İzole sinir disfonksiyonu, sadece tek bir sinirde oluşan hasardır. Tıbbi literatürde mononöropati olarak da isimlendirilmektedir. Etkilenen sinire göre belirtiler göstermektedir.
İzole sinir disfonksiyonunun bir çok çeşidi bulunmaktadır. Bu rahatsızlığın ne olduğu, yol açan nedenleri, çeşitleri, belirtileri ve tedavisini yazımızda detaylarıyla beraber bulabilirsiniz.
İzole sinir disfonksiyonu, tek bir sinirde ortaya çıkan bir tür sinir hasarıdır. Mononöropati olarak da isimlendirilir. Tek bir siniri etkiler ve bu sinire ait belirtiler ortaya çıkar.
Mononöropati, genellikle yaralanma veya enfeksiyona bağlı olarak ortaya çıkar. Hasar oluşturucu etkenin sinir üzerinde baskıya neden olması, siniri örten miyelin kılıfa zarar verir.
| İzole sinir disfonksiyonunda, sinirin geçtiği bölge daralmış ve sinir sıkışmış olabilir. Sinirin oksijensiz kalması da sinir hasarına yol açabilir. Sinir hücresi gövdesinde veya sinir yollarında meydana gelen hasar nedeniyle, beyine gönderilmesi gereken sinyaller düzgün şekilde iletilemez. |
İzole sinir disfonksiyonu belirtileri, sinirin etki ettiği alana özgüdür. Bu bölgelerde hareket kaybı, his kaybı ve karıncalanma gibi belirtiler görülebilir.
İzole sinir disfonksiyonuna yol açan pek çok neden vardır. Bu etkenler, etkilenen sinire ve sinirin yer aldığı bölgeye göre farklılıklar göstermektedir.
İzole sinir disfonksiyonu oluşumuna neden olan en önemli etkenler şunlardır:
- Enfeksiyonlar
- Travma
- Kırıklar
- Diyabet
- Yoğun alkol kullanımı
- Sinir sıkışması
- Sinir iskemisi
- Uzun süreli ödem
İzole sinir disfonksiyonu, genel adıyla değil çeşitleriyle bilinen bir hastalıktır. Hemen aşağıda yer alan tablodaki rahatsızlıklar, birer izole sinir disfonksiyonudur.
İzole sinir disfonksiyonunun çeşitleri şunlardır:
| ISD Çeşidi | Açıklama | Nedenleri ve Sonuçları |
| Karpal Tünel Sendromu | El bileğinde hasar ve şişlik, median sinire baskı uygulanır | En yaygın izole sinir disfonksiyonu çeşidirir. Genellikle tekrarlayan bilek hareketleri nedeniyle oluşur. |
| Aksiller Sinir Disfonksiyonu | Omuzda bölgesinde sinir hasarı | Genellikle omuz çıkığı veya humerusun boynundaki kırıklar nedeniyle oluşur. |
| Peroneal Sinir Disfonksiyonu | Bacaktaki sinir hasarıdır. Bacak ve ayakta sorunlara neden olur. | Yürürken ayağı kaldıramayan “ayak düşmesi”ne yol açabilir. |
| Tarsal Tünel Sendromu | Tibial sinirde sinir hasarı vardır. | Ayak tabanı ve ayak bileği çevresinde uyuşukluk ve karıncalanmaya neden olur. Yaygın bir mononöropati değilidir. |
| Kranial Sinirlerin Mononöropatisi (III, VI ve VII) | III, VI ve VII kranial sinirler, göz kaslarını kontrol ederler. Herhangi birinde hasar olması görme problemlerine yol açar. | Çift görme, şaşı bakma ve göz kapağı düşüklüğüne neden olabilir. |
| Femoral Sinir Disfonksiyonu | Kasık ve bacak üst kısmındaki femoral sinirin hasar görmesidir. | Ateşli silah veya bıçaklanma yarası, diğer travmalar, delici yaralar, tümörler ve radyasyon da femoral sinirin zarar görmesine neden olabilir. |
| Ulnar Sinir Disfonksiyonu | El bileğinde veya dirsek bölgesinde ulnar sinirin hasarlanmasıdır. | Dirseğin ulnar bölgesi yaralanmaya yatkın olduğu için sık görülür. |
| Radyal Sinir Disfonksiyonu | Elin sırt tarafında görevli olan radyal sinirde hasar vardır. Triceps ve ön kol hareketleri etkilenir. | Koltuk altı bölgesinde veya dirsek bölgesinde yaralanma oluşabilir. |
| Pudendal Sinir Sıkışması | Uzun süreli bisiklet sürmenin bir sonucu olarak ortaya çıkabilir. | Bu sinir penis cildini siniridir ve hasar görmesi ile şiddetli ağrıya neden olabilir. |
İzole sinir disfonksiyonu, tek bir sinirde görülen hasardır. Vücudun pek çok farklı bölgesinde görülmektedir. İzole sinir disfonksiyonunun belirtileri, hasarlı sinirin bulunduğu bölgeye göre değişecektir.
