Patlıcan alerjisi, patlıcanın içerisinde bulunan bazı maddelere karşı alerjik reaksiyon gelişmesi nedeniyle ortaya çıkar. Patlıcan yedikten birkaç dakika sonra alerji belirtileri ortaya çıkar.
Bu yazıda; patlıcan alerjisi nedir, patlıcan alerjisinin belirtileri nelerdir, kimler risk altındadır, patlıcan alerjisi tedavisi nasıl yapılır ve kaçınılması gereken yiyecekler nelerdir sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Patlıcan, birçok farklı yemeğin içerisinde yer alan ve besin yönünden zengin bir gıdadır. Toplumda bir sebze olarak bilinse de aslında bir meyvedir. Özellikle vejetaryen yemeklerinde et yerine kullanılır.
Pek çok besine karşı olduğu gibi patlıcana karşı da alerji gelişebilmektedir. Patlıcan alerjisi oldukça nadir görülen bir besin alerjisi türüdür.
Patlıcan ailesi üyeleri alkaloidler adı verilen bir madde içerir. Alkaloidler, bazı bitki türlerinde bulunur ve bu maddeye karşı hassasiyeti olan insanlarda alerji geliştirebilirler. Patlıcan, nightshade adı verilen bir bitki ailesine mensuptur.
Bu aile içerinde bulunan diğer besinler şunlardır:
|
Patlıcan alerjisine sahip bireylerde bu besinlere karşı da alerji gelişebilir. Bu aile içerisinde 3000 kadar zehirli alkaloid içeren gıda maddesi bulunmaktadır.
Patlıcana karşı alerji çoğu zaman çocukluk çağında ortaya çıkar. Bazı insanlarda yaşamlarının ileri aşamalarında patlıcana karşı alerji gelişebilir. Tüm çocukların %6’sında ve yetişkinlerin %4’ünde besin alerjisi olduğu tahmin ediliyor.
Patlıcan alerjisine sahip bireylerin, diyetlerinde patlıcan olmamasına dikkat etmeleri gerekiyor. Birçok yemeğin içerisine karıştırılan patlıcanı özellikle sorgulamalı veya gözlemelidir.
Patlıcan alerjisi belirtileri diğer besin alerjisi semptomlarına fazlasıyla benzer. Patlıcan alerjisine sahip olan bir kişi, patlıcan yedikten kısa bir süre sonra şu belirtileri farkeder:
- Ağız, boğaz ve dudakta kaşıntı
- Vücudun çeşitli yerlerinde döküntü (kurdeşen)
- Ağız çevresinde şişlik
- Öksürme
- Mide ağrısı, mide bulantısı
- Kusma
- İshal
- Dilde karıncalanma
Patlıcan alerjili olan kişiler genellikle patlıcan yedikten hemen sonra (birkaç dakika içerisinde) bu belirtileri yaşarlar. Bazı bireylerde bu süre birkaç saati bulabilmektedir.
Bazı insanlarda patlıcan yedikten sonra anaflaksi gelişebilir. Anaflaksi, yaşamı tehdit eden ve acil tıbbi müdahale gerektiren bir durumdur. Ayrımı yapabilmeniz açısından anaflaksi belirtilerini bilmenizde fayda var.
Anaflaksi belirtileri şunlardır:
- Nefes darlığı
- Nefes alma güçlüğü
- Hırıltılı solunum
- Dilin ve boğazın şişmesi
- Yüzün ve dudakların şişmesi
- Yutma güçlüğü
- Baş dönmesi
- Nabzın zayıflaması
- Halsiz hissetme
- Mide bulantısı ve kusma
- Yaygın döküntüler
| Patlıcan alerjisi oldukça nadir görülen bir durumdur. Patlıcan alerjisine bağlı olarak anaflaksinin ortaya çıkması ise çok daha nadirdir. Bu belirtilere sahipseniz hızlıca tıbbi yardım almalısınız. |
Patlıcan, nightshade olarak bilinen bir bitki ailesi içerisinde sınıflandırılır. Bu aile içerisinde domates, patates ve biber gibi sıkça tüketilen besinler de yer almaktadır. Patlıcana karşı alerjisi olan bireylerin bu gıdalara karşı da alerji geliştirmesi olasıdır.
Patlıcanın içeriğinde salisilat adı verilen bir kimyasal bulunur. Bu madde aspirinin bileşenlerinden biridir. Aspirin alerjisine sahip olan veya salisilat adlı maddeye karşı duyarlılığı olan kişilerde patlıcan alerjisinin görülme ihtimali daha yüksektir.
