oluşur. Lenf bezi şişmesine neden olan enfeksiyonlar büyük oranda virüs kaynaklıdır.

Lenfadenopatiye yol açan yaygın bazı enfeksiyonlar şunlardır:

  • Grip
  • Soğuk algınlığı
  • Sinüzit
  • Mononükleoz
  • Uçuk
  • Tonsilit (bademcik iltihabı)
  • Diş veya diş eti enfeksiyonları
  • Cilt enfeksiyonları
  • Mantar enfeksiyonları

Bazı enfeksiyonlar bir veya birden fazla lenf düğümü bölgesinde şişmeye neden olabilir. Lenfadenopatiye yol açan daha ciddi bazı enfeksiyonlar şunlardır:

  • Su çiçeği
  • Tüberküloz
  • Kızamık
  • Kızamıkçık
  • Lyme hastalığı
  • Kedi tırmığı hastalığı
  • Toksoplazmozis
  • HIV/AIDS

Çeşitli bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler enfeksiyon oluşumuna neden olarak lenfadenopatiye yol açmaktadır. Yazımızın bu bölümünde öne çıkan bazı enfeksiyonları paylaştık.

 İmmünolojik Hastalıklar 

İmmün sistemdeki bozulmalar nedeniyle oluşan bazı hastalıklar da LAP oluşumuna neden olabilmektedir. İmmün sistem bozukluklarında vücudun birçok bölümünde lenf bezi şişmesine rastlanabilir.

Lenfadenopatiye yol açan bazı immün sistem hastalıkları şunlardır:

  • Romatoid artrit
  • Sjögren sendromu
  • Sistemik lupus eritematozus

 Kanserler 

Lenfadenopati oluşumuna yol açan en ciddi nedenler kanserlerdir. Bazı kanser türleri lenf bezleri aracılığı ile metastaz yapabilir.

Kanser nedeniyle oluşuna lenf bezi büyümesi daha çok yaygın LAP‘lar şeklinde ortaya çıkar. Vücudunuzun birden fazla bölümünde lenf bezi şişliği ile karşılaşabilirsiniz.

Lenfadenopatiye yol açan bazı kanserler şunlardır:

  • Lenfoma
  • Hodgkin Lenfoma
  • Lösemi
  • Meme kanseri
  • Akciğer kanseri
  • Kaposi sarkomu
  • Metastazlar

Lenf bezlerinden köken alan lenfomalar, lap oluşumuna neden olabilmektedir. Lenfoma için risk oluşturan bazı durumlar şunlardır:

  • 40 yaşından büyük olmak
  • Erkek olmak
  • Beyaz tenli olmak

Kanserler ile beraber görülen lenfadenopatiye eşlik eden bazı belirtiler vardır. Lenfadenopatiyle beraber şu belirtilerin olması önemli bir sorunun göstergesi olabilir:

  • Lenf düğümünün sert veya lastik gibi olması
  • Ateş yüksekliği
  • Gece terlemeleri
  • Açıklanamayan kilo kaybı

 Cinsel Yolla Bulaşan Enfeksiyonlar 

Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar (CYBE), tipik olarak kasık bölgesindeki lenf nodlarında şişkinliğe neden olabilirler.

Sifiliz ve bel soğukluğu gibi enfeksiyonlar kasık bölgesinde lenfadenopatiye yol açabilir. Şüpheli cinsel ilişki geçmişiniz ve kasık bölgesinde lenf bezi büyümeniz varsa bir doktora gitmelisiniz.

Lenfadenopati Belirtileri Nelerdir?

Lenf bezlerinin büyüdüğünü kendiniz farkedebilirsiniz. Derinizin altında küçük ve hareketli topaklar hissedebilirsiniz.

Lenfadenopatinin belirtileri lenf nodunun şişme nedenine ve şişmiş lenf bezinin konumuna bağlı olarak değişiklik gösterebilir.

Lenfadenopati belirtileri şunlardır:

  • Cildinizin altında ağrılı ve yuvarlak bir şişlik
  • Lenf düğümü çevresinde hassasiyet
  • Lenf bezi üzerinde sıcaklık artışı

LAP ile beraber görülen diğer belirtiler şunlar olabilir:

  • Ateş yükseliği
  • Burun akıntısı
  • Boğaz ağrısı
  • Yorgunluk ve halsizlik
  • Deri döküntüsü
  • Açıklanamayan kilo kaybı
  • Gece terlemesi
  • Dalak büyümesi

Lenfatik sistemin tıkanması nedeniyle ilgili uzuvda şişme meydana gelebilir.

Ne Zaman Doktora Gitmelisiniz?

Lenf bezlerinizin birinde veya birkaçında şişme meydana gelmesi çoğu zaman kötü bir sağlık koşulunu göstermemektedir.

Vücudunuzun enfeksiyon etkenleriyle başarılı bir şekilde mücadele etmesi nedeniyle birçok kişide lenfadenopati ortaya çıkabilmektedir.

Bu noktada en önemli ayrım LAP’ın süresidir. Birçok vakada lenf bezi şişliği 2 hafta içerisinde kaybolur. Lenf bezi şişmesi 2 haftadan daha fazla sürüyorsa bir doktora gitmeniz gerekebilir.

