Diz arkasında ağrı ve şişlik birçok farklı sağlık koşulu nedeniyle ortaya çıkabilen bir tür belirtidir. Bu nedenlerden bazıları basitken bazıları daha ciddi sağlık problemleridir.
Bu yazıda; diz arkasında ağrı ve şişlik neden olur, diz arkası ağrısı nedenleri nelerdir, diz arkasında ağrı ve şişlik tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Diz, insan vücudunun en önemli eklem bölgelerinden biridir. Yürüme ve koşma fonksiyonunun eksiksiz şekilde yerine getirilmesine aracı olan önemli bir eklemdir.
Diz bölgesinde birçok rahatsızlık ortaya çıkabilir. Bunlardan biri de diz arkasında ağrı ve şişliktir. Diz arkası ağrısı oluşumuna yol açan birçok neden vardır.
Diz arkasında ağrı veya şişliğe yol açabilen yapılar şunlar olabilir:
- Kemikler
- Kaslar
- Tendonlar
- Bağlar
- Diz eklemi
- Kıkırdak
Diz arkasında ağrı ve şişlik oluşumu bazı yaygın veya nadir nedenler ile oluşabilir. Bu nedenlerden bazıları acil tıbbi yardım gerektirmektedir.
Diz arkasındaki ağrı ile ilgili şunları bilmelisiniz:
|
Diz arkasında bir süredir ağrı, şişlik veya bir dizi başka belirti yaşıyorsanız doktora gitmelisiniz. Doktorunuz bu duruma yol açan nedeni teşhis etmeye çalışacaktır.
Bu durum genellikle basit diz yaralanmaları sonucunda oluşmaktadır, istirahat ve ilaç tedavisi ile kolaylıkla tedavi edilebilmektedir.
Diz arkası ağrısı bazen daha ciddi bir nedenden kaynaklanıyor olabilir. Bu tür durumlar cerrahi veya başka tıbbi müdahaleler gerektirebilir.
Diz arkasında ağrı veya şişlik yaşıyorsanız yazımızı okumaya devam ediniz. Merak ettiğiniz tüm soruların cevabını bu yazıda bulabilirsiniz.
Diz arkası ağrısı veya şişliği yaşıyorsanız bu duruma yol açan nedeni merak etmeniz gayet doğaldır. Bir anda ortaya çıkan veya giderek şiddetlenen belirtileriniz için doktora gitmelisiniz.
Doktorunuz diz arkası ağrısı ve şişliği için bazı tetkik ve testler yapacaktır. Tüm işlemler sonrasında ağrı veya şişliğe yol açan neden tespit edilebilmektedir.
Diz arkasında ağrı ve şişlik nedenleri şunlardır:
Bacak Krampları
Kramplar, çeşitli kas gruplarında bir anda ortaya çıkan gerilme veya kasılmadır. Bu gerginliğe yol açan neden, kasın çok fazla kullanılması olabilir.
Bacak veya uyluk kaslarının aşırı kullanımı nedeniyle kramplar oluşabilir. Bu ağrıyı diz arkasında hissedebilirsiniz ve nedenini merak edebilirsiniz.
Diz arkasında aniden ortaya çıkan ve dakikalarca sürebilen şiddetli ağrı kas krampı nedeniyle olmuş olabilir. Ağrı şiddeti kişiler arasında değişkenlik gösterebilir.
Bacak krampı oluşumuna yol açabilen olası nedenler şunlardır:
- Susuzluk
- Tetanoz
- Çeşitli enfeksiyonlar
- Karaciğer hastalıkları
- Kanda toksin birikimi (kurşun, cıva vs)
- Çeşitli sinir hastalıkları
Uygunsuz veya yoğun egzersiz yapanlarda ve hamilelerde bacak kramplarına daha sık rastlanır. Bacak kramplarının hamileliğin doğal bir yan etkisi olabileceğini unutmamalısınız.
Bacak krampları genellikle birkaç saniye ile 10 dakika arasında sürebilir. Kramp sonlandıktan sonra birkaç saat boyunca ağrı hissedebilirsiniz.
Baker Kisti
Baker kisti, diz arkasında ortaya çıkan ağrı ve şişme ile karakterize bir sıvı birikimidir. Diz arkasında içinde sıvı olan bir kist vardır. Baker kisti halk dilinde fırıncı kisti olarak da bilinir.
