Fimozis, doğuştan gelen veya sonradan ortaya çıkan nedenler sonucunda sünnet derisinin penis başının üzerinden geriye çekilemeyecek kadar sıkı veya dar olması durumudur.
Bu yazıda; fimozis nedir, fimozisin nedenleri ve belirtileri nelerdir, fimozis tedavisi ve ameliyatı nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
İçindekiler: |
Fimozis (phimosis), sünnet derisinin penis başının üzerinden geri çekilemeyecek kadar sıkı ve dar olmasını olması durumudur.
Sıkı sünnet derisi, özellikle 3 yaşın altındaki erkek çocuklarda yaygın olarak görülür. Sünnetlenmemiş bebeklerin ve çocukların birçoğunda ortaya çıkmaktadır.
Fimozis hakkında şunları bilmelisiniz:
|
Sünnet edilmemiş erkek çocuklarda glans penis (penis başı) ve sünnet derisinin yapışık olması normaldir. İkinci yaştan sonra sünnet derisi ve glans penis ayrılmaya başlar.
Penis başının ve sünnet derisinin ayrılma süreci bazen uzun sürebilir veya hiç gerçekleşmeyebilir. Bu durumda fimozisin oluştuğu düşünülür.
Sünnet derisinin geri çekilememesi genellikle 3 yaş altındaki çocuklarda görülen bir belirtidir. Bu durum idrar yapma zorluğuna ve bir dizi başka belirtiye yol açabilir.
Fimozis oluşumuna yol açabilecek çeşitli enfeksiyonlar ve cilt hastalıkları mevcuttur. Bu rahatsızlık yetişkin erkeklerde de ortaya çıkabilir.
Sünnet derisi ve penis başı, yaşamın ilk yıllarında birbirine yapışıktır. İlerleyen yıllarda sünnet derisi ile penis başı ayrılmaya başlayacaktır.
Özellikle 2 ila 6 yaş yaş arasında penis başı ve sünnet derisi büyük oranda ayrılmış ve esneklik kazanmış hale gelir. Bu süre bazı erkek çocuklarda daha uzun sürebilir.
Bir yaş altındaki çocukların %50’sinde penis ve sünnet derisi yapışıktır. Bu oran 3 yaşındakilerde %10 ve 18 yaşından büyüklerde %1’in altındadır.
Sünnet derisinin penis başından geri çekilemeyecek kadar sert veya sıkı olmasına yol açabilecek bazı nedenler şunlardır:
- Tekrarlayan idrar yolu enfeksiyonları
- Balanit (sünnet derisinin enfeksiyonu)
- Sünnet derisi travması
- Sünnet derisinin sert ve kaba kullanımı
Fimozis birçok erkek çocukta ortaya çıkmakta ve semptom vermektedir. Bu durum ek belirtilere ve şikayetlere neden olmuyorsa yıllar içerisinde gerileyecektir.
Yetişkin erkeklerde fimozisin nedenleri arasında cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar önemli bir yer tutar. Sürekli ve travmatik mastürbasyon nedeniyle de fimozisin oluştuğu bilinmektedir.
Yetişkinlerde fimozisin oluşmasına yol açan diğer ana etkenler çeşitli cilt hastalıklarıdır. Penis başında ortaya çıkabilen şu cilt hastalıkları fimozise yol açabilir:
Egzema |
Egzema, pek çok insanda ortaya çıkan bir cilt hastalığıdır. İnsan derisinin herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilir.
Egzemaya bağlı olarak cilt yapısı şu hale gelebilir:
Egzema, penis başında da ortaya çıkabilir. Bu durum ilerleyen süreçte fimoz hastalığına yol açabilir. |
Psöriazis (Sedef hastalığı) |
Psöriazis, otoimmün hastalıklardan biridir. Deri hücrelerinin olması gerekene göre çok daha hızlı büyümesi ile oluşur.
Psöriazis insan cildinin herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilir. Kızarık, kabarık ve lapa görünümde bir cilt ile karakterizedir. |
Liken planus |
Vücudun farklı bölümlerinde ortaya çıkan kaşıntılı bir döküntüdür. Bulaşıcı özellikte değildir.
Boyutu genellikle 1 mm ile 1 cm arası değişen hafif kabarık, mor renkli ve kısmen parlak lezyonlar ile karakterizedir. |
Liken skleroz |
Otoimmun bozuklukların ve deri değişikliklerin eşlik ettiği inflamatuar ve ilerleyici bir hastalıktır.
Penis başında oluşan liken skleoz, sünnet derisinde iz kalmasına ve fimozise yol açabilir. |
Fimozisin erkek çocukların birçoğunda ortaya çıktığını bilmelisiniz. Bu durum zamanla düzelecektir. İdrar yapma güçlüğü ve diğer belirtilere neden oluyorsa bir doktora gitmelisiniz.
Fimozis her zaman semptomlara yol açabilen bir sağlık problemi değildir. Ana belirtisi sünnet derisinin geri çekilmesinde yaşanan zorlanmadır.
Fimozisin diğer belirtileri şunlardır:
- Penis başında kızarıklık
- Penis başında ağrı
- Sünnet derisini geri çekerken acı
- Penis başında şişlik
Sünnet derisinin sıkı olması idrar geçişine engel olabilir. Bazı vakalarda fimozisin mesane boşalmasını engellediği bilinmektedir. Bu durum idrar yolu enfeksiyonuna ve diğer bazı belirtilere yol açabilir.
