Priapizm, ereksiyon süresinin 4 saati aşması neticesinde ortaya çıkan tıbbi acil bir durumdur. Uzun süreli ereksiyon nedeniyle ciddi ağrılar ortaya çıkar ve penis dokusu hasar görebilir.
Priapizm nedeniyle kalıcı sertleşme bozukluğu ortaya çıkabilir. Bu yazıda; priapizm nedir, nedenleri ve belirtileri nelerdir, teşhisi ve tedavisi nasıl yapılır sorularının detaylı yanıtlarını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Priapizm, bazen kalıcı ve acı verici ereksiyonlara neden olan penis kaynaklı bir rahatsızlıktır. Priapizm hastalığı diyebilmek için cinsel uyarılmadan itibaren en az 4 saat boyunca ereksiyonun yaşanması gereklidir.
Penisin sertleşmesi ve dikleşmesi için, corpus cavernosum adı verilen iki adet yapının içerisine kan dolmalıdır. Corpus cavernosumdaki kanın uzun süre bu bölgede kalması priapizmin oluşmasına yol açar.
Priapizm şunlara neden olabilir:
|
Priapizm oldukça nadir görülen bir rahatsızlıktır. Oluşması durumunda kısa sürede yardım alınması gereken bir hastalıktır. Dört saatten fazla süren ereksiyon halinin acil tıbbi bir durum olduğunu unutmayın.
Tüm erkekler priapizme yakalanabilir. Genellikle 30 – 40 yaş arasındaki erkeklerde görülmektedir. Bu hastalığa yol açan sebeplerden bazıları tespit edilmiş olsa da nedenlerine yönelik araştırmalar devam etmektedir.
Oluşum nedenlerine göre birkaç adet priapizm çeşidi bulunmaktadır:
İskemik Priapizm
Priapizmin düşük akımlı çeşidi olarak da bilinmektedir. En yaygın çeşididir. Kanın penisten çıkamaması sonucunda oluşur.
İskemik priapizmin belirtileri şunlardır:
- Dört saatten fazla süren penis sertleşmesi
- Cinsel ilgi veya stimülasyonla ilişkili olmayan uzun süreli ereksiyon
- Glans penis (peniş başı) dışındaki penis yapısının çok sert olması
- Glans penis (penis başı) dokusunun yumuşak olması
- Peniste keskin ağrı
İskemik priapizm son derece ağrılıdır. Erken zamanda müdahale edilmelidir. Müdahale edilmeyen vakalarda penis nekrozuna kadar ilerleyebilen bir klinik tablo oluşabilir.
İskemik Olmayan Priapizm
Priapizmin yüksek akımlı çeşidi olarak da bilinmektedir. Penis dokusuna gelen kan yavaş yavaş da olsa değişir. Uzun süreli ereksiyon vardır ancak diğer belirtiler çok daha azdır.
İskemik olmayan priapizmin belirtileri şunlardır:
- Dört saatten fazla süren penis sertleşmesi
- Cinsel ilgi veya stimülasyonla ilişkili olmayan uzun süreli ereksiyon
- Genellikle ağrısız
- Dikleşmiş ancak tamamen sert olmayan penis dokusu
Tekrarlayan (Kekeme) Priapizm
İskemik priapizmin bir alt çeşididir. Oldukça nadir görülür. Orak hücre anemisine sahip bireylerde görülür. Diğer bazı kan hastalıkları da tekrarlayan priapizme neden olabilir.
Tekrarlayan priapizmde ortaya çıkan ereksiyonlar döngüler halinde tekrarlar. Bazı durumlarda daha kısa süreli sertleşmeler ile başlayan süreç, zaman içinde daha sık ve daha uzun süreli bir hal alır.
Penisin sertleşmesi fiziksek ve psikolojik uyaranlara bağlı olarak ortaya çıkar. Uyarıya bağlı olarak penisteki kan damarları ve kaslar gevşer. Penisteki süngerimsi dokulara kan akımı akışı artar ve penisin genişleyip büyüdüğü görülür.
Erkek cinsel organında bulunan corpus cavernosum adlı damar yapılarının içerisine kan dolar ve penis sertleşir.
Bir süre sonra stimülasyon (uyarı) ortadan kalkar veya erkek birey duyarsızlaşır. Bu aşamadan itibaren peniste biriken kan dışarı akar ve penisin sertleşmesi gitgide azalır. Eski sarkık haline geri döner.
