Pilor stenozu, midenin ince bağırsağa açılan pilor adlı kısmının kalınlaşması nedeniyle besinlerin bağırsağa iletilemediği bir hastalıktır. Genellikle yaşamın 2. ila 8. haftasında ortaya çıkar.
Bu yazıda; pilor nedir, pilor stenozu nedir, pilor darlığı neden olur, pilor daralması belirtileri nelerdir, pilor stenozu tedavisi ve ameliyatı nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Mide, sindirim sisteminin en önemli organlarından biridir. Yemek borusu ve ince bağırsak arasında bulunur ve sindirim fazında görev yapar.
Mide yapısı birbirinden farklı özelliklere ve görevlere sahip 4 bölüme ayrılmaktadır. Midenin bölümleri şunlardır:
- Kardia
- Fundus
- Korpus
- Pilor
Pilor, midenin en alt bölgesidir ve sfinkter görevine sahiptir. Mideden oniki parmak bağırsağına geçecek besin miktarını pilor belirler.
|
Pilor sfinkteri midenin sonuna yerleşmiş kalın kas yapısıdır ve midede sindirilen besinlerin ince bağırsağa geçişine izin verir.
Midede yeterli sindirim gerçekleşmeden pilordaki kaslar gevşemez. Bu sayede besinlerin parçalanması kontrol altında tutulmuş olur. |
Pilorun kasılma fonksiyonu çeşitli nedenler sonucunda bozulabilir. Bu durumun bir sonucu olarak iki farklı pilor hastalığı ortaya çıkabilir. Bu hastalıklar:
- Pilor darlığı (pilor stenozu)
- Pilor gevşekliği (pilor dilatasyonu)
Pilor darlığı, pilor sfinkter kasının büyüdüğü ve mide içeriğinin ince bağırsağa geçirilemediği rahatsızlıktır.
Pilor, midenin en alt ucunda bulunan ve ince bağırsağa açılan kaslı bir yapıdır. Mide ve ince bağırsak arasında kapak görevi görür.
Pilorun görevleri şunlardır:
- Midenin ince bağırsağa açıldığı çıkış noktasıdır.
- Sindirilen gıdaların ve sıvıların ince bağırsağa geçişine izin verir.
- Sindirilmeyen besinleri midede tutar ve yeterince parçalanmasını sağlar.
- Mide ve oniki parmak bağırsağı arasında kapak görevi görür.
Tamamen anlaşılamayan bazı nelerden sonucunda pilor sfinkteri kalınlaşabilir ve pilor yapısında daralma meydana gelebilir. Bu durum pilor stenozu olarak isimlendirilir.
Pilor stenozu şu isimlerle de anılabilmektedir:
- Pilor darlığı
- Pilorik stenoz
- Pilor daralması
- İnfantil hipertrofik pilor stenozu
Pilor stenozunun derecesi oldukça önemlidir. Bazı hastalarda daralma o kadar fazladır ki, mideden ince bağırsağa besin akışı engellenir.
Pilor stenozu genellikle yenidoğan bebekleri etkileyen bir hastalıktır. Her 1.000 doğumdan 3’ünde pilor stenozuna rastlanır. Yaşamın ilk 2 ila 8 haftasında daha sık görülür.
Pilorik stenoz hakkında şunları bilmelisiniz:
|
Anne sütü ile beslenen bu bebeklerde, pilor darlığı nedeniyle besinin ince bağırsağa geçişi yeterli değildir. Bu durumun bir sonucu olarak hidrasyon, beslenme, büyüme ve gelişme etkilenir.
Pilor stenozunun erken aşamada tespit edilmesi ve etkin tedavisinin sağlanması oldukça önemlidir. Bebeğin büyüme ve gelişmesi gerileyebilir, uzun vadede bebek yaşamını tehdit edebilir.
Pilor stenozunun nedenleri tam alarak aydınlatılabilmiş değildir. Pek çok genetik ve çevresel etkenin bu hastalığın oluşumu üzerine etkili olduğu düşünülmektedir.
Yapılan çalışmalar pilor stenozunun doğuştan mevcut olmadığını, yaşamın ilerleyen haftalarında veya yıllarında ortaya çıktığını göstermektedir.
Pilor darlığının görülme ihtimalini arttıran bazı risk faktörleri bulunmaktadır. Pilorik stenoz için risk faktörleri şunlardır:
| Cinsiyet |
Yapılan çalışmalar pilor stenozunun erkek çocuklarında kız çocuklarına göre daha sık ortaya çıktığını göstermektedir.
