Tırnak sedefi, sedef hastalığının (psöriazis) tırnaklarda görülen şeklidir. Tırnaklarda çukurlaşmalar, renk değişiklikleri ve pek çok tırnak değişikliği görülür.
Bu yazıda; tırnak sedefi nedir, tırnakta sedef hastalığının belirtileri nelerdir, ne zaman doktora gitmelisiniz ve tırnak sedefi tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Sedef hastalığı (psöriazis), immün sistemi etkileyen kronik bir rahatsızlıktır. Sedef hastalığında vücudunuz olması gerekenden çok daha fazla cilt hücresi üretir.
Cilt hücreleri 28-30 günde bir çoğalır. Sedef hastalığında bu süre 3-4 günde birdir. Cilt hücreleri oldukça hızlı bir şekilde çoğalır.
Psöriazis hastalığında derinin görünümü şöyledir:
|
Psöriazis vücudunuzun herhangi bir bölümünde ortaya çıkabilir. En sık görüldüğü vücut bölümleri şunlardır:
- Göğüs
- Kollat
- Bacaklar
- Boyun
- El ve tırnaklar
Sedef hastalığının görüldüğü alanlardan biri de tırnaktır. Psöriazis hastalarının %80’ninde tırnaklarda değişiklikler gözlenir.
Bazı nadir kişilerde tırnaklar sedef hastalığı belirtilerini gösteren tek vücut bölümüdür. Yine de bu durum oldukça nadirdir, tırnakta sedef hastalığı genellikle vücutlarında sedef hastalığı bulunan kişilerde görülür.
Tırnak sedefi, tırnaklarda renk değişikliğinden tırnak yatağı değişikliğine kadar ilerleyebilen bir rahatsızlıktır. Genellikle el tırnaklarında ortaya çıkmasına rağmen bazı kişilerde ayak tırnaklarında da ortaya çıkabilir.
Tırnakta sedef hastalığı belirtilerinin olması, kişiler üzerinden fiziksel ve psikolojik etkiler bırakarak yaşam kalitesini etkiler.
Tırnak sedefi büyük oranda vücuttaki sedef hastalığına eşlik eder. Çünkü tırnaklar da cildin bir parçasıdır. Tırnaklar, tırnak kökünden büyürler ve tırnak kökünde sedef hastalığı oluşabilir.
Tırnak sedefi belirtileri şunlardır:
| Tırnakta küçük çukurlar |
Tırnak plağı, tırnakların üst kısmını oluşturan sert yüzeydir ve keratinden yapılmıştır. Tırnak kökünde oluşan sedef hastalığı, tırnak plağı hücrelerinin kaybedilmesine neden olur.
Tırnak yüzeyinde küçük çukurlar oluşur. Çukur sayısı kişiler arasında farklılıklar gösterir. Bazı tırnak çukurları daha sığken bazıları daha derindir. El ve ayak tırnaklarında oluşabilir. |
| Tırnak yatağından ayrılma | Tırnaklarınız bazen tırnak yatağından ayrılabilir. Bu durum onikolizis olarak isimlendirilir. Tırnakta sedef hastalığınız varsa, önce tırnağın çevresinde beyaz ve sarı bir yama göreceksiniz. Daha sonra bu yama tüm tırnağı içerecek hale gelecek. |
| Tırnak şeklinde değişiklik | Tırnak yüzeyinde ortaya çıkan çukurlaşma ile beraber başka değişiklikler de meydana gelebilir. Tırnaklarda Beau çizgileri meydana gelebilir. Tırnaklarınız zayıflar ve parçalanabilir. Tırnak kalınlığında artma veya azalma görülebilir. |
| Tırnak renginde değişiklik | Tırnak sedefi nedeniyle renk değişikliği meydana gelebilir. Tırnak yatağında sarı-kırmızı renkte bir yama görebilirsiniz. Yine tırnaklarda sarı-kahverengi değişikliği meydana gelebilir. Birçok durumda tırnaklarda renk kaybı ve beyazlaşma ortaya çıkar. |
Tırnak sedefi belirtileri sadece bunlarla sınırlı değildir. Tırnaklarda ortaya çıkabilecek diğer belirtiler şunlardır:
- Tırnak üzerinde beyaz lekeler
- Tırnak yüzeyinin ufalanması
- Tırnağın kalınlaşması
- Tırnak yatağında kanama
Tırnak sedefi nedeniyle tırnak yapısında pek çok değişiklik meydana gelebilir. Bu değişikliklerin hepsi bir arada görülebileceği gibi ayrı ayrı da ortaya çıkabilir.
Tırnak sedefine ait belirtileriniz ortaya çıktıysa, yakın zamanda bir doktora gitmeniz yararlı olacaktır. Muhtemelen vücudunuzun başka bir veya birkaç bölümünde de sedef hastalığı belirtileri ortaya çıkmış olacaktır.
