Miyozit Nedir? Tipleri, Nedenleri, Belirtileri ve Tedavisi

Miyozit, inflamasyon veya enfeksiyon gibi nedenler sonucunda kaslarda gelişen iltihaplanmayı ifade eden tıbbi terimdir. Genellikle otoimmün nedenlerden köken alır ve kas güçsüzlüğü ana belirtisidir.

Bu yazıda; miyozit nedir, miyozitin tipleri ve nedenleri nelerdir, miyozitin belirtileri nelerdir ve miyozit tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.

İçindekiler: Miyozit Nedir? Miyozit Çeşitleri Nelerdir? Miyozitin Nedenleri Neledir? Miyozit Belirtileri Nelerdir? Miyozitin Teşhisi Nasıl Yapılır? Miyozit Tedavisi Nasıl Yapılır?

Miyozit, nedeni ne olursa olsun kaslarda iltihaplanmaya yol açan durumları ifade etmek için kullanılan genel tanımdır. Kasların kronik ve ilerleyici iltihaplanmasını tarif eder.

Miyozite bağlı olarak kas güçsüzlüğü ve ağrılar ortaya çıkabilir. Belirtilerin ortaya çıkışı bazen hızlı bazen de kademelidir.

Miyozit hakkında şunları bilmelisiniz:

• Miyozit, kaslarda gelişen inflamatuar süreci ifade etmek için kullanılan tıbbi terimdir.
• Birbirinden farklı özelliklere sahip birçok türü bulunmaktadır.
• Miyozitin oluşmasına yol açan neden tam olarak bilinmemektedir.
• Genellikle otoimmün nedenler sonucunda oluşur.
• Enfeksiyonlar, yaralanmalar ve ilaç yan etkileri miyozite neden olabilir.
• Tedavi genellikle altta yatan nedene göre yapılır.

Miyozite bağlı olarak birçok belirti oluşur. Oluşan belirtiler çoğu zaman altta yatan nedene ve miyozitin tipine göre değişiklik göstermektedir.

Miyozit nedeniyle ortaya çıkan başlıca belirtiler şunlardır:

Kas güçsüzlüğü Kaslarda şişme Kas ağrıları Yorgunluk Yutma sorunları Nefes alma güçlüğü

Miyozite yol açan neden genellikle bağışıklık sisteminin kaslara saldırmasıdır. Bu tür hastalıklar kadınlarda daha sık ortaya çıkar.

Miyozit her yaş grubundan insanları etkileyen bir hastalıktır. Hem çocukları hem de yetişkinleri etkileyen bir rahatsızlıktır.

Yazımızın alt bölümlerinde miyozitin tiplerini, nedenlerini, belirtilerini ve nedene yönelik tedavilerini detaylı olarak bulabilirsiniz.

Miyozit, kaslarda gelişen iltihaplanmayı ifade eden genel bir tanımlamadır. Miyozitin farklı özelliklere sahip türleri bulunmaktadır.

Miyozitin tipleri şunlardır:

 Dermatomiyozit 

Dermatomiyozit, yüz bölgesinde mor-kırmızı renkte deri döküntüleri ile kendini gösteren bir hastalıktır. Bu özelliği nedeniyle miyozitin en kolay teşhis edilen şeklidir.

Dermatomiyozit nedeniyle oluşan döküntüler vücudunun pek çok bölgesinde gelişebilir. Döküntülerin en sık görüldüğü bölgeler:

• Göz kapakları
• Yüz
• Boyun
• Göğüs
• Sırt

Eklem bölgelerinde, dirseklerde, dizlerde ve parmaklarda da mor-kırmızı renkte döküntüler ortaya çıkabilir. Döküntüler ile birlikte genellikle kas güçsüzlüğü vardır.

Dermatomiyozitin diğer semptomları şunlardır:

• Pullu, kuru veya pürüzlü bir cilt
• Gottron papülleri
• Yorgunluk
• Boyun, kalça, sırt veya omuz kaslarında zayıflık
• Yutma güçlüğü
• Ses kısıklığı
• Cilt altında hissedilen  topaklar
• Kas ağrıları
• Eklem ağrıları
• Tırnak yatağında değişiklikler
• İstemsiz kilo kaybı
• Kalp atışında düzensizlikler
• Gastrointestinal bölgede ülserler

Dermatomiyozit genellikle erken dönemde teşhis edilir ve çeşitli ilaçlar yardımıyla kontrol altında tutulabilir.

