Damak ağrısı çeşitli tıbbi ve çevresel nedenler sonucunda oluşan bir rahatsızlıktır. Genellikle basit ve geçicidir. Nadiren altta yatan ciddi bir durumun belirtisi olabilir.
Bu yazıda; damak ağrısı neden olur, damak ağrısının nedenleri nelerdir, ne zaman doktora gitmelisiniz ve damak ağrısı tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
İçindekiler: |
Ağız, yiyeceklerin ve içeceklerin vücuda giriş noktasıdır. Hem fonksiyonu hem de dışarıya açık yapısı nedeniyle ağızda çeşitli rahatsızlıklar ortaya çıkabilir.
Ağız tavanı olarak bilinen bölüm damak kelimesiyle isimlendirilir. Damağın ön bölümü oldukça sert iken arka bölümü daha yumuşaktır.
Yapısının farklılığı nedeniyle damak iki bölüme ayrılır:
- Palatum durum (sert damak)
- Palatum molle (yumuşak damak)
Ağzın çatısında yer alan damak dışarıdan gelen etkilere açıktır. Kolay bir şekilde yaralanabilir, enfekte olabilir ve hasar görebilir.
Hastalıklar ve çevresel etkenler sonucunda damak ağrısı oluşabilir. Damak acısının çoğu zaman basit ve geçici nedenlerin etkisiyle oluştuğunu bilmelisiniz. |
Damak ağrısı nadiren daha ciddi sağlık koşullarının etkisiyle ortaya çıkabilir. Uzun süredir devam eden ve ek belirtilere neden olan damak ağrısını dikkate almalısınız.
Ağız içerisinde damak ağrısı ile birlikte şu belirtileri farkedebilirsiniz:
- Damak şişmesi
- Diş ağrısı
- Damakta yara
- Ağız içinde kabarcıklar
- Ağız kuruluğu
- Ağız içinde ağrı
Damak ağrısına yol açan birçok dış etken ve hastalık vardır. Damak ağrısının nedenlerini ve nedenlere yönelik tedavi adımlarını öğrenmek için yazımızı okumaya devam ediniz.
Alerjik reaksiyon, tahriş edici maddeler, yaralanma veya yanma nedeniyle damak ağrısı ortaya çıkabilir. Damak acıması yeme ve içmeyi zorlaştırır.
Damak ağrısına yol açan nedenleri ve detaylı açıklamalarını hemen aşağıda bulabilirsiniz:
Yaralanma
Damakta ağrı oluşmasına yol açan en sık neden ağız içi travmalardır. Damak ağrısına yol açan bazı ağız yaralanmaları şunlardır:
- Sert yapıdaki gıdaların ağız tavanına çarpması
- Sıcak yemekler yemek
- Sıcak içecekler tüketmek
- Keskin hatları olan gıda maddelerini tüketmek
Damak acıması şikayetine sahip kişilerde genellikle son birkaç gün içerisinde yaşanmış ağız içi yaralanma öyküsü vardır. Bu durum kısa sürelidir ve bazı bakım önlemleri ile iyileşecektir.
Ağız Kuruluğu
Tükürük bezlerinde üretilen tükürük ağız içinin nemli kalmasını sağlar. Tükürüğün yeterince üretilmemesi ağız kuruluğuna yol açar.
Ağız kuruluğunun bazı nedenleri şunlardır:
|
Ağız kuruluğunun en sık nedeni yeterince sıvı tüketmemektir. Ağız solunumu yapmak da ağız kuruluğuna yol açan bir diğer nedendir.
Ağız kuruluğu nedeniyle damak yapısı daha hassas hale gelir ve daha fazla enfekte olur. Tüm bu nedenlerin sonucunda damak ağrısı ortaya çıkabilir.
Pamukçuk
Pamukçuk, dil çevresinde veya ağız tavanında ortaya çıkan bir mantar enfeksiyonudur. Genellikle kırmızı kenarlı beyaz lezyonlar olarak ortaya çıkar.
Pamukçuğun ortaya çıkmasına yardımcı olan bir çok faktör vardır. Faktörlerden bazıları:
- Stres
- Vitamin eksiklikleri
- Hormon dalgalanmaları
- Bağışıklığın zayıflaması
- Gıda duyarlılıkları
Bazı pamukçuk yaraları çok acı verici olabilir. Damakta çıkan pamukçuk yarası nedeniyle damakta acı şikayeti meydana gelebilir.
Uçuk (HSV)
Uçuk, dudaklarda ve ağız içinde soğuk yaraların oluşmasıdır. Herpes simpleks virüs (HSV) adı verilen bir virüsün etkisiyle ortaya çıkar.
Uçuk çoğu zaman dudaklarda çıkıyor olsa da, bulaşması halinde dil ve damakta da lezyonlara yol açabilir. Lezyonlar gelişmeden önce yanma hissi yaşanabilir.