Tırnak sedefi bulaşıcı değildir ve medikal tedavi yöntemleri ile kontrol altına alınabilmektedir. Bir sağlık uzmanından yardım almalısınız.
Tırnaklarınızda sedef hastalığının yanı sıra mantar enfeksiyonu gelişebilir. Bu durumda gecikmeden tıbbi yardım almalı ve tedavi olmalısınız.
Tırnak sedefi tedavisi uzun sürebilir. Bu süre bazı kişilerde bir yılı bulabilir. Bunun nedeni tırnakların oldukça yavaş büyümesidir.
Tırnak sedefi vaka örnekleri – Saglik.li
Tırnakta sedef hastalığı her zaman acıya veya semptomlara neden olmaz. Bazı insanlarda tırnakların görünümü nedeniyle kozmetik açıdan problemler oluşturabilir.
Tırnak sedefi tedavisi, tırnakta psöriazis hastalığının daha fazla kötüleşmesini önleyebilir. Tedavi seçenekleri şunları içerebilir:
|
Hemen aşağıda bulacağınız tedavi seçenekleri şu soruların kapsamlı bir yanıtını sizlere sunacaktır:
- Tırnak sedefi nasıl tedavi edilir?
- Tırnakta psöriazis nasıl geçer?
- Tırnakta sedef hastalığına ne iyi gelir?
Topikal Tedaviler
Tırnak sedefi tedavisinde topikal ilaçların büyük bir önemi vardır. Topikal ilaçlar sadece tırnak yüzeyine ve çevresine uygulanır.
Topikal tedavi seçenekleri arasında kremler, merhemler veya tırnak cilaları vardır. Bu tedavi türü genellikle hafif vakalarda uygulanabilir.
Tırnakta sedef hastalığının tedavisinde kullanılan topikal ilaçlar şunlardır:
- Kortikosteroidler
- Kalsipotriol
- Tazaroten
- Takrolimus
Tırnakta sedef hastalığı ilacı hakkında bilgi almak için doktorunuzla konuşmalısınız. Bu ilaçlar tek tek reçete edilebileceği gibi birkaç ilacın kombinasyonu şeklinde de reçete edilebilmektedir.
Sistemik İlaçlar
Sedef hastalığının tedavisinde genellikle sistemik etki gösteren ilaçlar tercih edilmektedir. Bu ilaçlar vücuttaki ve tırnaktaki sedefi tedavi etmek için oldukça etkili sonuçlar verir.
Topikal ilaçlar sadece uygulandığı bölge üzerine etki gösterirken, sistemik ilaçlar tüm vücut üzerine etki gösterir.
Tırnak sedefinin tedavisinde kullanılabilecek sistemik ilaçlar şunlardır:
- Metotreksat
- Siklosporin
- Asitretin
- Apremilast
Bu ilaçların tırnak sedefini tedavi etmesi daha kısa sürerken, tırnaklardaki deliklerin ortadan kalkması daha uzun sürmektedir.
Biyolojik Tedaviler
Son yıllarda ortaya çıkan ve çeşitli hastalıkların tedavisinde kullanılan biyolojik ilaçlar da sedef hastalığının tedavisinde kullanılabilir.
Biyolojik ajanların bir kısmının sedef hastalığı üzerinde etkin olduğu bilinmektedir. Doktorunuz bu noktada sizleri yönlendirecektir.
Steroid Enjeksiyonları
Bazı vakalarda tırnak yatağına kortikostreoid enjeksiyonu yapılarak tırnakta psöriazis hastalığı tedavi edilebilir. Bu tedavi özellikle topikal tedaviler ile birlikte kullanıldığında olumlu sonuçlar verir.
Tırnak yatağına yapılacak enjeksiyondan önce doktorunuz lokal anestezi ile tırnak çevresini uyuşturacaktır. Sonrasında ince uçlu bir iğne ile steroid enjekte edecektir.
Tırnağın Çıkarılması
Tırnak sedefine bazı durumlarda ek hastalıklar eşlik edebilir. Tüm bu durumların sonrasında bazen tırnağın çıkarılması gerekebilir.
Tırnağı çıkarabilmek için uygulanabilecek seçenekler şunlardır:
- Cerrahi
- Tırnak bölgesine yüksek miktarda üre uygulaması
- X-ışını terapisi
Tırnağın çıkarılması işleminden sonra tırnak sedefi ilacı, steroid enjeksiyonları veya sistemik ilaçlar kullanılır. Tırnağınız yeniden büyüdüğünde daha sağlıklı görünecektir.
Lazer Tedavisi
Tırnak sedefi sahibi bazı insanlara lazer tedavisi veya fototerapi uygulanabilir. Ancak bu tedaviler ile istenilen düzeyde sonuç almak pek mümkün değildir.
Doktorlar lazer tedavisi uygulamasını ilk aşamalar için önermemektedir. Lazer tedavisi tırnaklarda ağrıya neden olabilir ve istenilen sonuçla alınamayabilir.