Başlıca özellikleri şunlardır:
|
Baker kisti olan kişiler diz arkasında ağrı ve şişlik hissederler. Kist üzerine baskı uygulanınca karıncalanma hissi oluşturur.
Çoğu zaman fırıncı kistleri endişe verici değildir. Çeşitli tıbbi tedavi seçenekleri ile semptomlar ortadan kaldırılabilir.
Hamstring Yaralanması
Hamstring yaralanması uyluğun arkasındaki bir veya birden fazla kasta ortaya çıkan yırtılma veya gerilmedir.
Hamstring kasları şunlardır:
- Semitendinosus kası
- Semimembranosus kası
- Biceps femoris kası
Bu kasların ana fonsksiyonu dizinizi bükmektedir. Hamstring kaslarından herhangi birinin zarar görmesi ile diz arkasında ağrı – şişlik yaşayabilirsiniz.
Hamstring yaralanması genellikle bu üç kastan birini çok fazla gerdiğinizde ortaya çıkar. Bu kasların tamamen yırtılması durumunda iyileşmesi aylarca sürebilir.
Hamstrig kasının yaralanması anında şiddetli bir ağrı hissedeceksiniz. Özellikle biceps femoris yaralanması ile diz arkasında belirgin bir ağrı olacaktır.
Hamstring yaralanmasının belirtileri şunlardır:
- Diz arkasında şiddetli ağrı
- Diz arkasında morarma
- Diz arkası şişliği
- Bacak hareketlerinde zayıflama
Hamstrig yaralanması genellikle hızlı koşan sporcularda ortaya çıkar. Futbol, basketbol veya tenis ile ilgilenen sporcularda bu tür bir yaralanma ile daha sık karşılaşılır.
Koşucu Dizi
Koşucu dizi, diz eklemindeki kıkırdakların aşınmasıdır. Diz eklemindeki kıkırdaklar aşındığında diz kemikleri birbirine sürtünür.
Koşucu dizi adı verilen durum olduğunda tipik olarak diz arkasında donuk bir ağrı oluşur. Bu rahatsızlığın diğer belirtileri şunlardır:
- Diz rastgele çöker
- Diz ve bacaklarda zayıflık vardır
- Bacak ve diz hareketleri kısıtlıdır
- Dizin bükülmesi ile çatlama hissi oluşur
Diz Artriti
Artrit, diz eklemini destekleyen eklem kıkırdağının yavaş yavaş yıprandığı dejeneratif ve ilerleyici hastalıklardır. Dizleri etkileyebilecek birkaç artrit tipi vardır:
| Osteoartrit |
Eklem kıkırdaklarının zamanla yıprandığı ve inceldiği rahatsızlıktır. Yaşlanma ile ortaya çıkar.
Diz osteroartritinin diğer özellikleri şunlardır:
|
| Romatoid artrit |
Bağışıklık sistemini sağlayan koruyucu hücrelerin yanlışlıkla eklemlere saldırması ile ortaya çıkar.
Bir tür otoimmün hastalıktır. Diz eklemi en çok etkilenen bölgelerden biridir. |
| Lupus | SLE, vücudun pek çok dokusunda iltihaplanmaya ve hasara neden olan bir otoimmün hastalıktır. Diz eklemi en çok etkilenen bölgelerden biridir. |
| Psöriatik artrit | Psöriazis, ciltte sedefi renkte pullu lekeler oluşturan otoimmün hastalıktır. Eklemlerde ağrı ve hasara da neden olabilmektedir. |
Menisküs Yırtılması
Menisküs, dizin her iki tarafında yer alan kıkırdak parçasıdır. Diz eklemini sıkıştıran, sabitleyen ve hareket fonksiyonunda önemli olan bir yapıdır.
İnsanlar bazen dizlerini bükerken veya ani hareketler yaparken menisküsü yırtabilir. Yaşlandıkça menisküs dokusu zayıflar ve dejenere olur, bu durum yırtılma olasılığını arttırabilir.
Menisküs yırtığı anında bir ses duyabilirsiniz. İlk anda ağrı veya diğer belirtiler ortaya çıkmayabilir. İlerleyen günlerde dizde ağrı ve şişlik oluşacaktır.
