Balanit, penis başının (glans penis) iltihaplanmasına verilen isimdir. Özellikle çocukluk çağında ve sünnetsiz erkeklerde görülür. Ağrılı bir hastalıktır ve kısa sürede tedavi edilmelidir.
Bu yazıda: balanit nedir, balanitin nedenleri nelerdir, penis başı iltihabı belirtileri nelerdir, sünnet derisi enfeksiyonu nasıl teşhis edilir, balanit tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
İçindekiler: |
Balanit, enfeksiyon veya başka bir nedenden ötürü ortaya çıkan glans penis (penis başı) iltihaplanmasıdır. İltihaplanmaya sünnet derisi (
Sünnet derisinin alındığı bölge glans penis (penis başı) olarak adlandırılır ve bu bölgenin enfeksiyonu balanit olarak adlandırılır.
Balanitin görülme sıklığı %5 dolaylarındadır. Özellikle 12 yaş altındaki erkeklerde daha sık görülür. Bebeklerde görülme sıklığı daha fazladır.
Penis başı iltihabı çoğu zaman rahatsız edicidir. Bazı hastalarda acı verici olabilmektedir. Tanısı konulduktan sonra kolaylıkla tedavi edilebilmektedir.
Özellikle risk altında olan erkekler şunlardır:
|
Balanit adlı penis başı iltihabı, ülkemizde daha az görülmektedir. Erken yaşlarda yapılan sünnetin balanite karşı koruyuculuk oluşturduğu bilinmektedir.
Ülkemizde görülen penis başı enfeksiyonu vakaları genellikle çocuklarda ortaya çıkar. Yine de erişkin yaşlarda ortaya çıkabilmektedir.
Balanit bir erkek hastalığı olarak bilinse de kadınlarda da görülebilir. Glans penisin kadınlardaki karşılığı clitoris adlı yapıdır. Clitoris iltihaplanması da balanit olarak isimlendirilir. Oldukça nadirdir.
Balanite ait belirtileriniz varsa en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız. Tanısı konulduktan sonra kısa sürede tedavi edilebilmektedir.
Balanit, genellikle enfeksiyonlara ve kronik cilt hastalıklarına bağlı olarak ortaya çıkar. Hijyen eksiliği de balanitin oluşumu için en önemli nedenler arasındadır.
Penisinin yetersiz temizliği veya çok fazla temizlenmesi balanite yol açabilir. Penisin sünnet derisi organizmaların büyümesi için ideal bir yerdir çünkü penis başının etrafındaki nemi hapsedebilir.
Balanit enfeksiyonuna yol açan başlıca patojenler şunlardır:
Mantarlar | Balanitin nedenleri arasında candida albicans adı verilen mantar türü önemli bir yer tutar. Candida, pamukçuk oluşumuna yol açan mantardır. |
Bakteriler | Balanitin en sık nedeni bakterilerdir. Bakteriler, sünnet derisinin altındaki nemli ve ılık koşullarda hızla çoğalabilir. |
Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar | Balanitin nedenleri arasında herpes simplex virus, klamidya ve t.pallidum gibi patojenler yer alır. Bunlar cinsel yolla bukaşan hastalıklardan bazılarıdır. |
Penis başı iltihabına yol açan nedenler arasında çeşitli cilt hastalıkları da bulunmaktadır. Bu cilt hastalıkları şunlardır:
- Liken planus
- Egzema
- Sedef hastalığı
- Dermatitler
Balanit nedenleri arasında bazı maddeler de yer almaktadır. Glans penisin tahrişi ile penis başının iltihaplanmasına yol açan tahriş edici maddeler şunlardır:
- Prezervatif
- Yağlayıcı ve spermisitler
- Deterjanlar, çamaşır tozları ve yumuşatıcılar
- Parfümlü sabunlar
- Duş jelleri
Günlük yıkama ve penisin dikkatlice kurutulması ile sünnet derisinin altına nem bırakılmaması önemlidir. Genital bölgenin çok fazla yıkanması ve temizlenmesi balanitin nedenleri arasında yer almaktadır.
Kan şekeri seviyelerini iyi kontrol edemeyen diyabet hastalarında enfeksiyon riski daha fazladır. İdrarda glukoz varsa bir kısmı sünnet derisinde kalabilir. Glukoz sayesinde bakteriler daha hızlı çoğalır.