Alternatif Tedaviler
Homeopatik tedavi adı verilen ilaçlar da tırnak sedefinin tedavisinde kullanılabilir. Bunları kullanmadan önce mutlaka uzman önerisi almalısınız.
Alternatif tedaviler arasında bulunan seçenekler şunlardır:
- Tırnak sedefi kremi
- Çeşitli jeller
- Merhemler
Mantar Enfeksiyonu Tedavisi
Tırnak sedefine sahip hastaların yaklaşık olarak üçte birinde mantar enfeksiyonu vardır. Doktorunuz tırnak mantarı için ek ilaçlar verebilir.
Tırnak mantarı tedavisinde şu ilaçlar verilebilir:
- Terbinafin
- İtrakonazol
Tırnak sedefi ile beraber görülen tırnak mantarının tedavisi nispeten daha zordur. Tedavi için genellikle sistemik etkili ilaçlar tercih edilmektedir.
Bitkisel Tedavi
Tırnak sedefi bitkisel tedavi uygulamaları ile tırnaklarınızdaki sedefe bir miktar da olsa çözüm bulabilirsiniz.
Evde hazırlanan sirke veya sarımsak gibi bazı ev ilaçları tırnak sedefinin ve tırnak mantarının semptomlarını hafifletir ancak tamamen ortadan kaldıramaz.
Tırnak sedefini tedavi etmek için kullanacağınız bitkisel tedavi seçeneklerini mutlaka doktorunuzla konuşunuz.
Tırnak sedefini daha iyi yönetebilmek için uygulayabileceğiniz bazı yöntemler vardır. Psöriazis, immünolojik bir hastalıktır ve engellenemez. Ancak daha iyi bir şekilde yönetilebilir.
Tırnak sedefini daha iyi yönetebilmek için şu önerileri dikkate alabilirsiniz:
Tırnak Temizliği
Evde bakım önerileri ve temizlik sedef hastalığını önleyemez ancak hastalığın ilerleyişini kontrol altına alabilir ve enfeksiyon riskini düşürür.
Tırnakta sedef hastalığı buluna biri kişi tırnak temizliği için şu ipuçlarını dikkate almalıdır:
- Bakteri birikimini önlemek için el ve ayak tırnakları aralıklı olarak kesilmelidir.
- Tırnakların kenarlarında biriken kiri çıkarın.
- Tırnakları ara ara antibakteriyel sabunlarla yıkayın.
- Tırnak çevresini keskin uçlu cisimlerle temizlemeyin.
- Tırnak ve tırnak derisi için nemlendirici kullanın.
- Sıkı ayakkabılar giymekten kaçının.
Tırnak Bakım İpuçları
Tırnak sedefi rahatsızlığına sahipseniz, bu rahatsızlığı daha iyi yönetebilmek için bazı bakım ipuçlarını uygulamalısınız.
Tırnaklarınız için bazı bakım ipuçları şunlardır:
| Tırnakları kısaltın | Tırnaklarınızı ara ara keserek kısa tutmalısınız. Bu durum tırnaklarınızın ve tırnak çevresinin temiz kalmasına yardımcı olarak enfeksiyon riskini azaltır. Ayrıca tırnak kırılmasını ve ufalanmasını da önleyecektir. |
| Ellerinizi koruyun | Kimyasal içeren maddeleri kullanırken veya temizlik maddeleri ile çalışırken ellerinizi koruyacak bir eldiven kullanmalısınız. Özellikle topikal ilaç tedavi verilen kişiler bu gibi durumlarda eldiven kullanmalıdır. |
| Nemlendirici kullanın | Doktorunuz ellerinizi korumanız ve el sağlığınız için sizlere bazı nemlendirici ürünler önerebilir. Sağlık uzmanınızın önereceği ürünleri kullanın. |
Kozmetik Tedaviler
Tırnakta psöriazis bulunan bazı kişiler, ellerini görünüş açısından çirkin bulurlar ve kendilerini utanmış hissedebilirler.
Tırnak sedefi yaşayan bireyler kozmetik çözümlere yönelebilirler. Tırnakların temizlenmesi ve biçimlendirilmesi ile daha iyi bir el görünümü elde edilebilir.
Kozmetik yöntemleri kullanırken şu durumlara dikkat etmelisiniz:
- Tırnak derisine zarar vermemelisiniz. Bu durum tırnak sedefini daha da kötüleştirebilir. Tırnakta sedef hastalığının yanı sıra enfeksiyon gelişimine de yol açabilir.
- Yapay tırnaklar takılırken kullanılan yapıştırıcılar tırnak yatağını zedeleyerek tahrişe neden olabilir. Bu nedenle yapay tırnak kullanmamalısınız.
Tırnak sedefi hastalarında tırnaklar bazen tırnak yatağından ayrılabilir. Bu duruma onikolizis adı verilir. Tırnağın deriden ayrılması durumunda tıbbi yardım almanız gerekebilir.
