Lumpektomi ameliyatı, özellikle meme kanserinin tedavisinde kullanılan ve oldukça başarılı sonuçlar verebilen bir meme koruyucu cerrahidir. Erken evre meme kanseri tedavisinde sıklıkla uygulanmaktadır.
Bu yazıda; lumpektomi nedir, lumpektomi ameliyatı neden yapılır, lumpektomi ameliyatı nasıl yapılır ve lumpektominin komplikasyonları nelerdir sorularını kapsamlı yanıtlarını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Lumpektomi ameliyatı, memedeki tümörü veya diğer anormal meme dokularını çıkarmak için uygulanan bir ameliyat metodudur. Meme kanseri cerrahisinde son yıllarda daha sık kullanılır hale gelmiştir.
Lumpektominin diğer adları şunlardır:
- Meme koruyucu cerrahi
- Geniş lokal eksizyon
- Eksizyonel biyopsi
- Tylectomy
| Lumpektominin mastektomiden en önemli farkı, meme dokusunun sadece bir kısmının çıkarılmasıdır. Özellikle meme koruyucu cerrahi olarak bilinmektedir. |
Lumpektomi ameliyatı esnasında kanser dokusunun veya diğer anormal dokunun alındığından emin olmak için kitle (yumru) etrafındaki normal dokudan da bir miktar alınır.
Normal dokunun bir miktar alınmasının amacı, temiz cerrahi sınır oluşturmaktır. Bu ameliyat esnasında tüm meme alınmaz, sadece kitle ve etrafındaki az bir normal doku alınır.
Lumpektominin meme kanserinin erken evrelerinde mastektomi kadar etkili olduğu bilinmektedir. Özellikle erken evre meme kanserine sahip kadınlar için ilk tedavi seçeneğidir.
Lumpektomi materyali patolojik açıdan incelenir ve meme kanseri olup olmadığı tespit edilir. Meme kanserinin tespit edildiği durumlarda lumpektomi ameliyatı sonrası kanserin nüksünü önlemek için memeye radyasyon tedavisi uygulanabilir.
Memede bulunan tümörlü dokunun vücudun diğer bölümlerine yayılmasını önlemek için vücuttan uzaklaştırılması gereklidir. Meme cerrahisi için pek çok seçenek mevcuttur ve bunlardan biri de lumpektomidir.
Lumpektominin yapılıp yapılamayacağı pek çok seçeneğe bağlıdır. Tümörün büyüklüğü, tümörün evresi, göğüs büyüklüğü ve hastanın genel sağlık durumu bu seçeneklerden bazılarıdır.
Meme kanseri cerrahisinde en çok kullanılan yöntemlerden biri mastektomidir. Mastektomi daha invaziv bir yöntemdir ve memenin tamamının çıkarıldığı bir cerrahi çeşididir.
Lumpektomide, cerrah memenin sadece bir kısmını alır ve göğüs görünümünün korunması sağlanır. Bu durum iyi bir meme simetrisi sağlar.
Ayrıca tüm kanser hücrelerinin yok edilmesi amacıyla radyoterapi veya kemoterapi ihtiyacı olabilir. Bu sayede meme kanserinin tamamen tedavi edilmesi amaçlanır.
Lumpektominin amacı göğsünüzün görümünü korurken kanseri ve diğer anormal doku yapılarını çıkarmaktır. Özellikle erken evre meme kanserlerinde başarılı bir tedavi metodudur.
Lumpektomi cerrahisinin uygulanabileceği hastalar şunlardır:
|
Meme kanserinin bazı aşamalarında ve diğer bazı sağlık problemlerinde lumpektomi ameliyatı uygulanamaz.
Şu durumlardan herhangi birine sahipseniz lumpektomi için aday olmayabilirsiniz:
- Cildi ve diğer dokuları sertleştiren ve cerrahi sonrası iyileşmeyi zorlaştıran skleroderma hastalığının olması
- Radyoterapi tedavisi ile daha kötüye gidebilecek kronik inflamatuar bir hastalığın olması (SLE vs)
- Göğsün farklı kadranlarında yer alan ve tek bir geniş eksizyon ile alınamayan iki veya daha fazla tümörün olması
- Memeye daha önce radyoterapi uygulanmışsa ve daha fazla radyasyon uygulanamayacaksa
- Büyük bir tümör dokusu olmasına karşın yeterince meme dokusunun bulunmaması
- Cerrahi sonrası radyoterapi uygulamasına erişimin olmaması
- Memenin geneline, cilde ve göğüse yayılan kanserin olması
- İleri evre meme kanseri varlığı
Lumpektomi ameliyatı, birçok basamağı içerisinde barındırır. Ön teşhisin yapılması, cerrahiye karar verilmesi ve işleme geçilmesi gerekmektedir.
Lumpektomi ameliyatı şu aşamaları içerir:
Anormal Meme Dokusunun Tespiti
Lumpektomi cerrahisi için öncelikle memedeki anormal dokunun tespit edilmesi gerekir. Mamografi ve biyopsi ile doğrulanan meme tümörünün doğrulanması amaçlanır.