LAP nedeniyle doktora gitmenizi gerektiren diğer durumlar şunlardır:

  • Lenf bezinin çok sert bir yapıda olması
  • Serbestçe hareket etmeyen lenf bezi
  • Çapı 1 cm’den daha büyük ise
  • Dokunulmayacak kadar çok ağırması
  • Gece terlemelerine ile birlikteyse
  • Açıklanamayan kilo kaybı eşlik ediyorsa

Lenfadenopati Nasıl Teşhis Edilir?

Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek ve lenf bezi şişliğini kontrol edecektir. Ek semptomlarınızı ve diğer şikayetlerinizi sorarak tıbbi öykünüzü alacaktır.

Muayenenizden sonra lenfadenopatinin nedenini belirlemek için bazı tıbbi testler yaptırmanız gerekebilir. Bu testler rutin kan testlerini içermektedir.

Lenfadenopatiye bağlı bazı durumlarda görüntüleme testleri yapmak gerekebilir. Doktorunuz lenf bezlerine ve çevresindeki dokulara bu sayede bakabilir.

Yapılabilecek görüntüleme testleri şunlardır:

  • Ultrason
  • Bilgisayarlı tomografi
  • Manyetik rezonans görüntüleme

Lenf bezi büyümesi uzun süredir devam ediyorsa ve beraberinde başka belirtiler varsa, doktorunuz lenfadenopati biyopsisi isteyebilir.

İşlem esnasında ilgili bölge lokal olarak uyuşturulur ve lenf bezinden biyopsi alınır. Lenf bezi biyopsisi incelenmek üzere laboratuvara gönderilir.

Lenf bezi biyopsisi yapmak için bazı durumlarda ince iğne biyopsisi kullanılabilir. Doktorunuz biyopsi konusunda sizleri yönlendirecektir.

Lenfadenopati Tedavisi Nasıl Yapılır?

Lenfadenopati tedavisi nedenine bağlıdır. Lenf bezi şişmesine yol açabilecek onlarca farklı neden vardır ve yol açan nedenin tespit edilmesi oldukça önemlidir.

LAP için bazı durumlarda tedavi gerekmeyebilir. Basit enfeksiyonlar için sadece enfeksiyona göre tedavi planlanmalıdır.

Lenfadenopati tedavisi için şu yöntemler uygulanabilir:

 Evde Tedavi 

Lenfadenopatiye yol açan nedenlerin büyük bölümü basit enfeksiyon hastalıklarıdır. Soğuk algınlığı ve grip gibi nedenlerle sık sık lenf bezi büyümesi oluşabilir.

Basit enfeksiyonlar için doktorunuzun önereceği semptomatik tedavi seçenekleri büyük oranda yeterli olacaktır.

Basit ağrı kesiciler, ateş düşürücüler ve LAP üzerine yapılacak sıcak kompres tedaviniz için faydalı sonuçlara yol açabilir.

 İlaç Tedavisi 

Lenfadenopatiye yol açan birçok hastalık ilaçlar ile tedavi edilmektedir. Enfeksiyon etkenlerine yönelik ilaçlar sayesinde lenf bezi şişmesi iyileştirilebilir.

Çeşitli immünolojik hastalıklar da ilaç tedavisi ile kontrol altına alınabilmektedir. Doktorunuz ilaç tedavisi konusunda sizleri bilgilendirecektir.

 Apse Tedavisi 

Bazı durumlarda lenf nodunun kendisi enfekte olabilir ve bu durum apse ile sonuçlanabilir. Apsenin küçük bir işlem ile boşaltılması gerekebilir.

Apse içeriği küçük bir kesi veya ince bir enjektör ile boşaltılabilir. Bu sayede lenf dokusunun enfeksiyonu tedavi edilebilir.

 Kanser Tedavisi 

Lenfadenopati bazı kanserlerin ilk belirtilerinden biri olabilir. Lenf bezinin şişmesi kanserden kaynaklanıyorsa birçok farklı tedavi seçeneği gündeme gelebilir.

Kanser tedavisi için uygulanabilecek bazı tedaviler şunlardır:

  • Kemoterapi
  • Radyoterapi
  • Ameliyat

Kansere bağlı olarak oluşan lenfadenopati ancak kanserin tedavisi ile iyileşebilmektedir.

LAP Kontrolü Nasıl Yapılır?

Lenf bezi şişliğini kendiniz kontrol edebilirsiniz. Şişmiş lenf düğümleri şu özelliklere sahiptir:

  • Yuvarlak yumru şeklindedir.
  • Genellikle yumuşaktır.
  • Bir bezelye büyüklüğündedir.
  • İnflamasyona bağlı olarak hassas olabilir.
  • Bazı durumlarda üzüm büyüklüğüne kadar ulaşabilir.

Lenfadenopatiyi kontrol etmek için deri üzerine hafifçe bastırmalısınız. Büyüyen lenf bezlerini elinizle hissedebilir ve hareket ettirebilirsiniz.

Lenf düğümleri vücudun her iki tarafında paralel olarak bulunur. Vücudunuzun her iki tarafındaki lenf düğümlerini kontrol edebilirsiniz.

Lenfadenopati ile beraber var olan diğer semptomlarınızı farketmelisiniz. Ek semptomlar çoğunlukla altta yatan probleme bağlı olarak oluşmaktadır.