Dışkıda mukus, gaita içerisinde beyazımsı-sarımsı renkte görülen sümüksü bir maddedir. Mukus, bağırsak yüzeyinde bulunan koruyucu bir maddedir ancak bazı hastalıklar nedeniyle üretimi artabilir.
Bu yazıda; dışkıda mukus nedir, mukuslu dışkılama artışının nedenleri nelerdir, ne zaman doktora gitmelisiniz ve dışkıda mukus tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Mukus, vücudun pek çok bölümünde bulunan sümüksü, ince ve jöle benzeri koruyucu bir maddedir. Özellikle hassas doku ve organları korumak ve yağlamak için mukus üretilir.
Vücudun çeşitli patojenlerden (bakteri, virüs, mantar vs.) ve çevresel risk etmenlerinden daha az hasar alması için vücutta mukus adı verilen madde üretilir.
Mukus, şu dokuları korumak için üretilir:
- Ağız
- Burun
- Sinüsler
- Boğaz
- Akciğerler
- Bağırsaklar
- İdrar yolları
Mukus, çoğu zaman açık renktedir ve incedir. Çeşitli hastalıklar ve çevresel faktörlerin etkisiyle mukus üretimi artabilir ve rengi değişebilir.
Mide-bağırsak sistemindeki birçok bez tarafından mukus üretilir. Sindirim yollarında bulunan mukus, bağırsakların ve diğer organların hasar görmesini engeller.
|
Bağırsak sisteminde doğal olarak mukus bulunur ve dışkıda mukus ile karşılaşmak normaldir. Sağlıklı bireylerin dışkılarında açık renkte mukus bulunur.
Dışkıda mukus miktarında gözle görülebilen bir artış olabilir. Mukuslu dışkılama altta yatan bir sağlık sorununun ön belirtisi olabilir. |
Gaitada mukus artışına neden olabilen bazı önemli nedenler şunlardır:
- Bakteriyel enfeksiyonlar
- Anal fissür
- Kabızlık
- İrritabl bağırsak sendromu
- İnflamatuar bağırsak sendromları
Bağırsaklarda soruna ve hastalığa yol açabilen pek çok neden dışkıda mukus artışına neden olabilir. Mukuslu dışkılama altta yatan sağlık probleminin belirtisi olabilir.
Kakada mukus şikayeti her yaştan ve her cinsten bireyleri etkileyebilir. Hangi belirtilere dikkat etmeniz ve ne zaman doktora gitmeniz gerektiğini öğrenmek için yazımızı okumaya devam ediniz.
Mukus, besinlerin bağırsaklarınızdan geçişini kolaylaştırır ve bağırsakları korur. Normal bir bağırsakta mukus bulunur ancak çok fazla değildir.
Bağırsaklarda bulunan mukus gaita ile bir miktar atılır. Bu nedenle dışkıda mukus bulunur ancak miktarı çok azdır ve gözle farkedilmeyecek kadardır.
Mukuslu dışkılama her zaman bir sorunun işareti değildir. Kakada mukus varsa, diğer olası belirtileri izlemeniz oldukça önemlidir.
Mukuslu dışkılama ile beraber olabilecek diğer semptomlar şunlardır:
|
Dışkıda mukus ve kan görülmesi altta yatan önemli bir durumun işareti olabilir. Mukus dışkılama ve dışkıda kan varsa kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
Kakada mukus artışı farkederseniz, kendinizde bulunan diğer olası belirtileri gözlemelisiniz. Bu belirtiler doktorunuza altta yatan sorun hakkında fikir verecektir.
Mukuslu dışkılama şikayetine sahip birçok insan “dışkıda mukus neden olur” veya “mukuslu gaita nedenleri nelerdir” şeklinde sorular sormaktadır.
Dışkının içeriğinde çok az miktarda mukus bulunur ancak beyaz ve ince olan bu mukus gözle farkedilemez. Çeşitli nedenler bağırsaklarda mukus üretimini arttırır ve mukuslu dışkılamaya yol açar.
Dışkıda mukus oluşumuna yol açabilen başlıca nedenler şunlardır:
Normal Fizyoloji
Mukus, bağırsak sisteminin parçalarından biridir ve az miktarda dışkı ile atılır. Dışkıda az miktarda mukus bulunması normaldir.
Gündelik yaşamınızdaki bazı değişiklikler nedeniyle kakada mukus artışı olabilir. Bu durum her zaman tıbbi bir problemi akla getirmemelidir.
Yediğiniz bazı gıdalar, hava değişiklikleri, ÜSYE gibi enfeksiyonlar vs gibi bazı nedenler bağırsaklarda daha fazla mukus üretimine neden olabilirler.
Enfeksiyonlar
Mukus, bağırsakları çeşitli patojenlerden koruyan bir bariyerdir. Bağırsakları etkileyen enfeksiyonlar nedeniyle mukus üretimi artar ve gaitada mukus şikayetine neden olur.