 İnklüzyon Cisimcik Miyoziti 

İnklüzyon body miyoziti (IBM), erkeklerde daha sık görülen miyozit çeşididir. Genellikle 50 yaş üstü erkelerde görülür.

İBM’nin genel özellikleri şunlardır:

Genellikle 50 yaş üstü erkeklerde görülür. Küçük kaslarda görülen kas güçsüzlüğü en önemli belirtisidir. Kas güçsüzlüğü asimetriktir. Vücudun bir tarafı diğerine göre daha çok etkilenir. IBM’nin genetik kökenli olduğuna inanılıyor.

İnklüzyon cisimcik miyoziti; parmaklarda, bileklerde ve uyluk kaslarında güçsüzlük ile belirti gösterir. Kas zayıflığı küçük kaslarda daha belirgindir.

İnklüzyon body miyoziti (IBM) belirtileri şunlardır:

• Yürüme güçlüğü
• Sendeleme veya denge kaybı
• Sık sık düşme
• Ayağa kalkarken sorun yaşama
• Elin kavrama becerisinde azalma
• El parmaklarında güçsüzlük
• Yutma güçlüğü
• Kas güçsüzlüğü
• Kas ağrıları
• Derin tendon reflekslerinde azalma

İnklüzyon cisimcik miyoziti nadir görülen bir kas iltihaplanması türüdür. Farklı özellikleri nedeniyle zor teşhis edilmekte ve uygun tedavi planı ile kontrol edilebilmektedir.

 Juvenil Miyozit 

Juvenil miyozit, kas inflamasyonunun 18 yaşın altında görülen formudur. Kız çocuklarında görülme ihtimali erkek çocuklarına göre 2 kat daha fazladır.

Bebeklerde ve küçük yaştaki çocuklarda nadiren görülür. Juvenil miyozitin ana belirtileri de diğer formlarda olduğu gibi kas zayıflığı ve deri döküntüleridir.

Juvenil miyozitin belirtileri şunlardır:

• Göz kapakları ve eklemler üzerinde kırmızı-mor döküntüler (heliotrop raş)
• Merdiven çıkma, giyinme gibi motor fonksiyonlarda zorlanma
• Saçları şampuanlarken veya tararken saç tepesine ulaşma zorluğu
• Yorgunluk ve halsizlik
• Sinirlilik ve huysuzluk
• Karın ağrıları
• Kafayı kaldırmada zorluk
• Tırnak çevresindeki derinin şişmesi veya kızarması
• Yutma güçlüğü
• Cilt altında topaklar
• Kas güçsüzlüğü
• Kas ve eklem ağrıları
• Ses kısıklığı
• Gottron papülleri
• Ateş yüksekliği

Juvenil miyozite bağlı olarak birçok farklı belirti görülebilir. Teşhis için, 18 yaşın altındaki bireylerde kas güçsüzlüğü ve deri döküntülerinin görülmesi önemlidir.

 Polimiyozit 

Polimiyozit (PM), gövdeye en yakın kaslarda zayıflama ile başlar ve daha sonra diğer kaslara yayılır. Bu özelliği nedeniyle miyozitin benzersiz bir türüdür.

Polimiyozite sahip kişiler üzerinde yapılan araştırmalara göre, bu kişilerde genellikle diğer otoimmün hastalıklardan bazılarının eşlik ettiği görülmüştür.

Polimiyozit belirtileri şunlardır:

• Kas güçsüzlüğü
• Kas ağrıları
• Yutma zorluğu
• Düşme veya sendeleme
• Ayağa kalkarken sorun yaşama
• Yorgunluk
• Kuru öksürük
• El derisinin kalınlaşması
• Nefes alma zorluğu
• Ateşlenmeler
• Kilo kaybı
• Ses boğukluğu

 Toksik Miyozit 

Toksik (zehirli) miyozit, reçete edilen bazı ilaçlar ve yasadışı olarak kullanılan bazı uyuşturucular nedeniyle oluştuğu düşünülmektedir.

Toksik miyozite en sık yol açan ilaç grubu statinler olarak bilinen kolesterol düşürücü ilaçlardır. Bu durum nadiren görülmektedir.

Toksik miyozite yol açabilen ilaçlar ve maddeler şunlardır:

• Bazı immünosüpresanlar
• Omeprazol
• Adalimumab
• Kokain
• Toluen

Toksik miyozitin belirtileri diğer miyozit tiplerine benzerdir. Toksisiteye yol açan ilaç alımı durdurulduğuna genellikle iyileşme gözlenir.