Özellikle ilk doğan erkek bebeklerde pilor darlığı riski daha yüksektir. |
| Etnik köken |
Pilorik stenozun görülme sıklığı etnik kökenler arasında farklılıklar göstermektedir. Bazı detaylar şunlardır:
|
| Aile öyküsü | Pilor stenozu bazı ailelerde daha sık görülür. Ebeveynlerin birinde pilor daralması varsa; erkek çocuklarında %20, kız çocuklarında %10 ihtimalle pilor daralmasına rastlanır. |
| Erken doğum | Yapılan karşılaştırmalı çalışmalara göre; erken doğan bebeklerde pilor stenozunun görülme ihtimali miadında doğan bebeklere göre daha fazladır. |
| Hamilelikte sigara içimi | Hamilelik esnasında annenin sigara içmesi pilor stenozunun görülme ihtimalini 2 katına çıkarmaktadır. |
| Antibiyotik kullanımı |
Bebeğin doğumundan sonraki ilk haftalarda verilen antibiyotikler pilor stenozunun görülme ihtimalini arttırmaktadır.
Hamileliğin son döneminde bazı antibiyotikleri kullanan annelerden doğan bebeklerde pilorik stenoza daha fazla rastlanır. |
Pilor stenozunun nedenlerini ve risk faktörlerini belirlemek için birçok çalışma yapılmaktadır. Bu çalışmalardan bazılarına göre; emzirmek yerine biberonla beslemek pilor stenozunun görülme ihtimalini arttırmaktadır.
Yapılan bu çalışmada biberonda anne sütü yerine çeşitli bebek mamaları kullanıldı. Artan riskin mamadan mı yoksa biberondan mı kaynaklandığı tam olarak açık değildir.
Pilor stenozu genellikle doğumdan sonraki 3.haftada ortaya çıkar. İlk belirtiler daha çok 3. ila 5. hafta arasında ortaya çıkar. Pilorik stenoz 3 aydan büyük bebeklerde nadirdir.
Pilor stenozunun belirtileri şunlar olabilir:
- Beslendikten sonra kusma: Anne sütü ile beslenen bebek, beslendikten yarım saat sonra midedeki besin içeriğini kusabilir. Bu kusma genellikle daha güçlüdür ve mermi kusması olarak isimlendirilir.
- Kusmanın giderek şiddetlenmesi: Pilor darlığı nedeniyle oluşan kusma başlangıçta daha hafiftir. Pilor açıklığı daraldıkça kusma daha şiddetli hale gelebilir. Kusmuk bazen kan içerebilir.
- Beslenme ihtiyacı: Pilor daralması nedeniyle kusan bebekler, kustuktan hemen sonra tekrar beslenmek isterler. Besinler ince bağırsağa geçmediği için bebeğin beslenmesi eksik olacaktır.
- Mide kasılmaları: Bebeğinizi besledikten kısa bir süre sonra ve kusmadan hemen önce bebeğinizin üst karın bölgesinde dalgalanma görebilirsiniz. Bu durum ters peristaltik harekettir. Daralmış pilor bölgesinden yiyecekleri zorla geçirmeye çalışan mide kasılmalarından dolayı meydana gelir.
- Susuzluk – kuruma: Bebeğiniz pilor stenozuna bağlı olarak yeterince beslenemeyebilir. Bebeğiniz göz yaşı olmadan ağlayabilir, daha az bez ıslatabilir veya uyuşuk hale gelebilir.
- Kilo alamama: Pilor daralması nedeniyle yeterince beslenemeyen bebeklerde kilo alımı durur. Bazı bebeklerde kilo kaybıyla karşılaşılabilir.
Pilor stenozunun belirtileri değişiklikler gösterebilir. Bazı bebeklerde pilor daralmasına bağlı olarak diğer bazı belirtiler ortaya çıkabilir.
Pilor stenozuna bağlı olarak oluşan diğer belirtiler şunlar olabilir:
|
Bebeğiniz aşağıdaki belirtilerden birine veya birkaçına sahipse bir doktor ile görüşmeniz faydalı olacaktır:
- Beslendikten sonra şiddetli kusma
- Bebeğin aktifliğinde azalma
- Huzursuzluk ve sürekli ağlama
- İdrar sıklığında ve miktarında azalma
- Bağırsak hareketlerinden belirgin değişiklikler
- Kilo alamama veya kilo kaybı
İlgili konudaki uzman hekim, size çocuğunuzun beslenme alışkanlıkları hakkında çeşitli sorular soracaktır ve sonrasında detaylı fizik muayene yapacaktır.
