Colles Kırığı Nedir? Nedenleri, Belirtileri, Tedavisi, Rehabilitasyonu

Colles kırığı, ön kolda bulunan radius adlı kemiğin el bileği ile eklem yaptığı alt ucunda meydana gelen kırıktır. Radius distal ucu kırığı olarak da bilinir.

Bu yazıda; colles kırığı nedir, colles kırığının nedenleri ve belirtileri nelerdir, colles kırığı tedavisi nasıl yapılır ve komplikasyonları nelerdir sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.

İçindekiler: Colles Kırığı Nedir? Colles Kırığının Tipleri Nelerdir? Colles Kırığı Nedenleri Nelerdir? Colles Kırığı Belirtileri Nelerdir? Colles Kırığının Teşhisi Nasıl Yapılır? Colles Kırığı Tedavisi Nasıl Yapılır? Colles Kırığının İyileşme Süreci Nasıldır? Colles Kırığı Nasıl Önlenir?

Colles kırığı, radius adı verilen bilek kemiğinin alt ucunun kırılmasıdır. Tıbbi literatürde radius distal uç kırığı olarak bilinir. Diğer isimleri şunlardır:

• Enine bilek kırığı
• Çatal sırtı deformitesi
• Radius distal uç kırığı

Radius, ön koldaki iki kemikten büyük olanıdır. Başparmak tarafında yer alır. Ön koldaki en sık kırılan kemik de radius kemiğidir.

Colles kırığında radius kemiğinin bilek ile eklem yaptığı alt ucu kırılır. Kırık kemik parçası elin sırt tarafına doğru (dorsal tarafına) açılanır.

Colles kırığı hakkında bazı önemli bilgiler şunlardır:

1814 yılında İrlandalı cerrah ve anatomist Abraham Colles tarafından tanımlanmıştır. Özellikle açık el üzerine düşme nedeniyle meydana gelir. Radius kemiğinin alt ucunun (radius distal uç kırığı) kırılmasıdır. Bilek bölgesinde yapısal deformite ortaya çıkar. Bilek dışa doğru açılanır. Çok acı verici bir kemik kırığıdır. Eli hareket ettirmek oldukça ağrılıdır. Baş parmağın üst bölümünde şiddetli ağrı ve morarma ortaya çıkar.

Colles kırığına genellikle yaşlılarda ve çocuklarda rastlanır. Yaşlıların kemikleri kırılgandır ve çocukların kemikleri halen yeteri kadar sert değildir.

Radius distal uç kırığı kısa sürede teşhis edilebilmektedir ve çeşitli tedavi yöntemleriyle başarılı şekilde tedavi edilebilmektedir.

Bilek eklemi çok sık kullanıldığı için iyileşmesi gecikebilir. Doktorunuzun önerilerine dikkat etmelisiniz. Daha fazla bilgi edinebilmek için yazımızı okumaya devam ediniz.

Colles kırığının ortaya çıktığı yer radius kemiğinin alt ucudur. Doktorunuz teşhis aşamasında iken kırığın tam yerini ve nasıl gerçekleştiğini belirleyecektir.

Radius kemiğinin alt ucunun kırığı farklı şekillerde gerçekleşebilir. Kırığın hattına ve özelliğine göre birkaç çeşidi olabilir.

Colles kırığı tipleri şunlardır:

Açık kırık: Kırk uçları deriden dışarıya doğru açılmışsa bu açık radius alt uç kırığıdır. Kapalı kırık: Kırık uçları deri içerisindeyse kapalı kırıktır. Colles kırığının en sık görülen çeşididir. Parçalı kırık: Kırıklar genellikle iki parçalıdır. İkiden fazla parçaya ayrılan kırıklar parçalı kırık olarak kabul edilir. Eklem içi kırık: Radius alt ucundaki kırık ekleme açıldıysa eklem içi kırıktır. Colles kırığının en ciddi tipidir. Eklem dışı kırık: Ekleme açılmayan radius alt uç kırığıdır. En kolay tedavi edilen kırık çeşididir.

Kırık tipinin belirlenmesi, tedavi seçeneklerinin ve iyileşme sürecinin netleştirilmesi noktasında büyük oranda belirleyicidir.

Colles kırıkları en sık görülen kırık çeşitlerinden biridir. Distal radius kırıklarının en sık görülen tipi colles kırığıdır.

Diğer radius distal uç kırıkları şunlardır:

• Smith kırığı
• Chauffer kırığı
• Barton kırığı

Diğer radius alt uç kırıklarının detaylı açıklamalarını yazımızın en alt bölümünde bulunan sıkça sorulan sorular bölümünde bulabilirsiniz.

Colles kırığı genellikle açık el üzerine düşüldüğünde meydana gelir. Araba, bisiklet veya kayak kazaları sonucunda da ortaya çıkabilir.

Düşerken kendinizi korumak için elinizi kullanırsınız. Bu durum açık el üzerine düşmeye neden olarak colles kırığına yol açabilir. Kırığı en sık gerçekleşme mekanizması budur.