Patlıcan alerjisi daha çok erkeklerde görülür. Özellikle erken çocukluk döneminde ortaya çıkar. Bireyler yaşamlarının herhangi bir döneminde patlıcan alerjisi geliştirebilir. Daha önce patlıcan yemiş olmanız ileride patlıcana karşı alerji geliştiremeyeceğiniz anmalına gelmez.
Yediğiniz herhangi bir yiyecekten ötürü alerji geliştirirseniz bir doktora gitmelisiniz. Hastalar büyük çoğunlukla hangi besine karşı alerji geliştirdiğini tahmin edemez. Detaylı sorgulama ile bir ön tanı elde edilebilir.
Bazı insanlar ise hangi gıda nedeniyle alerji geliştirdiğini net şekilde tarif eder. Patlıcan yedikten hemen sonra veya birkaç saat içerisinde alerji geliştirdiğini söylerler.
Doktorunuz gereken ön müdahaleleri yapacak ve daha derinlemesine bir araştırma için sizi alerji ile ilgilenen bölüme yönlendirecektir.
Alerji uzmanı semptomları, ne zaman başladığını, nelerle ilgili olabileceğini, ne kadar sürdüğünü, sık tekrarlayıp tekrarlamadığını ve şiddetini soracaktır.
Daha sonra bazı testleri yaptırmanızı isteyecektir. Bu testlerden bazıları şunlardır:
- IgE antikor seviyeleri
- Deri prick testi
Bu testlerin yanı sıra size bir dizi diyet ve yaşam tarzı önerisinde bulunacaktır. Kendinize ait bir liste oluşturmanızı ve beslendiğiniz gıdaları not etmenizi isteyecektir.
Patlıcan alerjisi belirtilerini ilk defa yaşıyorsanız kısa sürede bir doktora görünmelisiniz. Alerjinizi tanımlamak ve patlıcana karşı duyarlılığınızı görebilmek için bazı testler yapılacaktır.
Alerjik reaksiyon küçük ve basitse antihistaminik içerikli bazı ilaçlar ile tedavi edilebilir.Bu ilaçları gerekli koşullarda kullanmanız konusunda bilgilendirileceksiniz.
Patlıcan yedikten sonra anaflaksi semptomları geliştirirseniz acil tıbbi yardım almalısınız. Anaflaksi vakaları hızlı seyirlidir. Patlıcan yedikten sonrası birkaç dakika içerisinde ortaya çıkar. Tedavi edilmeyen vakalar hayatı tehdit edebilir.
Yakınlarınızdan biri anaflaksi geçiriyorsa şunları yapmalısınız:
|
Anaflaksinin önemli bir tıbbi acil olduğunu unutmayın. En kısa sürede tıbbi yardım çağırmak amacıyla 112’yi aramalısınız.
Patlıcana karşı duyarlılığınız olduğu ve alerji geliştirdiğiniz doğrulanırsa dikkat etmeniz gereken bazı şeyler olacaktır.
Doktorunuz patlıcanı alerjik olarak doğrularsa yapmanız gereken ilk şey bu besini diyetinizden tamamen çıkarmak olacaktır. Bu sayede gelecekteki patlıcana bağlı alerjileri önlemiş olacaktır.
Patlıcan alerjisi olan kişiler nightshade ailesi içerisinde bulunan diğer besinlere karşı dikkatli olmalıdır. Bunlar da patlıcana benzer alerjiyi tetikleyebilir.
Nightshade ailesindeki diğer besin maddeleri şunlardır:
|
Patlıcan alerjisine yol açan ana madde aspirinin de içerisinde bulunan salisilat olabilir. Salisilat adlı madde aşağıda yer alan meyve ve sebzelerde bulunabilir:
- Elma
- Avokado
- Yaban mersimi
- Ahududu
- Üzüm
- Greyfurt
- Salatalık
- Karnıbahar
- Ispanak
- Kabak
- Brokoli
Bazı insanlar için bu besinler de alerjiye neden olabilir. Patlıcan alerjisi olan bireyler bu besinlere karşı dikkatli olmalıdır.
Dışarıda yemek yerken sipariş edeceğiniz yemeğin içerisinde potansiyel alerjenlerin olmaması için dikkatli olunuz. Marketlerden alacağınız ürünlerin mutlaka etiketlerini okuyunuz.
Patlıcan alerjisi olan kişilerin patlıcan ve diğer tetikleyicilerden uzak durarak alerjilerini yönetebilirler. Kazara maruz kalınması durumunda alerji için verilen ilaçlarınızı kullanmalısınız veya bir sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.
