Spermisit, vajina içerisine yerleştirilen veya uygulanan bir tür doğum kontrol yöntemidir. İçeriğinde yer alan maddeler spermin hareketinin engeller veya spermi öldürür.
Bu yazıda; spermisit nedir, sperm öldürücü nasıl etki eder, spermisid çeşitleri nelerdir, spermisitler ne kadar etkilidir ve spermisit nasıl kullanılır gibi soruların yanıtlarını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Spermisit, spermi öldüren veya hareket etmesini engelleyen bir tür doğum kontrol yöntemidir. Cinsel ilişkiye girmeden önce vajinaya yerleştirilir/sürülür ve spermin yumurtaya ulaşmasını engeller.
Özelliklerine göre birçok farklı spermist vardır. Bunlar:
- Krem
- Jel
- Köpük
- Fitil
- Tablet
- Sünger
Spermisitin içeriğinde oksoksinol-9 adı verilen bir kimyasal vardır. Bu madde spermin hareketini engeller ve uterusa girişini engeller.
Spermisid, tek başına kullanıldığında çok etkili olan bir doğum kontrol yöntemi değildir. Tek başına kullanıldığında %70-80 koruma sağlar.
Prezervatif (kondom), diyafram, RİA veya doğum kontrol hapıyla beraber kullanıldığında oldukça yüksek düzeyde koruma sağlar. Diğer yöntemlerden biri ile birlikte kullanıldığında %95-97 oranında koruma sağlar.
Spermisitler, cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruyucu değildir. Geri dönüşümlü doğum kontrol yöntemlerinden biridir. Kullanımı bırakıldığında doğurganlığa yeniden ulaşılabilir.
Spermisit, cinsel ilişkiye girmeden yarım saat kadar önce vajinaya yerleştirilen veya sürülen bir kimyasaldır. Krem, jel veya köpük formunda olanlar vajinaya sürülür. Fitil, tablet veya bariyer formunda olanlar vajinaya yerleştirilir.
Spermisid etkisi olan pek çok maddenin içerisinde oksoksinol-9 adı verilen kimyasal madde vardır. Bu madde iki şekilde etki gösterir:
|
Spermisitler bu özellikleri nedeniyle sperm öldürücü veya sperm yavaşlatıcı olarak da adlandırılır. Aslında pek çok spermisit türü sadece spermlerin hareketini yavaşlatır.
Başlı başına kullanılabileceği gibi diğer doğum kontrol yöntemleriyle birlikte de kullanılabilir. Prezervatif ile birlikte kullanılması hamileliğe karşı daha fazla koruma sağlar.
Diyaframlı veya servikal kapaklı spermisitler, diğer tür spermisitlere göre (krem, jel, köpük, tablet, fitil) daha başarılıdır.
Spermisitin ana amacı sperm hareketini yavaşlatmak veya spermi öldürmektir. Bu özelliği sağlamak için çeşitli şekillerde spermisitler üretilmiştir.
Spermisit çeşitleri/formları şunlardır:
- Krem
- Jel
- Köpük
- Fitil
- Tablet
- Sünger
- Bariyer (servikal kapaklı)
Spermisid formları benzer şekilde etki eder. Kullanacak kişilere çeşitlilik ve uygunluk sağlamak amacıyla birçok farklı şekilde üretilmektedirler.
Spermisitlerin herhangi bir çeşidini kullanabilirsiniz. Kullanabileceğiniz en iyi spermisid türü, size en uygun ve en çok seveceğiniz türdür.
Tüm doğum kontrol yöntemleri gibi spermisitler de doğru kullanıldığında oldukça etkilidir. Vajina içerisine uygulanacağı için gerekli yönergelere uygun davranmalısınız.
Kullanacağınız spermisid çeşidine uygun talimatları öğrenmeli ve uygun prosedüre göre spermisidi cinsel ilişkiden 30 dakika önce uygulamalısınız.
|
Sadece spermisid kullanan 100 kadından 28’i bir yıl içerisinde hamile kalır. Spermisitin doğum kontrolü başarısı %70-80 civarındadır.
Prezervatif ile birlikte kullanılan spermisidin, doğum kontrol başarısı %97-98 dolaylarındadır. Hamilelikten korunmak için spermisitlerle beraber diğer bir kontrol yöntemi kullanmalısınız. |
Spermisitle birlikte kullanılabilecek doğum kontrolü yöntemleri şunlardır:
- Geri çekme
- RİA
- İmplant
- Prezervatif
- Doğum kontrol hapı
Spermisiti kullanmadan önce ürün talimatlarını ve yönergelerini dikkatlice okunuz. Herhangi bir endişeniz varsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurarak bir uzmana danışınız.
Spermisidi kullanmadan önce şunları bilmelisiniz:
- Öncelikle bir spermisid türü seçmelisiniz.
