Artroplasti, hastalıklar veya travmalar sonrasında bozulan ve işlevsiz hale gelen eklem yapısını düzeltmek için uygulanan cerrahi bir prosedürdür. Uygulanan tedavi sonucunda eklem fonksiyonu düzeltilir.
Bu yazıda; artroplasti nedir, artroplastinin tipleri nelerdir, diz artroplastisi nedir, kalça artroplastisi nedir, artroplasti işlemi nasıl uygulanır ve komplikasyonları nelerdir sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Artroplasti, bozulan eklem yapısını eski haline getirebilmek veya işlevselleştirmek için yapılan bir cerrahi tedavi metodudur. Bu tedavi metodu sayesinde eklem yüzleri tekrar iş görebilir hale gelir.
Artroplastinin bazı önemli özellikleri şunlardır:
- Çeşitli nedenlerle bozulan eklem yüzlerini eski hale getirme işlemidir.
- Tamamen bozulan eklem yüzlerinin değiştirilmesini içerebilir.
- Artroplastinin uygulamalarından biri de protezdir.
- Oldukça başarılı sonuçlar elde edilir.
Eklemler, hareket fonksiyonunun temel elemanlarından biridir. Çeşitli nedenler sonucunda eklem hasarı meydana gelebilir. Eklemlerde hasara yol açan en sık nedenler şunlardır:
- Travmalar
- Osteoartit
- Dejeneratif eklem hastalıkları
- Sinovit
Çeşitli romatolojik hastalıklar eklemlere hasara yol açabilir ve eklem fonksiyonlarının kaybolmasına neden olabilir. Tüm bu nedenler sonucunda hareket fonksiyonu bozulabilir.
|
İlk aşamada çeşitli tıbbi tedavi metotları uygulanır. İlaç tedavileri ve yaşam tarzı değişiklikleri ile sonuç alınamazsa cerrahi tedavi metotları gündeme gelecektir.
Eklemi düzeltmek veya yeni eklem yapıları oluşturmak için uygulanan cerrahi tedavi metodu artroplastidir. |
Vücudumuzdaki tüm eklemlerde bozulmalar veya hasar meydana gelebilir. Eklem fonksiyonlarının en sık bozulduğu vücut bölümleri şunlardır:
- Diz
- Kalça
- Dirsek
- El bileği
- Ayak bileği
Artroplastinin en sık uygulanma alanı diz ve kalça üzerinedir. Diz artroplastisi ve kalça artroplastisi oldukça sık uygulanan tedavi metotları arasındadır.
Artroplastinin uygulama alanı ve uygulanma çeşitleri farklılıklar gösterebilir. Doktorunuz, size en uygun eklem cerrahisi yöntemini önerecektir.
Artroplasti cerrahi tipleri şunlardır:
| Rezeksiyon artroplastisi | Hasar görmüş veya işlevsiz hale gelmiş eklem yüzü çıkarılır. Rezeksiyon işlemi sonrasında eklem yüzü iyileşmeye bırakılır, ek bir işlem yapılmaz. Şikayetleri azaltan ancak tamamen ortadan kaldırmayan bir yöntemdir. |
| İnterpozisyon artroplastisi | Rezeksiyon artroplastisine benzer bir işlem ile hasarlı eklem yüzü cerrahi olarak çıkarılır. Sonrasında eklem dokuları arasına yumuşak bir doku eklenir. Daha zor ancak daha başarılı bir tedavi metodudur. |
| Parsiyel endoprotez artroplastisi | En sık uygulanan artroplasti cerrahisi çeşididir. Eklemin bir yüzü çıkarılır ve yerine uygun şekilde üretilmiş olan protez yerleştirilir. Diğer eklem yüzü aynı şekilde bırakılır. |
| Total endoprotez artroplastisi | Eklem yüzlerinin her ikisi de hasarlı ise uygulanır. Total endoprotez artroplastisi uygulanan hastalarda hareket fonksiyonu büyük oranda kaybolmuştur. Her iki eklem yüzü protezler ile değiştirilir. Daha çok kalça ve diz eklemlerinde uygulanır. |
Kalça Artroplastisi
Kalça artroplastisi, femur başının ve acetabulum adı verilen eklem yüzünün hasarı neticesinde gündeme gelen cerrahi bir tedavi türüdür.
Kaçla eklemi problemine yönelik tüm tedavi metotları denendikten sonra sonuç alınmazsa kalça artroplastisi yapılması gerekebilir.
Kalça artroplastisi için iki seçenek mevcuttur:
- Parsiyel kalça endoprotezi
- Total kalça endoprotezi
Kalça artroplastisi cerrahisinde temel işlem eklem yüzlerinin ve bazı kemik bölümlerinin çıkarılarak yerine metal veya özel maddelerle hazırlanmış protezlerin yerleştirilmesidir.
