Abdominal aort anevrizması, karın bölgesi içerinde bulunan aort parçasının balonlaşması ve şişkinliğidir. Erken fark edilmezse hasta yaşamını tehdit edebilecek hale gelebilir.
Abdominal aort anevrizması erken saptanırsa tedavi edilebilir bir hastalıktır. Bu yazıda abdominal aort anevrizmasının ne olduğunu, nedenlerini, belirtilerini, teşhisini ve tedavisini bulabilirsiniz.
Aort, insan vücudundaki en büyük ve en önemli kan damarıdır. Sol ventrikülden çıkan kanı tüm vücuda dağıtmakla görevlidir. Başa, kollara, karna, pelvise ve bacaklara kadar kanınızı taşır.
Kalp tarafından pompalanan kanın en yüksek basınca sahip olduğu yer aorttur. Aort adlı kan damarının duvarı zayıfsa kan basıncının etkisiyle balon gibi dışarıya doğru şişebilir.
Anevrizma aortun herhangi bir kısmında gelişebilir. Bu balonlaşma eğer karın bölgesinde ise abdominal aort anevrizması olarak isimlendirilir.
Abdominal aort anevrizması her zaman sorunlara neden olmaz. Ancak, yırtılan bir anevrizma hastanın yaşamını tehdit edecek kadar ciddidir.
Abdominal aort anevrizması, boyutuna ve büyüme hızına göre sınıflandırılır. Bu sınıflandırmanın yardımıyla, anevrizmanın hasta sağlığı üzerindeki etkisi daha net görülebilir.
Abdominal aort anevrizması boyutlarına göre tipleri şunlardır:
Küçük Boyutlu AAA (3 – 4,4 cm çapında)
Anevrizma vardır ancak oldukça küçüktür. Her yıl büyüyüp büyümediğinin kontrolü için ultrason taramaları önerilir. Doktorunuz küçük anevrizmanızı yönetebilmeniz için sizlere tavsiyelerde bulunacak ve kontrollere düzenli olarak devam etmenizi isteyecektir.
Orta Boyutlu AAA (4,5 – 5,4 cm çapında)
Bu boyuttaki anevrizmalar nispeten daha ciddidir. Büyüyüp büyümediğini anlamak için her 3 ayda bir kontrol ultrason yapılması önerilir. Boyutunun artışı devam ediyorsa tıbbi tedavi gerekebilir.
Büyük Boyutlu AAA (5,5 cm veya daha fazla)
Oldukça ciddi anevrizma boyutudur. Daha fazla büyümesini ve patlamasını önlemek için genellikle cerrahi müdahale önerilir. Ameliyat edilmeyen hastalarda ciddi yaşam riski vardır.
| Abdominal aort anevrizmasının boyutu ne kadar büyük olursa, yırtılma olasılığı ve yaşamı tehdit etme riski o kadar artar. Bu hastalığa sahip bireylerin kontrollerini düzenli olarak yaptırmaları gerekmektedir. |
Abdominal Aort Anevrizması (AAA) – Saglik.li
Abdominal aort anevrizmasına yol açan asıl neden tam olarak bilinmemektedir. Bazı nedenlerin anevrizma oluşma riskini arttırdığı düşünülmektedir. Bu nedenler şunlardır:
Sigara
Sigara içmek, damar duvarlarına zarar verir. Vücudumuzun en büyük damarı olan aort da bu durumdan etkilenir. Bireylerin sigara içiyor olması aort duvarına zarar vererek anevrizma (şişkinlik) oluşmasına neden olmaktadır.
Sigara içmenin bir diğer etkisi de yüksek tansiyon riskini arttırmasıdır. Yüksek tansiyon damar duvarını daha hızlı genişletir. Sigara içmenin abdominal aort anevrizması riskini 15 kat arttırdığı bilinmektedir.
Hipertansiyon (Yüksek Tansiyon)
Kan basıncı, damar duvarına uygulanan basınç düzeyini ifade eder. Yüksek tansiyon, damar duvarına çok daha fazla basınç uygulanmasına neden olur. Bu sayede damar duvarları zayıflar ve anevrizma oluşma olasılığı artar.
Hipertansiyonun bir diğer etkisi de, oluşmuş anevrizmanın daha hızlı büyümesine neden olmasıdır. Yüksek tansiyona sahip olmanın AAA riskini 2 kat arttırdığı bilinmektedir.
Vaskülit (Damar İnflamasyonu)
Vaskülitler, damar duvarına hasar veren immünolojik hastalıklardır. Aort duvarında hasara yol açabilen vaskülitler, abdominal aort anevrizmasının oluşumuna neden olabilmektedir.