Menisküs yırtığı şu belirtilere yol açabilir:
- Dizde hareket kısıtlanması
- Dizde ağrı
- Diz çevresinde şişlik
- Diz ve bacakta zayıflık, kuvvetsizlik
- Dizde kilitlenme veya dizde boşluk
Ön Çapraz Bağ Yaralanması
Ön çapraz bağ (anterior cruciate ligament, ACL), diz ekleminin önünden geçen bir bağdır. Uyluk kemiğini kaval kemiğine bağlar ve dizin hareket dengesini sağlamaya yardımcı olur.
Ön çapraz bağ yaralanması veya yırtılması, yürürken veya koşarken bir anda yavaşladığınızda, durduğunuzda veya yön değiştirdiğinizde meydana gelir.
Futbol veya basketbol ile ilgilenen insanlarda sıkça ortaya çıkar. Yanlış bir sıçrama veya dize uygulanan bir temas ile oluşabilir.
Ön çapraz bağ yaralanmasının bazı özellikleri şunlardır:
- Diz arkasında ağrı ve şişlik oluşabilir.
- Bağ kopması esnasında bir ses duyabilisiniz.
- Dizinizi hareket ettirmek zorlaşacaktır.
- Yürürken veya dizinizi hareket ettirirken acı hissedebilirsiniz.
ACL yırtılması iyi bilenen ve ciddi bir yaralanmadır. Bir sporcuyu sıklıkla yaptığı işten uzaklaştırmaktadır.
Arka Çapraz Bağ Yaralanması
Arka çapraz bağ (posterior cruciate ligament, PCL), uyluk kemiğini kaval kemiğine bağlayan ve dizinizi destekleyen bir diğer bağdır. ACL yaralanması kadar sıklıkla oluşmaz.
PCL yaralanmaları şu nedenlerle oluşabilir:
- Doğrudan diz üzerine gele travmalar
- Yüksekten düşme
- Trafik kazası geçirme
Arka çapraz bağ yaralanması şu semptomlara yol açabilir:
- Diz arkasında ağrı
- Diz çevresinde donuk ağrı
- Diz bükmekte zorluk
- Yürüme ve hareket zorluğu
- Dizde şişlik
PCL yaralanması sıklıkla ACL yaralanması ile birliktedir. Tek başına PCL yaralanması daha az sıklıkta oluşur.
Derin Ven Trombozu
Tromboz bir kan pıhtısıdır. DVT, bacaktaki venlerde oluşan pıhtı nedeniyle ortaya çıkan bir dizi hastalığı ifade eder.
DVT’si olan birçok insan, ayağa kalktıklarında daha fazla acı hissederler. Çoğu zaman bacaklarında ve dizlerinde ağrı hissedebilirler.
DVT’nin diğer semptomları şunlardır:
- Kızarık ve sıcak bir cilt
- Bacakta şişlik
- Yüzeyel damarların görünür hale gelmesi
- Diz arkası ağrısı
DVT için birçok risk faktörü vardır. Fazla kilolu olmak, yaşlı olmak ve sigara içmek bunlardan bazılarıdır. Hareketsiz bir yaşam süren insanlarda daha fazla görülür.
Diz arkasında ağrı ve şişlik basit bir nedenden dolayı ortaya çıkmış olabileceği gibi daha kompleks ve ciddi bir nedenden de kaynaklanıyor olabilir.
Şu belirtilere sahipseniz bir doktora muayene olmanız faydalı olacaktır:
|
Diz arkası ağrısı oluşumuna yol açan neden doktorunuz tarafından tespit edilecek ve semptomlarınızı hafifletmek için tedaviye başlayacaktır.
Diz arkasında ağrı ve şişlik ile birlikte şu belirtileri yaşıyorsanız acil tıbbi yardım almalısınız:
- Şiddetli ağrı
- Bacakta aniden şişlik oluşması
- Bacakta gittikçe artan sıcaklık
- Nefes alma zorluğu
- Diz ekleminde gözle görünür değişiklikler
Diz arkasında oluşan ağrının tedavisi için öncelikle bu duruma yol açan neden tespit edilmelidir. Doktorunuz şikayetlerinizi dinleyecek ve muyanenizi yapacaktır.
Diz, diz arkası ve diz çevresinde oluşan patolojiyi tespit etmek için şu görüntüleme yöntemlerinden biri uygulanabilir:
- Röntgen
- Bilgisayarlı tomografi
- Manyetik rezonans görüntüleme
- Ultrason
Altta yatan neden tespit edildikten sonra, nedene yönelik tedavi adımlarına geçilecektir. Diz arkasında ağrı tedavisi için altta yatan nedene yönelik tedavi adımları şunlardır:
| Bacak krampları |
Sık sık bacak krampı yaşıyorsanız, bacak kaslarınızı düzenli olarak gerdirerek rahatlayabilirsiniz. Ani kas hareketlerinden uzak durmalısınız.