Bağırsaklarda mukus artışına yol açan bakteriler şunlardır:
- Salmonella
- Shigella
- Yersinia
- Campylobacter
Diğer bazı bakteriler, virüsler, mantarlar ve parazitler de bağırsaklarda enfeksiyona yol açarak mukuslu dışkılamaya neden olabilmektedirler.
Patojenler nedeniyle oluşan bağırsak enfeksiyonlarının başlıca belirtileri:
- İshal
- Kusma
- Mide bulantısı
- Ateş yüksekliği
- Karında kramp
Kakada mukus bağırsak enfeksiyonları için önemli bir belirti olabilir. Bazı bağırsak enfeksiyonları ciddi olabilir ve hastanede yatışı gerektirebilir.
İrritabl Bağırsak Sendromu (IBS)
İrritabl bağırsak sendromu (IBS), görülebilir ve anlaşılabilir bir patolojinin olmadığı fonksiyonel bir sindirim bozukluğu şeklidir.
IBS insanların %10-15’ini etkileyen bir hastalıktır. Sindirim sistemi histolojik açıdan normaldir, hasar veya iltihaplanmaya dair herhangi bir belirti saptanamaz.
IBS’de bağırsak sistemi normal olmasına karşın normal olarak çalışmaz ve bağırsak kaynaklı birçok semptom ortaya çıkar.
İrritabl bağırsak sendromunun başlıca belirtileri şunlardır:
- Karın ağrısı
- Şişkinlik
- Kabızlık
- İshal
- Gaz
İrritabl bağırsak sendromunun en önemli belirtilerinden biri de gaitada ortaya çıkan mukustur. Hastalar dışkılarında sümüksü maddeyi farkederler.
Bağırsak alışkanlıklarındaki değişiklikle beraber ortaya çıkan dışkıda beyaz mukusun bir doktor tarafından değerlendirilmesi yaralı olacaktır.
Ülseratif Kolit & Crohn
Ülseratif kolit ve Crohn inflamatuar bağırsak hastalıkları olarak bilinir. Bu iki hastalık benzer özelliklere sahiptir ve immün sistem bağırsak dokusuna zarar verir.
Vücut, bağırsağı korumak için daha fazla mukus üretmeye başlar ve dışkı ile birlikte daha fazla mukus atılır.
Ülseratif kolitin başlıca belirtileri şunlardır:
- İshal
- Karın ağrısı
- Karın krampları
- Yorgunluk ve halsizlik
- Ateş yükseliği
- Rektal kanama
- Dışkılama esnasında ağrı
- İstemsiz kilo kaybı
Crohn hastalığında mukuslu dışkılama ile karşılaşma olasılığı daha düşüktür. Bu iki hastalıkta ana belirtiler farklılıklar gösterebilmektedir.
Kabızlık
Gaitanın susuzlaşması ve kabızlık nedeniyle bağırsakta mukus üretimi artabilir. Bağırsaklar sertleşen dışkıdan daha az zarar görmek için mukus üretimini arttırır.
Kabızlığın belirtileri şunlar olabilir:
- Dışkılamanın azalması
- Dışkılamanın acı verici olması
- Dışkının sertleşmesi
- Karın krampları
- Gaz artışı
- Şişkinlik hissi
Kabızlığa bağlı şikayetlerinizin artması durumunda bir sağlık kuruluşuna başvurarak tıbbi yardım almalısınız.
Besin Alerjileri
Beslendiğiniz gıdalardan herhangi birine karşı besin alerjisi geliştirebilirsiniz. Fındık, laktoz veya gluten ile ilişkili besin alerjileri nedeniyle dışkıda değişiklikler yaşayabilirsiniz.
Besin alerjileri nedeniyle bağırsak lümenine salgılanan sümüksü madde (mukus) miktarında artış görülebilir. Bu nedenle dışkıda mukus ile karşılaşabilirsiniz.
Besin alerjilerinin bazı belirtileri şunlardır:
- Şişkinlik
- İshal
- Kurdeşen
- Kabızlık
Doktorunuz yaşadığınız şikayetlerin gıda alerjisi veya gıda intoleransı olup olmadığını belirlemeye çalışacaktır. Olası diğer semptomlarınız hakkında sorular soracaktır.
Diğer Nedenler
Mukuslu dışkılama şikayetine yol açabilecek diğer bazı nedenler şunlardır:
| Kistik fibrozis |
Kistik fibrozis, hücrelerin salgı kanallarını etkileyen genetik bir hastalıktır. Bu hastalıkta çeşitli organlarda kalın ve yapışkan bir mukus vardır.