Miyozitin kesin nedeni konusunda uzmanlar arasında görüş farklılıkları bulunmaktadır. Savunma hücrelerinin vücudun kendi dokusu olan kaslara saldırması sonucunda oluştuğu düşünülmektedir.

Çoğu vakada miyozitin bilinen bir nedeni yoktur. Yine de bazı nedenlerin miyozite yol açtığı bilinmektedir.

Miyozitin nedenleri şunlardır:

İnflamatuar durumlar	Vücutta iltihaplanmaya neden olan durumlar kasları etkileyerek miyozite neden olabilir. Vücudun kendi dokularına saldırdığı otoimmün durumlar ana nedenlerdir. Miyozitin çeşitleri olan bazı inflamatuar durumlar şunlardır: Dermatomiyozit Polimiyozit İnklüzyon vücut miyoziti Diğer bazı inflamatuar hastalıklar da kaslarda iltihaplanmaya yol açabilir. Bu hastalıklar: Lupus Skleroderma Romatoid artrit İnflamatuar durumlar genellikle uzun süreli tedavi gerektirir.
Enfeksiyonlar	Miyozite yol açan nedenlerden biri de enfeksiyonlardır. Özellikle virüs kökenli enfeksiyonlar daha sık miyozite yol açar. Bazı nadir durumlarda bakteriler, mantarlar ve diğer patojenler de miyozite neden olabilir. Virüsler ve bakteriler doğrudan kas dokusuna ulaşabilir ve kas dokusunu istila ederek kas liflerine zarar verir.
İlaçlar	Birçok ilaç grubu kaslarda hasara ve iltihaplanmaya neden olabilir. Kaslardaki iltihaplanma tanımlanmazsa miyozit yerine miyopati terimi kullanılabilir. Miyozite yol açan bazı ilaçlar şunlardır: Statinler Kolşisin Hidroksiklorokin Alfa-interferon Kokain Alkol İlaca bağlı olarak oluşan miyozitin ne zaman ortaya çıkacağını bilmek olanaksızdır. İlaca başladıktan hemen sonra veya ilacı aylar boyunca kullandıktan sonra ortaya çıkabilir.
Yaralanmalar	Kaslarda hasara yol açan çeşitli yaralanmalar miyozitle sonuçlanabilir. Zorlu egzersizler bu duruma yol açan en sık nedenlerdir. Kuvvetli egzersizler kaslarda hasara yol açarak şişlik, zayıflık ve ağrılara neden olabilir. Gelişen inflamasyon teknik açıdan bir miyozittir. Egzersiz veya yaralanma sonucu oluşan kas iltihaplanması neredeyse her zaman dinlenme ile tamamen iyileşir.
Rabdomiyoliz	Rabdomiyoliz, kas dokusunun hızla parçalanmasını ifade eden durumdur. Kas ağrısı, halsizlik ve şişme ana belirtileridir. İdrarda kırmızı veya kahverengi renk oluşturabilir.

Miyozite yol açan nedenin tespit edilmesi oldukça önemlidir. Bu sayede altta yatan nedene yönelik tedaviler belirlenecek ve uygulanacaktır.

Miyozitin ana belirtisi kas güçsüzlüğüdür. Kas güçsüzlüğü hastalar tarafından farkedilir ve yapılacak testler ile doğrulanabilir.

Dermatomiyozit, polimiyozit veya diğer inflamatuar miyozit koşulları haftalar veya aylar içerisinde kas zayıflığına neden olabilir.

Kas zayıflığı şu bölgeleri etkileyebilir:

• Boyun
• Omuz
• Kalça
• Sırt
• Kollar ve bacaklar

Miyozitin çeşidine bağlı olarak kas grupları tek taraflı ve çift taraflı olarak zayıflayabilir. Çoğu zaman her iki taraftaki kaslar etkilenir.

Kas zayıflığı nedeniyle hastalarda denge kaybı ve düşmeler meydana gelebilir. Kas güçsüzlüğü nedeniyle düşmeden sonra kalkarken zorluk yaşanır.

Miyozitin diğer belirtileri şunlar olabilir:

Deri döküntüleri Yorgunluk Halsizlik El derisinin kalınlaşması Yutma zorluğu Nefes alma güçlüğü Ateş yüksekliği

Virüs enfeksiyonu nedeniyle miyozitin geliştiği kişilerde; burun akıntısı, öksürük, ateş, boğaz ağrısı, bulantı ve ishal gibi belirtiler görülebilir.