Diz ve çevresindeki kasları güçlendirmek için doktorunuzdan egzersiz önerileri isteyebilirsiniz. |
| Baker kisti |
Genellikle endişe verici bir durum değildir. Aralıklı muayeneler ile kistin boyutu kontrol edilebilir.
Çok fazla büyüyen fırıncı kistleri diz arkası ağrısına neden olabilir. Bu durumda tıbbi tedavi seçenekleri veya cerrahi olarak kistin alınması gündeme gelebilir. |
| Hamstring yaralanması |
Hamstring yaralanması genellikle futbol, basketbol ve tenis gibi sporlarla ilgilenen kişilerde ortaya çıkar.
Kas yaralanmasını önlemek için oyundan önce ısınma egzersizleri yapmanız oldukça önemlidir. Yaralanmanın oluşması durumunda dinlenme, ilaç tedavileri veya gerekli hallerde ameliyat ile tedavi mümkündür. |
| Artrit |
Artrite bağlı olarak oluşan eklem hasarı diz arkası ağrısına neden olabilir. Doktorunuz bu duruma yol açan artrit türünü teşhis edecektir.
Artrit türüne göre şu tedavi seçenekleri uygulanabilir:
|
| Menisküs yırtılması |
Menisüs yırtığından sonraki birkaç günde dinlenmelisiniz. Bu durum oluşan hasarın daha fazla büyümesini önleyecektir.
Menisküs yırtığı için dinlenme, buz uygulaması ve dizin yükseltilmesi gibi palyatif tedaviler uygulanabilir. Bu durum semptomlarınızı hafifletecektir. Menisküs yırtığına bağlı olarak oluşan belirtiler şiddetliyse, menisküsü onarmak için ameliyat gerekebilir. |
| ACL yaralanması | ACL yaralanması basitse dinlenme ve fizik tedavi ile iyileşebilmektedir. Ön çapraz bağ yırtılmışsa, düzeltmek için ameliyat gerekir. |
| PCL yaralanması |
PCL yaralanması basitse dinlenme ve fizik tedavi ile iyileşebilmektedir. Arka çapraz bağ yırtılmışsa, düzeltmek için ameliyat gerekir.
Arka çapraz bağ yırtığı genellikle ön çapraz bağ hasarı ile birlikte görülür. Bu durumda dizde boşluk hissi vardır ve tedavisi için ameliyat gerekebilir. |
| Derin ven trombozu | Derin ven trombozunun tedavisi için birçok tedavi seçeneği mevcuttur. Kan pıhtısını parçalayan ilaçlar, kan pıhtılaşmasını engelleyen ilaçlar ve trombektomi adı verilen invaziv yöntem tedavi amacıyla kullanılabilir. |
Doktorunuz diz arkasındaki ağrıyı azaltmak için sizlere basit ağrı kesiciler veya diğer bazı ağrı kesici ilaçları reçete edebilir.
Diz arkası ağrısı tedavi edildikten sonra sizlere bazı fizik tedavi uygulamaları veya egzersizler önerilebilir. Doktorunuzun önerilerine uyunuz.
Diz arkasında ağrı ve şişlik yaşıyorsanız şikayetlerinizi azaltmak için uygulayabileceğiniz bazı yaşam ipuçları vardır.
Diz arkası ağrısını hafifletmek için şu ipuçlarını dikkate alabilirsiniz:
- İyileşene kadar dizinizi dinlendirin.
- Her gün birkaç kez dize buz uygulaması yapın.
- Dizinizi desteklemek için sıkıştırma bandajı giyin.
- Yaralı dizinizin altına bir yastık koyarak daha yüksekte tutun.
- Diz üzerine daha az baskı uygulamak için koltuk değneği veya baston kullanın.
- Doktorunuzun reçete ettiği basit ağrı kesicileri kullanın.
Diz arkasında ağrı ve şişlik şikayeti yaşıyorsanız tıbbi yardım almalısınız. Doktorunuzun önerilerine dikkat etmelisiniz ve dizinizi korumak için dikkatli olmalısınız.