Fimozise bağlı olarak glans penis iltihabı gelişebilir. Bu durum balanit olarak isimlendirilir. Hem glans penisin hem de sünnet derisinin iltihaplanmasına balanopostit adı verilir.
Balanit belirtileri şunlardır:
- Penis başında kızarıklık
- Glans peniste şişme
- Penis başında ağrı ve kaşıntı
- İdrar yaparken ağrı
- Peniste akıntı
Yetişkin erkeklerde ortaya çıkan fimozisin belirtileri daha şiddetlidir. Özellikle cinsel ilişki esnasında ağrıya neden olabilir.
Yetişkin erkeklerde görülen fimoz, seks esnasında ağrıya ve sünnet derisinin yırtılmasına yol açabilir. Prezervatif ve kayganlaştırıcı kullanmak cinsel ilişkiyi daha rahat bir hale getirebilir.
Fimozis vakaları özellikle çocuklarda ve genç erkeklerde tedavi edilmeyebilir. Herhangi bir semptom veya komplikasyon yoksa fimozisin zaman içerisinde çözülüp çözülmediğini görmek için beklemelisiniz.
Özellikle 3 yaş altında görülen fimozisin zaman içerisinde kendiliğinden gerilediğini bilmelisiniz. Penis başı ve sünnet derisi zamanla birbirinden ayrılacaktır.
Fimozise bağlı olarak idrara çıkma güçlüğü, ereksiyon problemleri veya bir dizi başka semptom varsa doktora gitmeniz faydalı olacaktır.
Sünnet derisinin veya glans penisin tekrarlayan enfeksiyonları ve diğer semptomları doktorunuz tarafından değerlendirilecektir. |
Penis başında ortaya çıkan enfeksiyonun belirtileri şunlar olabilir:
- Penis başında kızarıklık
- Sünnet derisinde renk değişiklikleri
- Glans peniste lekeler ve döküntüler
- Peniste ağrı
- Kaşıtı
- Penis başında şişlik
Sünnet derisinin geri çekilmesi esnasında ağrı ve fimozise bağlı diğer belirtileri yaşıyorsanız bir sağlık kuruluşuna başvurarak muayene olmalısınız.
Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek ve tıbbi geçmişinizi sorgulayacaktır. Şüpheli cinsel ilişki yaşayıp yaşamadığınızı soracaktır.
Daha sonra fimozis muayenesi yapılacaktır. Doktorunuz penis başını ve sünnet derisini kontrol edecektir.
İdrar yolu enfeksiyonları ve cinsel yolla bulaşan enfeksiyonlar açısından bazı testler yaptırmanız gerekebilir. Çeşitli kan ve idrar testleri yapılabilir.
Fimozisin teşhisi büyük oranda fizik muayene ile yapılmaktadır. Doktorunuz rahatsızlığınızı teşhis ettikten sonra tedavi adımlarına geçecektir.
Fimozis tedavisi için uygulanacak seçenekler ortaya çıkan semptomların düzeyine bağlıdır. Basit seviyedeki vakalar tıbbi tedavi seçeneklerine iyi yanıt verir.
Fimozis tedavisi için uygulanabilecek tıbbi tedavi seçenekleri şunlardır:
- Penis başında oluşan tahrişi azaltmak için çeşitli kremler
- Sünnet derisini yumuşatmak için steroid içerikli kremler
- Altta yatan enfeksiyonları tedavi etmek için antibiyotikler
- İleri seviye vakalar için ameliyat
Doktorunuz penis başındaki tahrişi ortadan kaldırmak ve fimozisin belirtilerini azaltmak için çeşitli kremler veya steroid içerikli merhemler reçete edebilir.
Fimozisle beraber bulunan balanit veya balanopostit enfeksiyonları için etkene yönelik antibiyotikler veya antifungaller reçete edilebilir. Şiddetli fimozis vakaları için ameliyat ile tedavi mümkündür. Sünnet derisini penis başından ayırmak için cerrahi tedavi seçenekleri mevcuttur. Sünnet de bu amaç için kullanılabilir. |
Fimozis tedavisi esnasında doktorunuz sizlere bazı önerilerde bulunabilir. Bunlar:
- Penisin her gün ılık suyla temizlenmesi
- Hijyene kurallarına uyarak sünnet derisinin kurutulması
- Penise sabun, banyo köpüğü veya şampuan uygulanmaması
- İdrar yaptıktan sonra sünnet derisinin temizlenmesi
Fimozis semptomlarının önlenmesi büyük oranda iyi bir hijyene bağlıdır. Sünnetsiz penis için bakım önerileri şunlardır:
- Sünnet derisini geri çekerek penis başını ılık suyla yıkamalısınız.
- Yumuşak özellikte bir sabun kullanmalısınız.
- Penise parfüm veya deodorant sıkmaktan kaçınmalısınız.
- Sünnetsiz çocukların penisini geriye çekerek zorlamamalısınız.
Sünnet olmamış çocukların sünnet derisi geriye doğru çekilmeyebilir. Bu durum 2 ila 6 yaş arasında doğal olarak düzelmektedir.
Ebeveynler çocuklarının sünnet derisini geriye doğru çekmeye çalışmamalıdırlar. Bu durum acı verici olabilir ve sünnet derisine zarar verebilir.
Fimozis belirtileri rahatsız edici olsa da bu rahatsızlık hasta yaşamını tehdit edici değildir. Fimozisin semptomları kalıcı sonuçlara yol açmadan kolayca tedavi edilebilmektedir.