Bazı kişilerde distal radius kırığının görülme ihtimali daha fazladır. Riskli gruplar şunlardır:

Osteoporoz hastaları Yaşlı insanlar Düşük kas kütlesine ve zayıf kas gücüne sahip insanlar Karda veya buzda yürümek Tekerlekli paten ve kayak gibi aktiviteler yapmak Çocuklarda el üzerine düşülmesi Yetersiz kalsiyum ve D vitamini alımı

Travmalar genellikle 18-25 yaş grubundaki gençlerde görülür. Bu yaş grubunda da colles kırığına sıkça rastlanabilmektedir.

Kemikleri daha kırılgan olan yaşlılar, kemikleri yumuşak olan çocuklar ve osteoporoz hastası kadınlar diğer majör risk gruplarıdır.

Colles kırığının açık el üstüne düşmekle oluştuğunu bilmelisiniz. Yeterli ve dengeli beslenmeli, spor yaparken kurallara dikkat etmeli ve travmalardan korunmalısınız.

Colles kırığının belirtileri diğer kırık çeşitleri ile benzerlik gösterir. Kırığın belirtileri el bileğinde ortaya çıkar.

Baş parmağın üst bölümündeki sağ veya sol bilek bölümü belirtilerin görüldüğü yerdir. Belirtilerin şiddeti de kırığın tipine ve düzeyine göre değişiklik gösterebilir.

Colles kırığının belirtileri şunlardır:

• Şiddetli ağrı
• Bilekte şişme
• Morarma
• Hassasiyet
• Deforme olmuş bilek şekli

Colles kırığının kendine has bir deformitesi vardır. Bu durum çatal sırtı deformitesi olarak isimlendirilir. Hemen aşağıdaki ortada bulunan görseli kontrol ediniz.

Kırık uçları el sırtına doğru açı yapar. Böylece elin dorsumuna (el sırtına) doğru açıklanma ortaya çıkar. Görünümüm kendine has yapısı nedeniyle colles kırığının teşhisi rahatlıkla konulabilir.

El üstüne düştükten sonra şiddetli acı hisseden kişiler kısa sürede bir doktora başvurmalı ve tıbbi yardım almalıdır.

Aşağıdaki belirtilerden birini ve birkaçını yaşarsanız hemen acil servise başvurmalısınız:

• Düşme veya travma sonrası bilekte şiddetli acı
• Bilekte deformite oluşması
• El, bilek ve parmakların uyuşması
• Parmakların soluklaşması veya beyaz renge dönüşmesi

Düştükten sonra bileğinizde hafif ağrı varsa ve deformite yoksa, doktor kontrolü için bir gün kadar beklemek mümkün olabilir.

Hastaneye başvururken bileğe buz torbası koymak ve kalp seviyesinden yüksekte tutmak şişlik gelişmesini engelleyecektir. Şişlik gelişmeden yüzüğünüzü çıkarmalısınız.

Doktorunuz şikayetinizi dinleyecek ve nasıl meydana geldiğini sorgulayacaktır. Yapacağı kısa bir muayene ile colles kırığının ön teşhisini yapabilir. Doktorunuz muayene esnasında sinirlerde ve damarlarda yaralanma olup olmadığını kontrol edecektir. En sık yaralanan sinir median sinirdir.

Teşhis için bileğinizin birkaç açıdan görüntülenmesi gerekecektir. Hangi kemikleri kırıldığı, parçalı kırık olup olmadığı ve kırığın ekleme açılıp açılmadığı röntgen ile teşhis edilebilir.

Colles kırığının teşhisi konulduktan sonra doktorunuz tarafından ortopedi uzmanına yönlendirileceksiniz. Ortopedistler kemik konusunda uzmanlaşmış doktorlardır.

Colles kırığı tedavisi, kırık kemik uçlarının doğru yere getirilmesi ve kemiklerin iyileşene kadar orada tutmasıyla yapılır.

Kemik uçlarını bir araya getirip orada tutmanın birçok yolu vardır. Hangi yöntemin kullanılacağı şu faktörlere göre belirlenecektir:

• Yaralanmanın seviyesi
• Parçalı kırık olup olması
• Kırığın ekleme açılıp açılmadığı
• Hastanın yaşı
• Hastanın bilek ile yaptığı aktivitler

Tüm bu faktörlerin etkisiyle doktorunuz tedavi planını belirleyecektir. Colles kırığı tedavisi şunları içerebilir:

 Colles Kırığının Ameliyatsız Tedavisi 

Kemik uçları iyi bir konumdaysa ve yer değiştirme yoksa, kemik iyileşene kadar alçı veya atel uygulaması yapılması muhtemeldir.

Ağrısı az olanlarda, kemik uçları ayrık olmayanlarda ve çok aktif olmayan kişilerde atel veya alçı tedavisi daha sık kullanılır. El bileğiniz alçıdayken doktorunuz aralıklarla iyileşme sürecini izlemek için röntgen çektirmenizi isteyebilir. Alçı süresi genellikle 6 haftadır.

Radius distal ucu biraz pozisyon değiştirmişse, doktorunuz kapalı redüksiyon adı verilen bir teknikle kemik uçlarını bir araya getirecektir. Sonrasında el bileğini alçıya alacaktır.