İzole sinir disfonksiyonu (mononöropati) belirtileri şunlardır:
- Vücudun bir bölgesinde his kaybı
- Hasarlı sinir bölgesinde keskin ve şiddetli ağrı
- Bazı kaslarda görülen zayıflık
- Etkilenen sinir bölgesinde temasa karşı aşırı duyarlılık
- Geceleri daha fazla kötüleşen belirtiler
- Kaslarda karıncalanma, seğirme ve şok gibi garip hisler
- Etkilenen sinirde felç
- Etkilenen bölge üzerinde kıyafetleri tolere edememe
İzole sinir disfonksiyonuna el bölgesinde sık rastlanır. Elde görülen mononöropati belirtileri şunlardır:
- Cisim ve nesneleri kavrama zorluğu
- Elde uyuşma, hissizlik ve karıncalanma
- Eli farklı hissetme (eldiven giymiş gibi)
- İnce işleri yapmada zorluk
Doktorunuz izole sinir disfonksiyonunu teşhis edebilmek için tıbbi geçmişinizi sorgulayacaktır. Daha sonra hangi kasların ve sinirlerin etkilendiğini bulabilmek için çeşitli muayene ve testler yapacaktır.
İzole sinir disfkonsiyonunu teşhis edebilmek için yapılan testler şunlardır:
|
Mononöropati teşhisi konulmadan önce; iç organları, kemikleri ve damar yapılarını kontrol etmek için görüntülenme yöntemlerinden faydalanılabilir. Bu görüntüleme yöntemleri şunlardır:
- Ultrason (USG)
- Bilgisayarlı tomografi (BT)
- Manyetik rezonans görüntüleme (MRG)
İzole sinir disfonksiyonu rahatsızlığına yol açabilen başka bir sağlık probleminin olup olmadığını belirlemek için bazı testler yaptırmanız gerekebilir. Bu testler şunlardır:
- Diyabet kontrolü için OGTT testi
- Tiroid bezlerini kontrol etmek için kan testinde tiroid hormonu düzeyi araştırması
- Merkezi sinir sistemi enfeksiyonları veya hastalıkları için beyin omurilik sıvısı analizi
- Otoimmün hastalıklar için spesifik testler
- HIV, AIDS, Lyme gibi hastalıklar için özel testler
- B-12 ve diğer vitamin eksiklikleri için vitamin testleri
- Ağır metal zehirlenmeleri için testler
- Uyuşturucu madde kullanımı için testler
İzole sinir disfonksiyonunun tedavisi; hasar gören sinire, sinirin hasar gördüğü yere ve hasarın ciddiyetine bağlı olarak değişecektir. Bazı durumlarda tedaviye gerek kalmadan iyileşme sağlanabilir.
İzole sinir disfonksiyonuna yol açan neden altta yatan bir hastalıksa (diyabet vs) ilk olarak altta yatan hastalık tedavi edilmelidir. Altta yatan durum tedavi edilmezse, izole sinir disfonksiyonu kötüleşebilir veya sık sık tekrarlayabilir.
Diğer bir tedavi yöntemi ise fizik tedavi metotlarıdır. Bu hastalığın her bir çeşidinin kendine ait fizik tedavi egzersizler bulunmaktadır. (Karpal tünel sendromu egzersizleri vs)
İlaç tedavisi ve palyatif bazı tedaviler kullanılabilmektedir. İlerleyen vakalarda cerrahi müdahale ihtimali ortaya çıkabilir.
Tedavi edilmeyen izole sinir disfonksiyonu pek çok komplikasyona yol açabilir. Komplikasyonlar hastalığın çeşidine bağlı olarak değişecektir.
Ortaya çıkabilecek bazı komplikasyonlar şunlardır:
|
Erken tanı ve uygun tedavi metotları ile tedavi olabilirsiniz ve izole sinir disfonksiyonunun komplikasyonlarından korunabilirsiniz.