Mukusun biriktiği başlıca organlar şunlardır:
|
| Paraziter enfeksiyonlar | Bazı parazitler bağırsaklara yerleşerek çeşitli semptomlara yol açabilirler. Bu semptomlardan biri de mukus dışkılamadır. |
| Malabsorpsiyon sendromları | Malabsorpsiyon sorunları, bazı besin maddelerinin bağırsaklardan uygun şekilde emilmediği durumlardır. Laktoz intoleransı ve çölyak hastalığı bu sorunlara örnektir. |
| Anal fissür | Anal fissürler, anal bölgedeki küçük çatlaklardır. Anal çatlaklar nedeniyle daha fazla mukus salgılanır ve gaitanın yumuşatılması amaçlanır. |
| Anal fistül | Anüs ve diğer pelvik yapılar arasındaki doğal olmayan bağlardır. Anal apseler veya kavitelerin uygunsuz şekilde iyileşmesi nedeniyle oluşabilirler. |
| Kolon kanseri/Rektum kanseri |
Kolon kanseri veya rektum kanseri nedeniyle dışkıda mukus şikayeti yaşanabilir. Ancak bu durumun oluşma olasılığı çok daha düşüktür.
Kolon ve rektum kanserinin belirtileri şunlar olabilir:
|
Mukuslu gaita oluşumuna yol açabilecek birçok farklı neden bulunmaktadır. Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek ve teşhise yönelik adımları belirleyecektir.
Mukus, insan vücudunun pek çok bölümünde bulunan sümüksü beyaz bir maddedir. Bağırsakların iç yapısında da mukus bulunur.
Belirli miktarda mukusun dışkı ile atılması normaldir. Fazla miktarda, rengi ve kıvamı farklı mukusun dışkı ile atılması altta yatan bir durumun habercisi olabilir.
Dışkıdaki mukus nedeniyle şu farklılıkları görebilirsiniz:
- Mukusun kıvamında artış
- Mukusun renginde değişiklik
- Gaitada mukus miktarında artış
- Dışkıda kötü koku
Son zamanlarda antibiyotik veya diğer ilaç tedavileri aldıysanız dışkıdaki mukus miktarında değişiklikler farkedebilirsiniz. Bu durum ilaçları bıraktıktan birkaç hafta sonra normale dönmelidir.
Mukuslu dışkılama ile birlikte görülen diğer gastrointestinal problemlere sahipseniz bir doktora görünmeniz faydalı olabilir.
Mukuslu dışkılama ile beraber olabilecek diğer semptomlar şunlardır:
|
Gaitanızda bolca mukus varsa, yakın zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve tıbbi destek almalısınız. Doktorunuz bu şikayete yol açan nedeni teşhis etmeye çalışacaktır.
Kakada mukus şikayeti olan bireylerin merak ettiği sorulardan biri de “hangi doktora gitmeliyim” sorusudur. Genel olarak dahiliye, daha özelleşmiş bir bölüm olarak gastroenteroloji bölümüne başvurmalısınız.
Doktorunuz mevcut şikayetlerinizi dinleyecek ve sizlere bazı sorular yöneltecektir. Semptomlarınızın ne zaman başladığını ve diğer ek semptomlarınızı soracaktır.
Sonrasında bazı fizik muayene testleri yapabilir. Tüm bu işlemler sonrasında bazı laboratuvar testlerine ihtiyaç duyulabilir.
Dışkıda mukusun nedenine yönelik yapılacak teşhis testleri şunlar olabilir:
- Kan tahlili
- İdrar tahlili
- Dışkı tahlili
- Dışkı kültürü
- Kolonoskopi
- Endoskopi
- Röntgen
- Bilgisayarlı tomogorafi
- Manyetik rezonans görüntüleme
Semptomlarınız, fizik muayene testleri ve laboratuvar testleri yardımıyla kakada mukus oluşumuna yol açan neden tespit edilecektir.
Altta yatan neden tespit edildikten sonra nedene yönelik tedavi adımlarına geçilecektir. Daha fazla bilgi için tedavi bölümünü okuyunuz.
Mukuslu dışkılama şikayeti ile bir sağlık kuruluşuna başvurduğunuzda, öncelikle bu duruma yol açan neden tespit edilemeye çalışılacaktır.
Altta yatan neden tespit edildikten sonra nedene yönelik tedavi adımlarına geçilecektir. Dışkıda mukus tedavisi için nedene yönelik tedavi adımları şunlar olabilir:
|
Mukuslu dışkı oluşumuna yol açabilecek bir diğer neden de rektum veya kolon kanseridir. Kanser tespiti durumunda onkoloji bölümüne yönlendirme yapılmaktadır.
Dışkılamada mukus şikayetiniz varsa bazı yaşam tarzı değişiklikleri yapmalısınız. Önerilerden bazıları şunlardır:
- Günlük sıvı alımınızı arttırın.
- Probiyotikler açısından zengin gıdalar tüketin.
- Asit düzeyi düşük yiyecekler ve içecekler tüketin.
- Yemeklerinizde daha az baharat kullanın.
- Diyetinizdeki lif oranını arttırın.
- Diyetinizdeki karbonhidrat, yağ ve protein dengesini kurun
Doktorunuzun önerdiği tıbbi tedavi yaklaşımını uygulamaya özen gösterin ve yaşam tarzı değişiklikleri konusundaki önerileri dikkate alın.
Dışkıda mukus, çoğu zaman tehlikeli bir durumun göstergesi değildir ve çeşitli tedavi yaklaşımları ile kısa sürede tedavi edilebilmektedir.