Fizik muayene esnasında mide izdüşümündeki karın bölgesinde zeytin büyüklüğünde bir yumru keşfedilebilir. Bu yumru kalınlaşmış pilor kasını göstermektedir.
Doktorunuz daha detaylı fikir edinebilmek için karın ultrasonu yaptırmak isteyebilir. Bazı vakalarda midenin detaylı incelenmesi için bir sıvı içmeniz gerekebilir. Sonrasında bu sıvının mideden geçişi röntgen ile görüntülenir.
Pilor stenozu teşhisi genellikle fizik muayene ve ultrason gibi görüntüleme testleri yardımıyla yapılabilmektedir. Tanı aşamasından sonra hızlıca tedavi adımlarına geçilecektir.
Pilor stenozunun teşhis edilmesinden sonra kısa sürede tedavi adımlarına geçilir. Öncelikle bir damar yolu yardımıyla sıvı desteğine başlanır.
Pilor stenozunun tedavisi cerrahidir. Pilordaki daralma kendi kendine düzelmez. Bazı hastalarda darlık düzeyi zaman içerisinde artmaya devam eder.
Pilor Stenozu Ameliyatı
Kusma ve aspirasyon riskini azaltmak için ameliyattan 6 saat kadar önce çocuğunuzun süt veya mama almasına izin verilmeyecektir.
Pilor stenozu ameliyatı esnasında şu adımlar izlenir:
|
Pilor stenozu ameliyatı genellikle bir saatten daha az sürer. Ameliyattan sonra hastanede kalış süresi 1 ya da 2 gündür. Bazı durumlarda bu süre daha uzun olabilir.
Pilor Stenozu Ameliyatı Sonrası Beslenme
Pilor darlığı ameliyatından sonra çocuğunuzu ne zaman besleyeceğiniz sağlık uzmanları tarafından sizlere bildirilecektir.
Çocuğunuzu ağızdan beslemeye başladığınızda çok yavaş ve çok az miktarda beslemelisiniz. Çocuğunuz beslemeyi tolere ettikçe besin miktarı ve konsantrasyonu arttırılabilir.
Bazı bebekler pilor darlığı ameliyatından sonra hala kusabilirler. Bu durum pilor stenozunun tekrar oluştuğu anlamına gelmez. Bazı bebeklerde anestezi nedeniyle kusma oluşabilir.
Pilor Darlığı Ameliyatı Sonrası Bakım
Pilor stenozunun tedavisi için uygulanan ameliyattan birkaç gün sonra taburculuğunuz yapılacaktır. Evde bakım önerileri doktorunuz tarafından sizlere bildirilecektir.
Pilor darlığı cerrahisi sonrası evde bakım önerileri şunlardır:
- Doktorunuzun önerdiği şekilde çocuğunuzu beslemelisiniz.
- Beslemeler aralıklı ve az olmalıdır.
- Eve gidince çocuğunuza banyo yaptırabilirsiniz.
- Kesi bölgesinin temizliğine özen gösteriniz.
Doktorunuz ameliyattan 7 ila 10 gün sonra kontrol muayenesi yapmak isteyecektir. Çocuğunuzun yara bölgesini inceleyecek ve iyileşme düzeyini değerlendirecektir.
Yetişkinlerde Pilor Stenozu
Pilor darlığı nadir de olsa yetişkin bireylerde ortaya çıkabilmektedir. Yetişkinlerde pilor stenozunun bazı nedenleri şunlardır:
- Kanserler
- Abdominal cerrahiler sonrası yapışıklıklar
- Ülser komplikasyonu
- Nedeni bilinmeyen
Pilor stenozunun belirtileri ve teşhisi erişkinlerde de benzer özellikler taşır. Tedavisi için cerrahi gereklidir. Stenozun derecesine göre yapılacak cerrahinin düzeyi belirlenecektir.
Pilor stenozu, genellikle aşikar belirtiler ile kendini gösterir. Bu nedenle teşhis edilmesi ve tedavisinin yapılması nispeten kolaydır.
Nadiren de olsa bazı vakalarda pilor stenozuna bağlı olarak komplikasyonlar meydana gelebilir. Pilor darlığının komplikasyonları şunlardır:
- Büyüme geriliği
- Gelişme geriliği
- Dehidratasyon
- Mide tahrişi
- Sarılık
Bebeğinizde pilor stenozu belirtileri farkederseniz, yakın zamanda bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve tıbbi yardım almalısınız. Doktorunuz süreç hakkında sizleri detaylı şekilde bilgilendirecekti