Ailede AAA Hastalığı Olması
Abdominal aort anevrizmasına karşı genetik yatkınlığın olduğu bilinir. Anne-babası, kardeşi veya çocuğunda AAA olan kişilerde bu hastalığın gelişme ihtimali 4 kat daha fazladır.
Bazı özelliklerin kişilerde var olması AAA riskini arttırmaktadır. Bunlardan bir kısmı kontrol altına alınabilecek faktörler olsa da bir kısmı kontrol altına alınamayacak faktörlerdir.
AAA için risk faktörleri şunlardır:
|
|
Abdominal aort anevrizmalar,ı genellikle belirgin semptomlara neden olmazlar. Sıklıkla tarama veya başka bir nedenden dolayı yapılan testler sırasında saptanırlar.
Anevrizmalar yırtılmadıkları sürece pek belirti vermezler. Yine de abdominal aort anevrizmasını düşündürecek şu belirtiler sizlerde olabilir:
- Karın içinde nabız hissi (kalp atışının karın içinde hissedilmesi)
- Birçok farklı tedaviye rağmen geçmeyen karın ağrısı
- Alt sırt bölgesinde devamlı bir ağrı olması
Abdominal aort anevrizması patlar ise şu belirtilere yol açabilir:
|
Karın-sırt bölgesinde başlayan ve çevreye doğru yayılan şiddetli bir ağrınız varsa ve bununla birlikte diğer belirtilerden bazılarını gösteriyorsanız derhal bir doktora görünün. Yırtılmış anevrizmalar insan hayatını tehdit edicidir.
Abdominal aort anevrizmasının buluduğu bölge – Saglik.li
Yırtılmamış bir abdominal aort anevrizması, genellikle başka şikayetler nedeniyle yapılan tetkikler ve muayeneler sırasında teşhis edilir. Bazen de hastanın şikayetlerinin yönlendirmesi ile saptanır.
Anevrizma teşhisi doğrulanınca bir kalp-damar uzmanı çeşitli görüntülemeler yardımı ile anevrizmanın şekli, boyutu ve yeri gibi ek bilgileri toplar.
Doktorunuz, şu ek tanısal testlerin yapılmasını isteyebilir:
- Yüksek çözünürlüklü BT taraması
- Anjiyografi
- Transözofageal ekokardiyografi
- İntravasküler ultrasonografi
- Karın ultrasonu
- Karın MRG
Tedavinin gidişatı anevrizmanın büyüklüğüne ve yerine bağlı olarak ele alınacaktır. Doktorunuz hasarlı damar bölümünü onarmak veya çıkarmak için ameliyat yapabilir.
| Anevrizmanızın boyutu 5.5 cm’den küçükse, doktorunuz cerrahi müdahale yerine düzenli olarak izlenmenize ve kontrol edilmenize karar verebilir. Abdominal aort anevrizması için yapılacak cerrahinin oldukça büyük riskleri vardır ve küçük anevrizmalar çoğu zaman yırtılmazlar. |
Abdominal aort anevrizmanın tedavisinde kullanılan iki cerrahi seçenek vardır. Bunlar:
Açık Abdominal (Karın) Cerrahi
Açık karın ameliyatı, aortun hasarlı alanlarını düzeltmek için yapılmaktadır. Daha invaziv bir ameliyat şeklidir. Bu sebeple daha uzun bir iyileşme süresi vardır. Anevrizma boyutunuz çok büyükse veya yırtılmışsa bu cerrahi metoda başvurulabilir.
Endovasküler Cerrahi
Açık karın ameliyatına göre daha az invaziv bir işlemdir. Aortun zayıflamış duvarını stabilize edebilmek için greft kullanılır. İyileşme süresi nispeten daha kısadır.
Anevrizma teşhisiniz varsa ve tedavi görüyorsanız uygulayabileceğiniz bazı yaşam tarzı değişiklikleri bulunmaktadır. Bu değişiklikler sağlıklı bir yaşamı benimsemeniz içindir ve hastalığınızın seyrini hafifletecektir.
Sağlığınızı iyileştirmek için aşağıdaki maddeleri uygulayabilirsiniz:
|
|
Kalp sağlığınıza ve genel sağlığınıza dikkat etmeniz AAA hastalığı gelişme riskini azaltacaktır. Bu amaçla sizlere önerebileceğimiz bazı sağlık önerileri var.
AAA riskini azaltmak için şunları yapabilirsiniz:
- Sigarayı bırakın
- Sağlıklı beslenmeye özen gösterin
- Düzenli egzersiz yapın
- Kilonuzu uygun seviyelere getirin
- Alkol alımını kesin
- 65 yaşından sonra taramalar yaptırın
Yüksek tansiyon gibi abdominal aort anevrizması riskini arttıran hastalıklarınız varsa tedavi olmalısınız ve kontrollerinizi aksatmamalısınız.