 Colles Kırığının Cerrahi Tedavisi 

Radius kemiğinin kırık uçları önemli ölçüde yer değiştirdiyse veya ikiden fazla kırık ucu varsa colles kırığının tedavisi için alçı yeterli olmayabilir.

Bu durumlarda kemik uçlarını bir araya getirmek için ameliyat gerekebilir. Doktorunuz ameliyathanede kapalı redüksiyon yapılabilir.

Alternatif olarak kemikleri hizalamak için deride küçük bir kesi yapılabilir. Bu işleme açık redüksiyon adı verilir.

Colles kırığı ameliyatı sonrasında kemik uçlarını bir arada tutmak için birkaç alternatif yöntem vardır. Bunlar:

• Paslanmaz çelik veya titanyumdan yapılmış metal pimler
• Plakalar veya vidalar
• Alçı ile koruma altına alma
• Kol çevresini saran harici fiksatör
• Yukarıdaki seçeneklerin herhangi bir kombinasyonu

 Ağrı Yönetimi ve Fizik Tedavi 

Colles kırıklarının ne kadar acı oluşturabileceğini tahmin etmek zordur. Ağrı genellikle ılımlı seyreder. Doktora gidene dek buz uygulaması yapmalı ve kolunuzu yüksekte tutmalısınız.

Doktorunuz tedavi sürecinden sonra uygun dozda bir ağrı kesici reçete edebilir. Ağrıyı ve iltihabı azaltmak için ibuprofen içerikli ilaçlar reçete edilebilir.

Kırık bölgesi her zaman temiz ve kuru tutulmalıdır. Bu sayede ilerleyen zamanlarda oluşabilecek enfeksiyon riski ortadan kaldırılabilir.

Doktorunuz tedaviden sonra sizi fizyoterapiste yönlendirebilir. Bilek gücünü yeniden oluşturmak ve normal hareketleri yapabilmek için egzersiz planını uygulamalısınız.

Colles kırığı çoğu zaman başarılı şekilde tedavi edilebilmektedir. İyileşme süreci iyi yönetilirse herhangi bir komplikasyon ile karşılaşılmayacaktır.

Colles kırığının iyileşme süreci hakkında şunları bilmelisiniz:

• Alçı ortalama olarak 6 hafta sonra çıkarılır. Alçı hasar görürse veya gevşerse değiştirilmesi gerekir.
• Fizik tedavi, alçı çıkarıldıktan sonraki hafta içerisinde başlayacaktır.
• Yüzme gibi aktiviteleri alçı çıkarıldıktan en erken 1-2 ay sonra yapmalısınız.
• Kayak gibi aktiviteleri alçı çıkarıldıktan en erken 3-6 ay sonra yapmalısınız.
• Colles kırığına bağlı olarak uzunca bir süre bileğinizde sertlik hissedebilirsiniz.
• Colles kırığının tam olarak iyileşmesi bir yıl kadar sürebilir.

İyileşme sürecinde beslenmesine özen göstermelisiniz. Osteoporoz gibi bir hastalığınız varsa doktorunuzla konuşmalısınız.

Bazı insanlarda colles kırığından sonra karpal tünel sendromu gelişebilir. Bu durum çeşitli tedavi seçenekleri ile tedavi edilebilmektedir.

Colles kırığıyla hayatınızın herhangi bir döneminde karşılaşabilirsiniz. Bu kırık türünü engellemek için yapabileceğiniz bazı yaşam tarzı değişiklikleri vardır.

Colles kırığını önlemek için uygulanabilecek yaşam tarzı değişiklikleri şunlardır:

Beslenme	Beslenme planında şu noktalara dikkat etmelisiniz: Koyu yapraklı ve yeşil sebzeler ile beslenmelisiniz. Az yağlı süt ürünleri tüketmelisiniz. Yeterince kalsiyum aldığınızdan emin olmalısınız. Güneş ışığından yeterince yararlanmalısınız. Bu sayede yeterince D vitamini alabilirsiniz. D vitamini içeriği yüksek olan besinler tüketmelisiniz.
Egzersiz	Egzersiz yapmak, kemiklerinizi ve kaslarınızı güçlendirmeye yardımcı olacaktır. Bu sayede düşme ve kemik kırığı olasılığınız azalacaktır. Ağırlık kaldırma egzersizleri kollarınızı ve bacaklarınızı güçlendirebilir. Halter gibi egzersizler özellikle kollarınızı güçlendirecektir.
Bilek koruması	Colles kırığı riskini azaltmak için bilek koruyucusu ürünler kullanabilirsiniz. Bilek koruyucuları düşseniz dahi bileğinizi yüksek travmadan koruyarak daha az hasar görmenizi sağlayacaktır.

Colles kırığını engellemenin en iyi yolu, kırığa neden olabilecek durumlardan mümkün olduğunca uzak durmaktır.

Egzersiz yapmak ve dengeli beslenmek kas ve kemik sağlığınızı korumanıza yardımcı olacaktır. Bu sayede sadece colles kırığı için değil diğer tüm kırıklara karşı da korumada olabilirsiniz.