Cerrahiden önce bir radyolog tarafından anormal dokunun bulunduğu bölge küçük bir marker veya klips ile işaretlenir. Ameliyattan hemen önce göğse ince bir tel ile işaretleyici yerleştirilir.
Ameliyatı yapan cerrah bu teli kılavuz olarak kullanır ve çıkarılacak cerrahi bölgeyi belirler. Bu sayede yapılacak ameliyatın başarı şansı yükseltilir.
Memedeki topak veya kitle cilt üzerinden rahatça hissediliyorsa tel prosedürüne gerek olmayabilir. Çünkü cerrah çıkarılacak dokuyu daha kolay bulabilecektir.
Lenf Düğümlerinin Çıkarılması
Meme kanserinin meme dışına yayılıp yayılmadığını belirlemek oldukça önemlidir. Bu nedenle ameliyat esasında lenf düğümleri sıkça çıkarılır.
Lenf düğümlerinin çıkarılması seçenekleri şunlardır:
| Aksiller lenf nodu diseksiyonu | Cerrah, tümör tarafındaki koltuk altından gerekli sayıda lenf nodu çıkarır. Ameliyattan önce yapılan lenf nodu biyopsisinde kanser belirtileri varsa aksiller lenf nodu diseksiyonu yapılabilir. |
| Sentinel lenf nodu biyopsisi | Tümör ve tümör çevresindeki dokunun boşaldığı ilk bir veya iki lenf bezi çıkarılır. Bunlar, en muhtemel yayılma alanlarıdır. Bu lenf bezleri kanser açısından test edilir. Cerrahiden önce lenf bezleri hakkında şüphe yoksa bu işlem önerilir. |
Lumpektomi cerrahisinden önce tümörün etrafındaki alana veya tümörün üstündeki cilde bir radyoaktif madde veya mavi boya enjekte edilir. Bu boya en yakında yer alan sentinel lenf nodlarına gider ve cerrahın bunu tanıyarak çıkarmasına yardımcı olur.
Meme kanseri lenf nodlarına yayılmamışsa, başka lenf bezlerinin çıkarılmasına gerek yoktur. Yayılmışsa, cerrahi sonrası koltuk altı radyoterapisi gibi seçenekler tartışılacaktır.
Kanserli Dokunun Çıkarılması
Lumpektomi ameliyatı genel anestezi altında yapılır ve ameliyat esnasında herhangi bir şey hissetmezsiniz.
Cerrah, tümöre yakın bir noktadan veya kılavuz teli içeren bir alanın üzerinden kesi yapacaktır. Kılavuz tel ışığında kanserli dokuyu ve etrafındaki bir miktar temiz dokuyu çıkaracaktır.
Lumpektomi materyali analiz edilmek üzere bir laboratuvara gönderilecektir. Cerrahi esnasında aksiller lenf nodu diseksiyonu veya sentinel lenf nodu diseksiyonu da yapılabilir.
Cerrah, memenin görünümünü düzgün kılacak bazı teknikler uygulayacak ve ameliyat bölgesi kapatılacaktır. Lumpektomi ameliyatı sayesinde meme görünümü büyük oranda korunmaktadır.
Lumpektomi Ameliyatı Sonrası
Ameliyattan sonra derlenme odasına alınacaksınız. Bir süre kan basıncı, nabız ve solunum gibi hayati fonksiyonlarınız izlenecek.
Lumpektomi ameliyatından sonra toparlanma oldukça hızlıdır. Ortalama olarak bir gün hastanede kalmanız gerekebilir. Aksiller lenf nodu diseksiyonu, ağrı veya kanama gibi durumlarda birkaç gün hastanede kalabilirsiniz.
Lumpektomi ameliyatı sonrası şunlar yaşanabilir:
|
Lumpektomi ameliyatından sonra genellikle radyasyon tedavisi de yapılır. Cerrahinin yanında radyoterapi yapılması, olası anormal dokuları ortadan kaldırmayı amaçlar.
Lumpektomi ve radyasyon tedavisinin uygulanamayacağı bazı durumlar vardır:
- Memede birden fazla tümörün olması
- Meme etrafındaki lenf bezlerine yayınlan tümörün varlığı
- Meme çevresindeki diğer dokulara yayılmış tümörün varlığı
- Daha önce aynı göğüs bölgesine radyasyon uygulaması
- Hamilelik
- Yeterli meme dokusunun olmaması
- Çevre dokuların temizlenmesini zorlaştıran tümör varlığı
Her cerrahi işlemde olduğu gibi lumpektomi sonrasında da bazı komplikasyonlar ortaya çıkabilir. Lumpektomi ameliyatının olası komplikasyonları şunlardır:
- Kolda veya elde şişlik (lenfödem)
- Meme çevresinde sıvı birikmesi
- Kızarıklı
- Enfeksiyon belirtileri
- Kanama
- Ağrı
- Göğüs görünümünde değişiklikler
- Ameliyat bölgesinde sert skar dokusu
Lumpektomi ameliyatı komplikasyonları yaşarsanız doktorunuz ile kısa sürede görüşmelisiniz. Doktorunuz yapılacaklar konusunda sizleri yönlendirecektir.