Uçuğun diğer belirtileri şunlardır:
- Lenf bezi şişmesi
- Ateş yüksekliği
- Boğaz ağrısı
- Halsizlik
- Kas ağrıları
Damakta uçuk çıkması ile bazen karşılaşılabilmektedir. Damaktaki uçuk lezyonu nedeniyle damak ağrısı şikayeti yaşamak muhtemeldir.
Ağız İçi Enfeksiyonlar
Ağız içinde enfeksiyon oluşumuna yol açan birçok enfeksiyon etkeni vardır. Bu etkenler üst damak ağrısı oluşturabilirler.
Ağız içerisinde enfeksiyon gelişimine yol açabilecek bazı nedenler şunlardır:
- Su çiçeği
- Zona
- El-ayak-ağız hastalığı
- HIV
- Enfeksiyon mononükleoz
- Frengi
- Oral liken planus
Tüm bu nedenler ağız içinde veya damakta enfeksiyon gelişimine yol açabilir. Lezyonlarla birlikte ağız içinde veya damakta ağrı hissedebilirsiniz.
Skuamöz Papilloma
Skuamöz papilloma ağız içinde gelişebilen iyi huylu (kanserli olmayan) doku büyümesidir. Human papilloma virüs (HPV) adı verilen virüs skuamöz papillomaya yol açar.
Skuamöz papilloma genellikle damakta ve dil üstünde ortaya çıkar. Lezyonlar zaman içerisinde büyüyebilir ve ağrıya yol açabilir.
Lezyonlar genellikle ağrısızdır. Büyüyen lezyonlar çiğneme ve ısırma anında ağrıya ve tahrişe yol açabilir.
Ağız Kanseri
Vücudun pek çok dokusunda olduğu gibi ağız içinde de kansere rastlanabilir. Ağız kanseri aşağıdaki yapıları etkileyebilir:
- Damak
- Yanakların iç yüzeyi
- Arka ağız bölümü
- Dil
- Tükürük bezleri
Ağız kanserine bağlı olarak en sık görülen semptomlar şunlardır:
|
Ağız kanserlerinin gelişmesine yol açan en büyük risk faktörü tütün kullanımıdır. Sigara, puro ve çiğneme tütün nedeniyle ağız kanseri gelişebilir.
Ağız kanserleri için diğer risk faktörleri şunlardır:
- HPV enfeksiyonu
- Yoğun alkol tüketimi
- Bağışıklık sisteminin zayıflaması
- Aile öyküsünün bulunması
Damak ağrısı oluşumuna yol açabilecek en nadir nedenlerden biri ağız kanseridir. Yine ağız kanseri konusunda dikkatli olmanız faydalı olacaktır.
Diğer Nedenler
Damak ağrısı pek çok sağlık probleminin ve çevresel nedenin etkisiyle oluşabilir. Bu nedenlerin büyük bir bölümü basit ve geçicidir.
Diğer bazı nedenler daha uzun süreli belirtilere yol açar ve daha ciddi seyreder. Damak acıması ve diğer belirtilerinizi takip etmelisiniz.
Damak ağrısına yol açabilecek diğer nedenler şunlardır:
- Canker yaraları
- Oral liken planus
- Dişleri agresif şekilde fırçalamak
- Diş iplerinin agresif kullanılması
- Diş ve diş eti enfeksiyonları
- Diş apseleri
- Sinüs enfeksiyonu
Glossofaringeal nevralji olarak adlandırılan bir nevralji türü, dili ve damağı etkileyerek şiddetli ağrılara yol açabilir. Bu durum yutmayı ve konuşmayı etkileyebilir.
Damak ağrısı şikayeti tek başına varsa, bu durumun basit ve geçici bir nedenden ötürü meydana gelip gelmediğini görmek için birkaç gün beklemelisiniz.
Damak ağrısına diğer bazı belirtiler eşlik edebilir. Ek belirtiler şunlar olabilir:
- Damak şişmesi
- Ağız kuruması
- Ağız içinde aft ve yaralar
- Ağız içinde kabarcıklar
- Diş ağrısı
- Diş apsesi
- Ağızda iltihap
Ağız içi travmalar ve sıcak gıdaları tüketmek damak ağrısına yol açan en sık nedenlerdir. Bu nedenlerin sonucunda oluşan damak ağrısı kısa sürede iyileşecektir.
Damak acıması bazen uzun süre devam edebilir ve beraberinde ek semptomlar bulunabilir. Bu durumlarda sağlık kuruluşlarına başvurarak tıbbi yardım alabilirsiniz.
Damak ağrısıyla birlikte aşağıdaki semptomlara sahipseniz bir doktora veya diş hekimine başvurmanız yararlı olacaktır:
|
Damak ağrısının genellikle basit nedenlerden kaynaklanan ve kısa sürede kendiliğinden geçen bir rahatsızlık olduğunu unutmamalısınız.