Priapizm nedenleri bazen tam olarak bilinemez. Yapılan çalışmalar neticesinde bazı nedenler belirlenmiştir.
Kan Hastalıkları
Kan ile ilgili hastalıkların priapizme yol açtığı uzun süredir bilinen bir gerçektir. Hatta bazen priapizmin ortaya çıkması sonrasında yapılan testler ile altta yatan kan hastalığı tespit edilebilmektedir.
Priapizme yol açan kan hastalıkları şunlardır:
- Orak hücreli anemi
- Lösemi çeşitleri
- Talasemi
- Multipl miyelom
- Diğer hematolojik diskraziler
Bu tür kan bozuklukları, penis içerisinde biriken kanın dışarıya geri akması aşamasında problemlere yol açar. Genç erkeklerde görülen priapizmlerde, en sık eşlik eden hastalık orak hücreli anemidir.
İlaçlar
İskemik priapizme yol açan en önemlerden biri de ilaçlardır. Aşağıdaki ilaçlar priapizmin oluşmasına yol açan bir dizi yan etkilere sahip olabilir:
| Erektil disfonksiyon tedavisinde kullanılan ve penise enjekte edilen bazı ilaçlar |
|
| Pek çok psikiyatrik hastalığın tedavisinde kullanılan bazı antidepresanlar |
|
| Bazı alfa-blokör ilaçlar |
|
| Anksiyete veya psikotik bozuklukların tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar |
|
| Kan sulandırıcı bazı ilaçlar |
|
| Bazı hormon ilaçları |
|
| Dikkat eksikliği ve hiperaktivite bozukluğu (DEHB) tedavisinde kullanılan bazı ilaçlar |
|
Alkol veya Uyuşturucu Kullanımı
Bazı bağımlılıklar priapizm oluşumuna yol açabilir:
- Alkol
- Esrar
- Kokain
- Diğer bazı uyuşturucu maddeler
Penis Hasarı
Penisin uzun süre sertleşmesine yol açan nedenlerden bir diğeri de penis hasarıdır. Penise, perineye ve anüse denk gelen travmalar neticesinde priapizmin oluştuğu görülmektedir.
Diğer Bazı Nedenler
Diğer başlıklarda sınıflandırılamayan ancak priapizm oluşumuna neden olabilen bazı nedenler şunlardır:
- Akrep sokması
- Örümcek ısırığı (karadul örümceği ısırığı)
- Toksik enfeksiyonlar
- Gut
- Amiloidoz
- Diğer bazı metabolik bozukluklar
- Sfiliz
- Omurilik hasarı
- Penis tutulumu olan kanserler
- Karbonmonoksit zehirlenmesi
Priapizm çok az görülen bir durumdur. Oluşumuna yol açan onlarca neden bulunmaktadır. Her yaştan erkeği etkileyen bir rahatsızlık olsa da özellikle 5-10 yaş ve 20-50 yaş arası erkeklerde daha sık görülmektedir.
Bazı priapizm vakaları – https://Saglik.li
Priapizme bağlı olarak oluşacak belirtiler iskemik olup olmamasına bağlı olarak değişecektir. İskemik olmayan priapizmde ağrının daha az olması veya hiç olmaması önemli bir belirtidir.
İskemik priapizme bağlı olarak şu belirtiler ortaya çıkabilir:
|
Düşük akışlı veya diğer adıyla iskemik priapizm, tekrarlayan bir durum sonucunda oluşabilir. Belirtiler ilk kez ortaya çıktığında sadece birkaç dakika sürebilir ve kısa bir süre sonra sonlanabilir.
Zaman geçtikçe ereksiyonların sıklığı artabilir ve daha uzun süre devam edebilir. Ağrı zamanla artacak ve bir süre sonra dayanılmaz hale gelecektir.
İskemik olmayan priapizmde ağrı genellikle yoktur. Uzun süreli ereksiyon bu durumda da ortaya çıkar.
Ereksiyon süresinin dört saatten fazla olması acil bir tıbbi durum olarak kabul edilir. Kısa sürede bir sağlık merkezine başvurmalı ve tedavi olmalısınız.
