Midriyazis, göz bebeği (pupil) adlı yapının çeşitli nedenler sonrasında genişlemiş olmasını tanımlayan tıbbi bir kelimedir. Beyin hasarı veya sinir hasarı gibi bazı önemli hastalıkların belirtisi olabilir.
Bu yazıda; midriyazis nedir, midriyazisin nedenleri nelerdir, pupil dilatasyonu belirtileri nelerdir, midriyazis tedavisi nasıl yapılır gibi soruların kapsamlı yanıtlarını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Midriyazis (mydriasis), göz bebeği (pupil) olarak bilinen yapının genişlemiş olmasını tanımlayan tıbbi bir kelimedir.
Göz bebekleri normal şartlar altında belirli bir büyüklüğe sahiptir. Loş ışık altında göze daha fazla ışık girmesi için dilate (genişler) olur.
Midriyazis, göz bebeğinin ışık seviyelerinde bir değişikliğe maruz kalmadığı halde genişlemiş olmasını tanımlar. Pek çok tıbbi duruma bağlı olarak pupil dilatasyonu ortaya çıkabilir.
Midriyazise yol açan başlıca nedenlerden bazıları şunlardır:
|
Göz bebeklerinin genişleyerek büyümesi, altta yatan bazı ciddi nedenleri ortaya koymaktadır. Doktorlar tarafından oldukça önemsenen bir belirtidir.
Midriyazis her iki göz bebeğini aynı anda etkileyebilir. Sadece bir gözü etkileyen midriyazise “anizokori” adı verilir.
Genişlemiş pupil, bireylerde ciddi sağlık problemleri olduğu anlamına gelmez. Bazen fizyolojik olarak ortaya çıkar ve kısa sürede ortadan kalkar.
Midriyazisle beraber baş ağrısı veya zihin bulanıklığı gibi belirtilerin bulunması durumunda, kısa sürede bir sağlık kuruluşuna giderek tıbbi yardım alınmalıdır.
Midriyazisin karşıt durumu miyozis olarak adlandırılır. Miyozis, irisin çok küçük veya belirsiz olması haline verilen isimdir.
Midriyazise yol açabilen birçok neden bulunmaktadır. Yol açan nedenler, açıklamaları ve belirtilerini içeren detaylı bir listeyi hemen aşağıda bulabilirsiniz.
Midriyazis nedenleri şunlardır:
Antikolinerjik İlaçlar
Antikolinerjik ilaçlar, belirli bazı kimyasalların gözlere ve bazı kaslara yayılmasını engelleyen ilaç grubudur. Antikolinerjikler, pupilin daha fazla genişlemesine neden olur.
Antikolinerjik ilaçlar şu yan etkilere yok açabilir:
- Kabızlık
- Ağız kuruluğu
- Terlemenin azalması
Yan etkileri dolayısıyla doktor reçetesi ile alınabilen ilaçlardır.
Midriyazise yol açan neden antikolinerjik ilaçlardan biri olabilir. Göz bebeği genişlemesinin yanı sıra bulanık göre ve baş ağrısı şikayetleri de yaşayabilirsiniz. Doktorunuz ilaçlarınızı değiştirebilir veya ilaç dozunda değişiklik yapabilir.
Göz Travması
Göze denk gelen kuvvetli travmalar, gözün pigmentli bölümüne ve irisi kontrol eden sinirlere zarar verebilir. Bu nedenle midriyazisin oluştuğu görülebilir.
Göz travmasına bağlı olarak oluşan midriyaziste, ışık seviyelerine uygun olarak göz tepkisi oluşamaz. Ortaya çıkacak diğer belirtiler travmanın şiddetine ve yaralanma düzeyine göre değişiklik gösterecektir.
Bazı Bitkiler
Bazı bitkilere temas etmek veya polenlerini solumak midriyazise neden olabilir. Midriyazis oluşumuna yol açabilen bitkilerden bazıları şunlardır:
- Boru otu (Jimson weed)
- Melek trompet
- Belladonna
Bu bitki grubu aileleri içerisinde yer alan çeşitli bitkilerle temas etmek veya koklamak göz bebeğinin genişlemesine yol açabilir.
Oksitosin Artışı
Oksitosin seviyelerinde meydana gelen artış nedeniyle, pupilde orta veya ileri düzeyde genişleme meydana gelebilir.
Oksitosin hormonu; egzersiz, insanlarla yakın fiziksel temas veya sosyal etkileşimler nedeniyle daha fazla salınır.
Oksitosinin bazı etkileri şunlardır:
- Doğum esnasında kasılmaları destekler.
- Bebeklerin annelerine bağlanmasına yardımcı olur.
- Testosteron seviyelerinin artışına yol açar.
Oksitosin hormonu seviyelerin artışı, bireyler arasındaki duygusal bağlanmayı arttırır ve cinsel uyarılmayı kolaylaştırır.
Benign Epizodik Tek Taraflı Midriyazis
İyi huylu epizodik tek taraflı midriyazis (BEU), sadece biz göz bebeğinin dilate olduğu geçici bir durumdur.
Bu rahatsızlığı olan kişilerde şu belirtiler de ortaya çıkabilir:
- Hafif baş ağrısı
- Göz ağrısı
- Işığa duyarlılık
- Bulanık görme
Benign epizodik tek taraflı midriyazis, bazen migren atağı esnasında ortaya çıkabilmektedir. Tehlikeli bir durum değil, geçicidir.