Belirtileriniz giderek artıyorsa ve ağızda başka belirtiler de varsa bir doktora gitmeniz ve tıbbi yardım almanız faydalı olacaktır.
Damak ağrısı şikayetine sahip insanlar bu durumu nasıl yöneteceklerini ve nasıl önleyebileceklerini merak ederler.
Damakta ağrı şikayeti genellikle ağız travması, sıcak gıdalar ve ağız içi enfeksiyonlar nedeniyle meydana gelir. Bu nedenlerin etkisiyle oluşan damak acısı kısa sürede kendiliğinden iyileşecektir.
Ağız tavanında yoğun ağrı yaşıyorsanız, ağrınız gün geçtikçe artıyorsa ve ek belirtiler oluşmaya başladıysa bir doktora gitmeniz faydalı olacaktır.
Doktorunuz mevcut şikayetlerinizi dinleyecek, ağız içini muayene edecek ve bir dizi test yaptırmanızı isteyecektir.
Tüm bu aşamalardan sonra damak ağrısına yol açan neden belirlenecektir. Bu aşamadan sonra nedene yönelik tedavi adımlarına geçilecektir.
Damak ağrısı tedavisi için nedene yönelik tedavi adımları şunları içerebilir:
|
Damak ağrısının tedavisi altta yatan nedene bağlı olarak değişiklik gösterecektir. Doktorunuz uygulanacak tedavi planı hakkında sizleri bilgilendirecektir.
Damak ağrısı, çoğu zaman evde tedavi edilebilir veya kendiliğinden iyileşir. Travmalardan ve sıcak bir gıdadan kaynaklanan yaralanmalar genellikle birkaç gün içinde iyileşir.
Yaşadığınız damak ağrısı çoğu zaman kendiliğinden geriler ve iyileşir. Daha ciddi nedenlere bağlı olarak damakta ağrı görülmesi ihtimali çok düşüktür.
Damak ağrısını hafifletecek bazı öneriler şunlardır:
- Doktorunuzun reçete ettiği basit ağrı kesicileri kullanmak
- Ağız içerisini tuzlu su ile durulamak
- Damak şişliklerine buz uygulamak
- Baharatlı gıdaları bir süre tüketmemek
- Asidik ve tuzlu gıdalardan kaçınmak
- Daha fazla sıvı tüketmek
- Sigara ve tütün ürünlerinden uzak durmak
- Dişleriniz günde 2 defa fırçalamak
- Diş ipi kullanmak
Gelecekte damak ağrısı yaşamak istemiyorsanız ağız bakım kurallarına uymalısınız. Dişlerinizi düzenli olarak fırçalamalısınız ve ağzınızı durulamalısınız.
Damak ağrısına yol açan bir çok neden vardır. Damak ağrısının en sık nedenleri şunlardır:
- Ağız travmaları
- Sivri uçlu gıdaların ağız tavanını hasarlaması
- Çok sıcak yiyecek ve içeceklerin damağı yakması
Bu nedenler dışında damak ağrısına yol açabilecek diğer birçok neden bulunmaktadır. Diğer nedenler şunlardır:
- Ağız kuruluğu
- Pamukçuk
- Uçuk
- Damak şişkinliği
- Oral liken planus
- Ağız içi enfeksiyonlar
- Skuamöz papilloma
- Ağız kanseri
Damak acımasına neden olabilecek onlarca farklı neden bulunmaktadır. Genellikle basit ve geçici nedenler sonucunda damakta ağrı ortaya çıkar.
Damakta ağrı şikayeti genellikle kısa sürelidir ve kendiliğinden geçer. Damak ağrısını farkettikten sonra birkaç gün boyunca şikayetlerinizi takip etmelisiniz. Bu süreçte muhtemelen ağrı şikayetiniz kendiliğinden son bulacaktır.
Bazen damaktaki ağrı şikayeti daha uzun süre devam edebilir. Beraberinde ek belirtiler farkederseniz tıbbi yardım almalısınız.
Gelecekte damak ağrısı şikayeti yaşamak istemiyorsanız aşağıdaki önerileri uygulamalısınız:
- Sivri uçlu gıdaları tüketirken dikkatli olmalısınız.
- Gün içerisinde birkaç kez ağzınızı durulamalısınız.
- Her gün en az 2 kez dişlerinizi fırçalamalısınız.
- Diş ipi kullanmalısınız.
- Her gün yeterince sıvı tüketmelisiniz.
Damak ağrısına yol açan nedenlerden biri de diş ve diş eti problemleridir. Diş ve diş eti problemleri damakta ağrı hissine yol açabilir.
Benzer şekilde, damakta ortaya çıkan ağrı dişte hissedilebilir. Geniş bir alanı etkileyen lezyonlar damakla birlikte dişlerde de ağrıya yol açabilir.