Priapizmin çeşitlerine bağlı olarak oluşan belirtiler çoğu zaman benzerlik gösterir. Doktorunuz, yapacağı testler ile yüksek akımlı veya düşük akımlı (iskemik – iskemik olamayan) priapizmi belirleyecektir.
Uygulanacak tedavi metodu priapizmin çeşidine bağlıdır. Türünün tespiti bu yüzden önemlidir. Bazen test yapmaya gerek kalmadan sadece muayene ile teşhis edilebilir.
Priapizm çeşidini belirlemek için uygulanabilecek bazı testler şunlardır:
Kan Gazı Testi
Kan gazı testi çoğunlukla koldaki bir damardan alınan kanla yapılan bir testtir. Priapizmin teşhisi amacıyla uygulanacak kan gazı testi penisteki kan dolu bölümden örnek almayı gerektirir.
Bir iğne yardımıyla penisteki kan dolu yapıdan örnek alınır. Örnek numuneden kan gazı testi yapılır. Örnekteki kanın oksijenden yoksun olması düşük akışlı priapizmi işaret eder.
Tam Kan Testi
Priapizmin nedenleri arasında kan hastalıkları önemli bir yer tutar. Altta yatan kan hastalığının ön teşhisinin yapılabilmesi için tam kan testi yapılabilir.
Toksikoloji Testi
Alkol ve uyuşturucu madde kullanımının sonucunda penisin uzun süre sertleşmesi meydana gelebilir. Doktorunuz, vücuttaki alkol ve uyuşturucuyu aramak için kan veya idrar örneği alabilir.
Doppler USG
Penisteki kan akışını ölçebilmek için doppler ultrason cihazı kullanılır. Bu görüntüleme yöntemi ile priapizmin nedeni de tespit edilebilir.
Priapizm tedavisi, hastalığın düşük akışlı veya yüksek akışlı olup olmamasına göre farklılıklar gösterecektir.
Düşük akışlı priapizm tedavisi için fazla kanın penisten uzaklaştırılması gerekecektir. Doktorunuz bir iğne veya şırınga yardımıyla fazla kanı çekecektir.
Kısa bir sürede ağrınız hafifleyecek ve istem dışı ereksiyon duracaktır. Bazen steril bir sıvı çözeltisiyle kan biriken alanın içi yıkanabilir.
|
Bazı kişilerde ilaç tedavisi kullanılabilmektedir. Fenilefrin gibi bir sempatomimetik ilaç penise enjekte edilir. Penise kan taşıyan damarlar daralır, penisten kanı uzaklaştıran damarlar genişler.
Bu tedaviler başarılı olmazsa cerrahi yöntem gündeme gelebilir. Cerrah, kanın penisten normal şekilde uzaklaştırılabilmesi için kan akışını yönlendirecek bir dizi prosedürü uygular. |
İskemik olmayan priapizm çeşidinde genellikle tedavi uygulanmaz. Penise zarar verme riski olmadığından aktif gözlem altında beklemeniz gerekebilir.
Buz torbası ve alt karına baskı yapmak ereksiyonun bitmesine yardımcı olabilir.
İskemik priapizm ciddi komplikasyonlara neden olabilir. Penis içerisindeki dokunun kan dolaşımı bozulur ve çeşitli komplikasyonlar ortaya çıkar.
Priapizmin komplikasyonları şunlardır:
- Penis dokusu zarar görebilir.
- Geçici erektil disfonksiyon oluşabilir.
- Kalıcı erektil disfonksiyon (penisin sertleşmemesi) oluşabilir.
Tekrarlayan priapizminiz varsa gelecekte oluşabilecek problemleri önlemek için şu yöntemleri uygulayabilirsiniz:
- Priapizm oluşumuna yol açan orak hücreli anemi gibi bir kan hastalığınız varsa, hastalığınızı tedavi ettirmelisiniz.
- Oral veya enjekte edilebilen fenilefrin kullanabilirsiniz.
- Doktor kontrolünde hormon bloke edici ilaçlar kullanabilirsiniz.
- Erektil disfonksiyon tedavisinde enjekte edilen ilaçlar yerine oral yolla alınan ilaçları tercih edebilirsiniz.
Priapizm önemli bir tıbbi acildir. Kısa sürede bir sağlık kuruluşuna ulaşmalı ve profesyonel yardım almalısınız.