- Köpük, jel veya krem formuna sahip spermisitler hemen etki gösterir.
- Fitil, tablet veya bariyer formuna sahip spermisitler 10 ila 30 dakikada etkili hale gelir.
- Spermisitin toplam etki süresi 60 dakikadır. Etki süresi ile bitiş süresi arasındaki zaman diliminde cinsel ilişkiye girmelisiniz.
- Kullanacağınız spermisitin son kullanma tarihini kontrol ediniz.
Spermisiti kendi kendinize uygulayabilirsiniz. Öncelikle rahatça uzanabileceğiniz bir yer bulunuz. Bir aplikatör veya parmaklarınızı kullanabilirsiniz.
Spermisiti uygulamak için genellikle parmaklar kullanılır. Bu yüzden el hijyeninize dikkat etmeli, işlemden önce ellerinizi iyice temizlemelisiniz.
Seçtiğiniz spermisit çeşidini parmaklarınız yardımıyla vajinaya yerleştirin. Köpük, jel veya krem formunda bir spermisidi kullanacaksanız parmaklarınız yardımıyla vajina içerisine sürünüz.
Bir aplikatör kullanıyorsanız, aplikatör içerisine önerilen miktarda krem, jel veya köpük doldurun. Daha sonra aplikatörü vajina içerisinde gidebildiği yere kadar ilerletin. Son adım olarak da aplikatörün pistonunu iterek spermisiti boşaltın.
Diyafram veya servikal kapaklı spermisitlerden birini kullanacaksanız ürün üzerinde yazan talimatlara uyarak vajina içerisine yerleştiriniz.
Spermisit uygulamasından sonra şunlara dikkat etmelisiniz:
|
Spermisitler, hamileliği önlemeye yardımcı olan bir doğum kontrol yöntemidir. Sağladığı avantajlar ve bazı faydaları şunlardır:
- Prezervatif, diyafram, oral kontraseptif veya servikal kapak gibi bir yöntemle kullanıldığında en etkilidir.
- Reçete gerektiren bir korunma yöntemi değildir.
- Hormon bazlı değildir. Hormon bazlı doğum kontrol yöntemlerine benzer yan etkileri yoktur.
- Özelliği nedeniyle vajina içerisindeki yağlanmayı arttırır.
- Eşlerin her ikisinin işbirliğine gerek yoktur.
- Uygun fiyatlıdır ve kullanımı kolaydır.
- Kolaylıkla taşınabilir. Gidilen her yere götürülebilir.
- Sistemik yan etkileri yoktur.
- Diğer doğum kontrol yöntemleri ile kullanıldığında oldukça başarılı sonuçlar elde edilir.
Her doğum kontrol yönteminin kendine ait avantajları ve dezavantajları vardır. Spermisitin dezavantajları şunlardır:
- Her cinsel ilişkiden önce kullanılmalıdır.
- Uygulandıktan sonra 10-30 dakika kadar beklenilmelidir.
- Uygulanma aşamalarına uyulmalıdır.
- Tek başına kullanıldığında %20-30 gebelik ihtimali vardır.
- Ek doğum kontrol yöntemi ile birlikte kullanılmalıdır.
- Vajinayı veya penisi tahriş edebilir.
- Cinsel yolla bulaşan hastalıklara karşı koruma sağlamaz.
Yapılan araştırmalara göre doğum kontrol yöntemi olarak sadece spermisit kullanan 100 kadından 28’i bir yıl sonunda hamile kalıyor. Bu özelliği nedeniyle tamamen güvenilir bir yöntem değildir.
Spermisitlerin yan etkileri şunlardır:
|
Spermisit yan etkilerden herhangi birine sahipseniz başka bir marka ürün tercih edebilir veya farklı bir spermisit çeşidini deneyebilirsiniz. İşe yaramazsa başka bir doğum kontrol yöntemi kullanmalısınız.
Spermisitin tüm kadınlar için uygun bir yöntem olmadığı bilinmelidir. Şu durumlardan herhangi birine sahipseniz spermisid kullanmamalısınız:
- HIV bulaşma ihtimali varsa
- Sizde HIV veya AIDS varsa
- Sık sık idrar yolu enfeksiyonu geçiriyorsanız
- Hamile kalma ihtimaliniz yüksekse (30 yaşından küçük ve haftada 3 veya daha fazla seks yapıyorsanız)
- Diğer bariyer yöntemlerinden birini kullanıyorsanız
Spermisit kullanmadan önce bir kadın doğum uzmanı ile görüşmeniz faydalı olacaktır. Size uygun bir yöntem olup olmadığını doktorunuz ile konuşarak belirleyebilirsiniz.
Spermisitin tek başına kullanılması durumunda hamilelik risikinin olduğunu unutmamalısınız. Diğer kontrol yöntemleri ile beraber kullanılması ile %97 oranında koruma sağlamaktadır.