İşlem sonrasında hastaları bir hafta kadar hastanede tutulur ve cerrahi sonrasında dikkat edilmesi gereken tüm durumlar için eğitimler verilir.
Hastalar cerrahiden sonra 2 ay kadar koltuk değneği veya yürüteç kullanırlar. Bu süre zarfında ağrılar azalır ve protezler aktif olarak kullanılmaya başlanır.
Kalça artroplastisi yapılan hastalar üzerinde yapılan bir çalışmaya göre, en az 10 yıldır takip edilen hastalarda kalça artroplastisi işleminin başarı oranı %90’ın üzerindedir.
Diz Artroplastisi
Diz artroplastisi, diz ekleminde meydana gelen hasarlar sonucunda ve hareketin dahi engellendiği durumlarda kullanılan cerrahi tedavi metodurur.
Diz artroplastisi işleminden önce hastaların pek çok tedavi seçeneğini denediği görülür. Öncesinde uygulanan bazı tedavi yöntemleri şunlardır:
- İlaç tedavisi
- Eklem içi enjeksiyonlar
- Aktivite düzenlemeleri
- Fizik tedavi uygulamaları
Bu tedavi metotları ile sonuç alınamazsa diz artroplastisi işlemi gündeme gelir. Çünkü bu hastalarda yürüme işlevi büyük oranda azalmıştır.
Diz artroplastisi ameliyatı için iki seçenek vardır:
- Total protez diz artroplastisi
- Parsiyel protez diz artroplastisi
Eklem yüzünün sadece birinde problem varsa parsiyel protez kullanılırken, eklemin her iki yüzünde problemin olması durumunda total diz protezi yapılır.
Diz artroplastisi yapılan hastalar üzerinde yapılan bir çalışmaya göre, en az 10 yıldır takip ediken hastalarda diz artroplastisi işleminin başarı oranı %95’in üzerindedir.
Artroplasti işlemi oldukça farklı başlıkları ve detayları içerir. Hastanede ve ameliyathane şartlarında yapılan bir işlemdir ve cerrahi sonrasında hastanede kalmayı gerektir.
Bu tedavi metodu büyük oranda genel anestezi altında yapılmaktadır. İşlemden önce bir anestezi uzmanı tarafından kontrol edileceksiniz.
Artroplasti işlemi genel hatlarıyla şu basamakları içerir:
|
Artroplastinin süresi pek çok faktöre göre değişiklik gösterebilir. Sadece hasarlı bölgenin çıkarılacağı vakalarda işlem 1-2 saat sürerken, protez uygulanan ameliyatlar çok daha uzun sürmektedir.
Doktorunuz yaşadığınız eklem problemlerini tedavi edebilmek için son aşamada sizlere artroplastiyi önerebilir. Eklem probleminin cerrahi metotla tedavi edilmesi gerekebilir.
Artroplastinin uygulanmasından önce bazı prosedürlerin tamamlanması ve ameliyat öncesi bazı hazırlıkların yapılması gereklidir.
Artroplasti ameliyatından önce şu hazırlık süreci tamamlanır:
- Doktorunuz yapılacak işlemi size önerecek ve detaylarını açıklayacaktır.
- Artroplastinin avantajları ve dezavantajlarını sizinle paylaşacaktır.
- İşleme izin veren onay formunu doldurmanızı ve imzalamanızı önerecektir.
- İşlemden önce tıbbi geçmişiniz detaylı şekilde gözden geçirilecek ve tam bir fizik muayene yapılacaktır.
- Ameliyat öncesinde çeşitli kan testleri ve bazı görüntülemeler yapılacaktır.
- Halihazırda kullanmış olduğunuz tüm ilaçlar sorulacaktır.
- Herhangi bir ilaca karşı alerjinizin olup olmadığı irdelenecektir.
- Var olan hastalıklarınızı doktorunuzla paylaşmalısınız.
- Hamileyseniz veya hamilelik şüpheniz varsa doktorunuzla konuşmalısınız.
- Artroplastinin uygulanacağı günün gecesinden itibaren bir şeyler yememeli ve içmemelisiniz.
- Ameliyattan önce sakin olmalısınız. Artroplastinin başarılı sonuçlar veren bir tedavi türü olduğunu unutmamalısınız.
Artroplasti ameliyatı oldukça güvenlidir ve başarılı sonuçlar verir. Her cerrahi işlemde olduğu gibi bu işlemden sonra da istenmeyen bazı durumlar oluşabilir.
Artroplastinin komplikasyonları şunlardır:
|
Artroplasti işlemi oldukça başarılı bir cerrahi metottur. Vücudun küçük bir bölümünü ilgilendirdiği için komplikasyonlara pek rastlanmaz.
İşlemden önce var olan sağlık problemlerinize göre ek riskler oluşabilir. Artroplasti ameliyatı öncesinde doktorunuzla konuşarak daha fazla bilgi edinebilirsiniz.
