Liken Skleroz Nedir? Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Liken skleroz, özellikle genital bölgede ortaya çıkan ince, düzensiz ve beyaz cilt lezyonlarıdır. Nadir görülen bir rahatsızlıktır. Lezyonlar genellikle genital ve anal bölgede ortaya çıkar.

Bu yazıda: liken skleroz nedir, liken sklerozun nedenleri ve belirtileri nelerdir ve liken skleroz tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.

İçindekiler: Liken Skleroz Nedir? Liken Sklerozun Nedenleri Nelerdir? Liken Skleroz Belirtileri Nelerdir? Liken Sklerozun Teşhisi Nasıl Yapılır? Liken Skleroz Tedavisi Nasıl Yapılır? Liken Sklerozun Komplikasyonları Nelerdir? Liken Skleroz İçin Kişisel Bakım Önerileri Nelerdir?

Liken skleroz (liken sklerozus), derinin bazı bölümlerinin normalden daha ince, daha düzensiz ve daha beyaz göründüğü bir cilt hastalığıdır.

Nadiren görülen cilt hastalıklarından biridir. Genellikle genital bölgeyi etkiler ve genital bölgedeki cilt yüzeyinde ortaya çıkar.

Liken skleroz hakkında şunları bilmelisiniz:

• Vücudun herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilir.
• En yaygın olarak genital ve anal bölgede ortaya çıkar.
• Etkilenen cilt bölgeleri daha beyaz ve daha düzensizdir.
• Kronik cilt rahatsızlıklarından biridir.
• Çeşitli tedavi metotları yardımıyla kontrol altına alınabilir.

Liken sklerozus hastalığı genellikle menopozdaki kadınlarda ortaya çıkar. Erkeklerde ve çocuklarda da ortaya çıkabilir.

Genellikle cinsel organların çevresinde lezyonlara rastlanır. Liken sklerozun en sık görüldüğü bölgeler şunlardır:

Vulva Pubis Penis ve çevresi Anal bölge Kollar ve bacaklar

Liken sklerozun lezyonlarına vücudun herhangi bir bölümünde rastlanabilir. Yüzde, göğüste, sırtta, kollarda ve bacaklarda da lezyonlarla karşılaşılabilir.

Bu cilt rahatsızlığının kronik olduğunu, tamamen ortadan kaldırılamayacağını ve zaman zaman tekrarlayabileceğini bilmelisiniz.

Liken sklerozun teşhisi ve tedavisi bulunmaktadır. Yazımızın ilerleyen bölümlerinde liken sklerozusun nedenlerini, belirtilerini ve tedavi metotlarını öğrenebilirsiniz.

Liken sklerozun oluşumuna neyin neden olduğu halen tam olarak bilinmemektedir. Bulaşıcı bir hastalık değildir ve temas yoluyla yayılmaz.

Liken sklerozla ilgili çeşitli araştırmalar yapılmaktadır. Yapılan araştırmalar sonucunda bu cilt rahatsızlığına yol açan nedenlerle ile ilgili bazı teoriler ortaya atılmıştır.

Liken sklerozun olası nedenleri şunlardır:

• Hormon dengesizlikleri
• Otoimmün bozukluklar
• Lezyon bölgesine daha önce verilmiş hasar
• Tiroid bezinin fazla çalışması
• Enfeksiyon etkenleri

Bazı insanlarda liken sklerozun gelişme ihtimali daha fazladır. Liken skleroz hastalığının gelişme ihtimali yüksek olan bazı gruplar şunlardır:

Menopozdaki kadınlar İleri yaştaki kadınlar Sünnetsiz erkekler Henüz ergenliğe girmemiş çocuklar

Liken skleroz genellikle 40-60 yaş arasındaki kadınlarda ortaya çıkar. Yapılan araştırmalar her 1000 kadından 1’inde ortaya çıktığını gösteriyor.

Cinsiyetler arasında belirgin bir farklılık bulunmaktadır. Liken sklerozun kadınlarda erkeklere göre 6 kat daha fazla ortaya çıktığı tespit edilmiştir.

Liken sklerozun bulaşıcı bir hastalık olmadığını bilmelisiniz. Cinsel ilişki veya yakın temas yoluyla bir kişiden diğerine bulaşmaz.

Hafif vakalarda bazen belirtiler farkedilmeyebilir. Detaylı inceleme yapıldığında lezyon bölgelerindeki cildin hafifçe beyazladığı ve parlaklaştığı görülür.

Hafif vakalarda fiziksel ek semptomlara rastlanmaz. İlerleyen aşamalarda lezyonların biraz kabarmaya başladığı görülür. Kaşıntı en sık görülen belirtidir.

En sık etkilenen bölgelerin genital ve anal bölge olması nedeniyle lezyonlar ilk anda farkedilmeyebilir.

Liken skleroz lezyonlarına bağlı olarak zaman içerisinde şu belirtiler ortaya çıkabilir:

Lezyonların hafif veya şiddetli derecede kaşınması Lezyon bölgesinde rahatsızlık hissi Lezyonlarda hafif ağrı Cildin beyazlaşması Lezyon bölgesindeki derinin pürüzsüz ve parlak olması Cinsel ilişki esnasında ağrı

Liken sklerozun görüldüğü cilt bölgesinde ağrı, kaşıntı ve çatlama ile karşılaşılabilir. Bazı lezyonlarda kabarcıklar ile karşılaşılabilir.

Lezyon bölgesindeki cilt normale göre daha incedir, bu nedenle daha kolay kabarır ve parçalanabilir.