Miyozite bağlı olarak bazı kişilerde kas ağrıları ortaya çıkabilir. Bazı hastalarda kas ağrısına kas şişmesi de eşlik eder.

Kas ağrılarının çoğu miyozitle ilişkili değildir. Sıradan kas ağrıları miyalji olarak isimlendirilir ve bu ağrılar çoğu zaman yaralanmalar ile ilişkilidir.

Miyozit hastaları genellikle kas güçsüzlüğü nedeniyle sağlık kuruluşlarına başvurur. Doktorunuz mevcut şikayetler ışığında miyozitten şüphelenebilir.

Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek, sizlere bazı sorular soracak ve şikayetlerinize yönelik bir dizi muayene yapacaktır.

Tüm bu işlemler sonrasında altta yatan nedeni belirlemek için bazı testlerin yapılması gerekebilir. Miyozit teşhisi için yapılabilecek testler şunlardır:

Kan testleri	Kan testlerinde kas fonksiyonlarını ve hasarını gösteren bazı parametreler vardır. Kreatin kinaz gibi yüksek kas enzim seviyeleri altta yatan bir kas iltihabını haber verebilir. Kaslarda hastalık yapan otoimmün hastalıklar için spesifik antikor testleri yapılabilir.
Elektromiyografi (EMG)	Kaslardaki elektriksel sinir sinyallerini test edebilmek için kaslara ince iğne elektrotlar yerleştirilebilir. EMG, miyozite bağlı olarak güçsüzleşmiş zayıf ve hasarlı kasların belirlenmesi için önemli bir testtir.
Görüntüleme testleri	Kaslardaki doku değişiklikleri genellikle manyetik rezonans görüntüleme (MRG) ile tespit edilir. MR görüntülemesi, miyozite bağlı olarak iltihaplanmış kas bölgelerini ve diğer kas değişikliklerini tanımlamak için yardımcı olabilir.
Kas biyopsisi	Miyozitin teşhisi için en doğru sonucu veren test kas biyopsisidir. Zayıfladığı düşünülen kas tanımlanır ve bu kastan küçük bir doku örneği alınır. Miyozitin kesin tanısı için kas biyopsisi ile konur. Kas biyopsisi ile miyozitin tipi belirlenebilir.

Kaslarda zayıflığa, güçsüzlüğe ve ağrılara yol açan birçok tıbbi koşul vardır. Miyozitin teşhisinin konması basit bir süreç değildir, bazen uzun bir süreç sonunda tanı konulabilir.

Miyozit teşhisi için kullanılabilecek diğer testler şunlardır:

• Sinir iletim çalışması
• CPK seviyeleri
• Miyoglobin seviyeleri
• Laktat dehidrogenaz (LDH) seviyeleri
• ANA testi
• Miyozite özgü antikor paneli testi
• Genetik testler

Tüm bu süreçler sonrasında miyozitin teşhisi konabilir. Miyozitin teşhisi sonrasında altta yatan nedeni de içerecek şekilde tedavi planı belirlenir ve uygulanır.

Miyoziti tedavi eden spesifik bir ilaç yoktur. Genellikle inflamasyonu bastırmak için prednizon gibi kortikosteroidler sıklıkla reçete edilir.

İnflamasyonu baskılamak için bazen immünosupresan ilaçlar steroidler ile birlikte reçete edilir. Kullanılan bazı immünosupresan ilaçlar şunlardır:

• Azatioprin
• Metotreksat

Doktorunuz miyozitin tipine ve hastalığın seyrine göre tedavi planını belirleyecektir. Hastalığın doğası nedeniyle size en uygun tedaviyi bulmak için zaman zaman tedavide değişiklikler yapılabilir.

Kas hasarını engellemek için doktorunuz tarafından size şu metotlar önerilebilir:

Fizik tedavi uygulamaları Kasa özgü egzersizler Germe ve gevşeme egzersizleri Yoga Düzenli spor

İlaca bağlı olarak gelişen miyozitler ilacın değiştirilmesi veya durdurulması ile tedavi edilebilir. Kas iltihabı genellikle ilacı durdurduktan birkaç hafta sonra düzelir.

Doktorunuz miyozit tedavisi boyunca sizi bilgilendirecek ve zaman zaman kontrol için bazı testler yaptıracaktır. Tedavinin etkinliği için doktorunuza tam uyum göstermelisiniz.