Fimozis de bir nedendir. Sünnet derisinin çok sıkı olması ve glans penisin üzerinden tamamen çekilmesi de risk artışına yol açar. Ter, idrar ve diğer maddeler glans penis üzerinde tahrişe neden olabilirler.
Korumasız cinsel ilişki, hijyen eksikliği ve idrar sondası gibi nedenler de balanitin nedenleri arasındadır. Vajinal mantara sahip bir kadın ile cinsel ilişkiye girmek penis başı iltihabına yol açabilir.
Ortaya çıkan bazı özellikleri nedeniyle balanitin farklı çeşitleri olabilmektedir. Balanitin tipleri şunlardır:
Zoon balaniti | Zoon balaniti (balanitis circumscripta plasmacellularis) penis başının veya sünnet derisinin iltihaplanmasıdır. Erişkin erkeklerde görülür ve kronik bir durumdur. Pek çok faktörün bir kombinasyonu şeklinde ortaya çıktığı düşünülmektedir. |
Balanitis sirsinata | Reiter sendromunun (reaktif artrit) bir sonucu olarak ortaya çıkar. Penis üzerinde beyaz ve sınırlı plak şeklinde görülür. |
Mikasöz balani | Psödoepitheliomatous keratotik olarak da bilinir. Glans penis üzerinde pullu, siğilli deri lezyonları ile karakterizedir. Nadir görülür. |
Balanit belirtileri genellikle gözle farkedilen türdendir. Bebeklerde ve çocuklarda gelişen balaniti genellikle anneleri farkeder. Erişkinlerde ise hasta tarafından farkedilir.
Balanitin başlıca belirtileri şunlardır:
- Penis başının/sünnet derisinin kızarması
- Penis başının şişmesi
- Penis başında ısı artışı
- Glans penisin parlak ve sıkı bir cilt haline gelmesi
Hastalar ilk olarak bu belirtileri farkederler. İlk belirtiler zamanla şiddetlenir ve yine zaman içerisinde şu belirtiler ortaya çıkar:
- Sünnet derisi altından gelen akıntı
- Penis başında kötü koku
- Sünnet derisinin geri çekilememesi
- İdrar yaparken ağrı ve yanma
- Genital bölgede ağrı
- Penis başında şiddetli olabilen ağrı
Balanit belirtileri kısa sürede ilerleyebilir. Cinsel ilişkiden sonraki 2-3 gün içerisinde ağrı, akıntı ve tahriş meydana gelebilir.
Balanitin belirtileri bazı genital enfeksiyonlar ile karıştırılabilir. Cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar ve genital mantarlar da benzer belirtilere yol açabilir.
Balanitin teşhisi çoğu zaman fizik muayene ile yapılır. Belirtilerin çoğunun gözle görülen türden olması teşhisini kolaylaştırmaktadır.
Doktorunuz glans penis üzerindeki kızarıklığı, şişkinliği ve iltihabı gözlemleyecektir. Ortaya çıkış nedenine yönelik bazı sorular soracaktır. Prezervatif kullanımı ve cinsel aktiviteler bu sorulardan bazıları olabilir.
Diğer genital hastalıklardan ayırt edebilmek için penis derisi ve çevresi doktorunuz tarafından incelenebilir. Ayrıcı tanı için bazı testler yaptırmanız gerekebilir.
Balanit teşhisi için yapılabilecek olası testler şunlardır:
- Akıntı örneği
- Kan testi
- İdrar testi
Bazı nadir durumlarda iltihaplı bölgeden örnek alınması için biyopsi yapılabilir. Biyopsi materyali laboratuvara gönderilerek incelenecektir.
Balanit tedavisi altta yatan nedene göre değişiklik göstermektedir. Doktorunuz, size en uygun tedavi yöntemini belirleyecektir. Kaçınılması gereken durumlar ve maddeler konusunda da sizlere tavsiyede bulunacaktır.
Balanit tedavisi seçenekleri şunlardır:
Bakreriyel Enfeksiyon
Balanitin en sık nedeni bakterilerdir. Bakteriyel bir enfeksiyonunuz varsa doktorunuz size antibiyotik içeren bir reçete verecektir.
Balanit reçetesi içerisinde eritromisin veya penisilin içeren bir antibiyotik bulunur. Tedavinizi yanı sıra dikkat etmeniz gereken diğer koşullar hakkında da sizlere öneride bulunulacaktır.