Altta yatabilecek ciddi bir neden olup olmadığından emin olmak için göz ve sinir sistemi muayenesi yapılmalıdır.
Beyin Hasarı
Çeşitli nedenlerle oluşabilen beyin hasarları, kafa içi basıncın artmasına neden olabilir. Artan kafa içi basınç nedeniyle pupil dilatasyonu ortaya çıkabilir.
Beyin travması, çeşitli beyin tümörleri veya inme nedeniyle beyin hasarı oluşabilir.
Kranial Sinir Hasarı
Üçüncü kranial sinirin hasar görmesi, göz kaslarını kontrol eden sinirlerde aksaklık oluşmasına neden olabilir. Bu durum midriyazis ile sonuçlanabilir.
Enfeksiyonlar, çeşitli yaralanmalar, diyabet veya migren atakları ile üçüncü kranial sinirde hasar meydana gelebilir.
Kranial sinir hasarından bazı ek belirtiler daha vardır. Belirtileri gözlerle ilgilidir, görme bozukluğuna kadar ulaşabilir.
Bazı İlaçlar
Çeşitli ilaçlar gözler üzerine etki göstererek göz bebeğinin genişlemesine ve büyümesine yol açabilir. Midriyazis yapan ilaçlar ve maddeler şunlardır:
- Antihistaminikler
- Çeşitli kas gevşeticiler
- Parkinson ilaçları
- Antikolinerjik ilaçlar
- Kokain
- Ekstazi
- LSD
- Amfetamin
İlaçlara bağlı olarak oluşan midriyaziste her iki göz bebeğinde de genişleme tespit edilebilmektedir.
Midriyatikler
Göz doktorları, göz bebeğini genişletmek için midriyatik olarak adlandırılan bir maddeyi göz üzerine uygular. Bu sayede göz bebekleri genişler ve göz muayenesi daha rahat yapılır.
Midriyatikler nedeniyle göz bebeği genişlemesi 4 ila 8 saat kadar sürer. Bazı kişilerde bu süre 24 saate ulaşabilir.
Odaklanma
Yapılan testler gösteriyor ki, herhangi bir duruma karşı odaklanan kişilerde göz bebeği genişler. Bu durum öğrenme ile bağlantılı olabilir.
Konsantrasyon gerektiren pek çok iş ile meşgul iken, irisin genişlemesi oldukça normaldir.
Midriyazis örnekleri – Saglik.li
İnsan gözü, ışık değişikliklerine uyum sağlar ve büyüyüp küçülebilir. Midriyazisin karakteristik semptomu, ışık değişikliklerine cevaben büyüyüp küçülmeyen göz bebekleridir.
Dilate iris nedeniyle gözler ışığa daha duyarlı hale gelir. Bu durum görme konusunda problem yaşamanıza neden olabilir.
Midriyazisin diğer belirtileri şunlardır:
- Göz bebeğinin büyük olması
- Görme bulanıklığı
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Göz tahrişi
Göz bebeği ile beraber bulunan diğer belirtilere dikkat edilmelidir. Midriyazisle beraber göz kapağının sarkık olması, üçüncü kranial sinir hasarını gösterebilir.
|
Bir kişi göz bebeklerinin açık bir nedene bağlı olmadan genişlediğini farkederse bir sağlık kuruluşuna başvurarak tıbbi yardım almalıdır.
Göz bebeği genişlemesi, göz veya baş yaralanmasından sonra gelişirse, kişi acilen tıbbi tedavi alabileceği bir sağlık merkezine ulaşmalıdır. |
Göz bebekleriniz arasında büyüklük farkederseniz, bu durumun geçici olup olmadığını kontrol edin. Bir göz uzmanına görünmeniz faydalı olabilir.
Doktorunuz semptomlarınızı ve tıbbi geçmişinizi gözden geçirecektir. Kullandığınız ilaçları soracaktır. Altta yatan koşulları tespit edebilmek için bazı kan testleri veya görüntüleme yöntemlerini yaptırmanızı isteyecektir.
Midriyazis tedavisi altta yatan durumun tespit edilmesi ve bu nedenin ortadan kaldırılmasını içerir. Altta yatan nedenin tedavisi ile göz bebeği genişlemesi ortadan kalkacaktır.
Altta yatan neden bir ilaç ise, ilacın kesilmesi veya antidotunun verilmesi ile şikayetler ortadan kaldırılabilir.
Uyuşturucu madde kullanımı nedeni ile oluşmuşsa, bu maddelerden uzak kalmak ve sonrasında bağımlılık tedavisi verilmesi gerekebilir.
Midriyazise yol açan neden göz veya beyin travması ise, sinirlere veya göze zarar veren problemlerin ortadan kaldırılması gerekebilir. Bu durum cerrahi tedaviyi dahi gerektirebilir.
Glokom tedavisinde kullanılan pilokarpin, göz bebeğini daraltılması amacıyla kullanılabilmektedir.
Midriyazis tedavisi esnasında gözlerinizi korumak için şunlara dikkat etmelisiniz:
|
Midriyazis oluşumuna yol açan neden tespit edildikten sonra çeşitli tedavi yöntemleri ile bu durum ortadan kaldırılabilir. Altta yatan nedenin ortadan kaldırılması ile kısa sürede belirtileriniz sonlanacaktır.