Ağır vakalarda lezyonlar parçalanabilir ve ülserleşebilir. Bu aşamadaki lezyonlar ağrıya ve rahatsızlığa yol açabilir.

Liken skleroza benzeyen lezyonlara sahipseniz bir dermatoloji uzmanına muayene olmanız yararlı olacaktır.

Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek ve sağlık geçmişiniz hakkında birkaç soru soracaktır. Sonra lezyonlarınızı incelemek isteyecektir.

Doktorunuz liken sklerozu aşağıdaki yöntemler ile teşhis edebilir:

• Fizik muayene
• Doku biyopsisi

Liken sklerozun teşhisi genellikle doktorlar tarafından yapılan fizik muayene ile konur. Bazen kesin tanı için doku biyopsisi yapılabilir.

Cilt biyopsisi lokal anestezi altında yapılır. Alınan cilt parçası incelenmek üzere patoloji laboratuvarına gönderilir.

Bazı vakalarda liken sklerozun hiçbir semptomu olmayabilir. Böyle bir durumda, doktorunuz etkilenen cilt bölgesini başka bir nedenden ötürü incelerden durumu teşhis edebilir.

Liken skleroz tamamen tedavi edecek net bir yöntem yoktur. Mevcut tedavilerin amacı şunlardır:

• Rahatsızlığı hafifletmek
• Semptomları en aza indirmek
• Belirtileri hafifletmek
• Lezyonları yönetmek

Liken sklerozun bazen kendi kendine iyileştiği görülebilir. Bu durum genellikle genital ve anal bölge dışında kalan vücut bölümlerinde gerçekleşir.

Genital bölgedeki liken skleroz lezyonlarını tedavi etmenin birçok yolu vardır. Doktorunuz mevcut lezyonların özelliklerine göre çeşitli tedavi seçeneklerini önerebilir.

Liken skleroz tedavisi için şu yöntemler kullanılabilir:

Kortikosteroid içerikli ilaçlar	Liken skleroz tedavisi için en sık kullanılan ilaçlar kortikosteroidlerdir. Şu formlarda reçete edilebilir: Krem Merhem Tablet Kortikosteroidlerin genellikle krem ve merhem formu kullanılır. Başlangıçta genellikle etkilenen cilt bölgesinin üzerine günde 2 defa kortizon kremleri sürülür. Lezyonların kontrol altına alınmasının ardından ilaç tedavisi daha düşük dozda kullanılacaktır. Bu ilaçlar çeşitli yan etkilere neden olabilir. Doktorunuzun tedavi yöntemine uygun şekilde davranmalısınız.
Diğer seçenekler	Bazı hastalarda kortikosteroid tedavisi işe yaramaz. Uygun bazı hastalar için takrolimus içerikli bir merhem reçete edilebilir.
Cerrahi tedavi	Genital bölgedeki bazı liken skleroz lezyonları için ameliyat gerekebilir. Cerrahi tedavinin uygulandığı bazı durumlar şunlardır: Penis başındaki lezyonlar için sünnet derisinin çıkarılması Vajina girişini daraltan lezyonların çıkarılması

Uygun bazı hastalarda ultraviyole ışık tedavisi uygulanabilir. Ek semptomları kontrol altına almak için bazı merhemler ve kremler de reçete edilebilir.

Liken sklerozun kronik tipte bir cilt hastalığı olduğunu unutmamalısınız. Tedavi süreci uzun sürebilir. Doktor kontrollerine düzenli aralıklarla gitmelisiniz.

Doktorunuz yaşadığınız cilt rahatsızlığı hakkında sizleri bilgilendirecektir. Ne sıklıkta kontrole gideceğiniz konusunda doktorunuzla konuşmalısınız.

Uzun süredir var olan ve kontrol altına alınmayan liken skleroz lezyonları çeşitli komplikasyonlara neden olabilir.

Liken skleroza bağlı olarak uzun dönemde oluşabilecek komplikasyonlar şunlardır:

Cildin çatlaması Çatlayan deride kanama Çatlayan cilt bölgesinde enfeksiyon gelişmesi Lezyon bölgesinde skar dokusunun oluşması Lezyonun vajina duvarını daraltması ve cinsel ilişkiyi zorlaştırması Penis üzerindeki lezyonların ağrılı cinsel ilişkiye yol açması Fimozis oluşumu

Liken skleroz nedeniyle ortaya çıkan lezyonlar çeşitli tedavi seçenekleri ile kontrol altına alınabilir ve semptomlarınız yönetilebilir hale getirilebilir.

Çocukluk döneminde ortaya çıkan bazı lezyonlar ergenlik döneminde kaybolabilir. Yetişkinlikte ortaya çıkan lezyonlar tamamen tedavi edilemez.

Yine de liken sklerozun çeşitli tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabildiğini unutmamalısınız. Tedavi planınız yardımıyla semptomlarınız azalacaktır.

Liken skleroz lezyonlarıyla daha rahat yaşamak için şu metotları uygulayabilirsiniz:

• Lezyon bölgelerine uygun nemlendiriciler sürmek
• Cildi tahriş edecek deterjanlardan ve temizlik ürünlerinden kaçınmak
• Genital bölgede lezyonlar varsa cinsel ilişki esnasında kayganlaştırıcı kullanmak
• Lezyon bölgesini dışarıdan gelecek travmalardan ve sürtünmelerden korumak
• Yumuşak özelliklere sahip iç çamaşırları giymek
• Gevşek ve havalanan giysiler giyinmek

Kişisel bakım önerileri sayesinde liken skleroz lezyonlarını kontrol altında tutabilirsiniz ve gelecekte oluşabilecek komplikasyonları önleyebilirsiniz.