Mantar Enfeksiyonu
Balanitin nedenleri arasında candida türü mantarlar önemli bir yer tutar. Altta yatan neden bir mantar enfeksiyonu ise, mantar türüne uygun bir antifungal reçete edilecektir.
Ayrıca hastanın partnerinin de tedavi edilmelidir. Tedavi süresince cinsel ilişkiye bir süre ara verilmeli veya prezervatif kullanılmalıdır.
Alerjik Reaksiyon
Balanitin nedeni bir tür alerjik reaksiyon ise daha farklı bir tedavi uygulanacaktır. Alerjik reaksiyon sonucu oluşan balanitin tedavisi için hafif steroid krem reçete edilebilir.
Hastanın kendi kendine steroid krem kullanması kötü sonuçlar doğurabilir. Altta yatan bir bakteri veya mantar enfeksiyonu varsa, kullanılan krem ile hastalığın seyri hızlanır ve ciddileşir.
Penis başında alerjik reaksiyona neden olan tüm potansiyel tahriş edici maddelerden uzak durmalısınız.
Cilt Hastalıkları
Altta yatan neden liken planus, egzema, sedef veya dermatit gibi bir tür cilt hastalığı olabilir. Doktorunuz uzman yardımı almanız için sizleri bir dermatoloji uzmanına sevk edebilir.
Altta yatan cilt hastalığının kontrol altına alınması ile balanitin tedavisi kısa sürede sağlanabilir.
Sünnet
Hastanın sünnet derisi sıkıysa ve penis başı enfeksiyonu tekrarlıyorsa doktorunuz sünnet önerebilir. Bu süre zarfında ılık su ile oturma banyosu yapmak semptomlarınızı hafifletebilir.
İltihaplanmaya yol açan hastalıklar kısa sürede ilerleyebilir ve komplikasyonlara neden olabilir. Balanitin komplikasyonlarından kaçınmak için hızlıca tedavi olmalısınız.
Balanitin olası komplikasyonları şunlardır:
- Sünnet derisinin ağrılı hareketi
- Penise yetersiz kan akımı
- Penis başında yara izi
Kronik balanitin en önemli komplikasyonu fimozistir. Fimozis, sünnet derisinin geri çekilememesidir. Uzun süre devam eden balanit nedeniyle ortaya çıkabilir. |
Tedavi edilemeyen fimozis vakaları ameliyat edilmelidir. Sünnet derisinin üst kısmı boyunca penisten ayırmak için kesmeyi içeren bir tür cerrahidir.
Balanitin komplikasyonlarından kaçınmak için en yakın zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve tedavi olmalısınız.
Balanitin ortaya çıkması pek çok nedene bağlıdır. Bu nedenlerden uzak kalınarak penis başı iltihabını önleyebilirsiniz.
Özellikle hijyen kurallarına dikkat etmeli ve şüpheli cinsel ilişkilerden uzak durulmalıdır. Bazı hijyen önerilerimiz şunlardır:
- Penis başı ve sünnet derisi kuru ve temiz tutulmalıdır.
- Penis günlük olarak temizlenmelidir.
- Sünnet derisi geri çekilmeli ve glans kısmı temizlenmelidir.
- Glans penis ılık suyla hafifçe ve iyice yıkanmalıdır.
- Penis başını temizlerken sabun kullanımından uzak durulmalıdır.
- Temizlik sonrası kurutma işlemi yapılmalıdır.
- Cinsel ilişki sonrasında penis başı yıkanmalıdır.
- Penise uygulanan parfümlerden ve koku gidericilerden uzak durulmalıdır.
Balanit semptomları bazı prezervatifler ve yağlayıcılar ile artış gösterebilir. Bu tür ürünleri kullanırken dikkatli olunmalı ve hassas ciltlere özgü prezervatifler kullanılmalıdır.
İç çamaşırlar için kullanılan deterjanlar alerjik olmamalıdır. Sentetik iç çamaşırları yerine pamuklu iç çamaşırları tercih edilmelidir.
Balanitin evde tedavisi için neler yapılabilir? |
Balanitin nedeni çok büyük oranda bakterilerdir. Bakteri enfeksiyonlarının tedavisi de ancak antibiyotikler ile sağlanır. Antibiyotikler de ancak doktor reçetesi ile alınabilir. Bu yüzden balanit tedavisi için öncelikle bir doktora görünmelisiniz. Evde uygulanabilecek bazı yöntemler şunlardır:
|