Anizokori, göz bebeklerinin farklı büyüklükte olmasını tanımlayan tıbbi terimdir. Göz bebeklerinden biri diğerine göre daha büyük veya daha küçük olabilir. Anizokori, bazı önemli hastalıkların ön belirtisi olabilir.
Bu yazıda; anizokori nedir, anizokorinin nedenleri ve belirtileri nelerdir, anizokori tedavisi nasıl yapılır sorularının kapsamlı yanıtını bu yazıda bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Anizokori (anisocoria), bir göz bebeğinin diğer göz bebeğinden daha farklı büyüklükte olması durumudur. Göz bebeklerinden biri daha büyük veya daha küçük olabilir.
Göz bebekleri (pupil), gözün ortasındaki siyah kısımlardır. Göze giren ışığın miktarını düzenlemek için küçülebilir veya büyüyebilirler.
Göz bebekleri genellikle karanlık ortamlarda daha büyük ve ışıklı ortamlarda daha küçüktür. Bu sayede göze ulaştırılması gereken ışık miktarını ayarlar ve dengeler.
Göz bebeklerinin büyüklüğü birbirine denktir. Bazı durumlarda pupillerden biri diğerine göre daha büyük veya daha küçük olabilir. Bu durum tıp literatüründe anizokori olarak adlandırılır.
Anizokori hakkında bazı önemli bilgiler şunlardır:
|
Göz bebekleriniz arasında büyüklük farkı varsa bir sağlık kuruluşuna giderek tıbbi yardım almalısınız. Anizokorinin her zaman kötü bir durumu göstermediğini bilmelisiniz.
Anizokorik göz yapısı travmadan veya bazı diğer semptomlarla birlikte ortaya çıkması daha ciddi ve tehlikeli bir durumun işareti olabilir.
Ortaya çıkış özelliklerine göre anizokorinin üç çeşidi bulunmaktadır. Bunlar:
- Fizyolojik
- Mekanik
- Patolojik
Fizyolojik Anizokori
Anizokorinin en yaygın türüdür. Fizyolojik anizokoriye sahip kişilerde göz bebekleri doğal olarak farklı boyutlarda olabilir.
Fizyolojik anizokori hakkında bazı özellikler şunlardır:
- Göz bebeği boyutları arasındaki fark 1 milimetreden fazla değildir.
- Bazı kişilerde geçici, bazı kişilerde kalıcı olabilir.
- Toplumun %15-30’unda görülmektedir.
- Her iki göz bebeği ışık değişimine benzer tepkiler verir.
Fizyolojik anizokorinin en önemli özelliklerinden biri genellikle kaygı verici olmamasıdır.
Mekanik Anizokori
Mekanik anizokorinin ortaya çıkması için göze zarar veren bir durumun yaşanmış olması gereklidir. Anizokorinin göz hasarı sonucunda meydana gelen türüdür.
Mekanik anizokori oluşumuna yol açan neden şunlar olabilir:
- Göz enfeksiyonları
- Göz travmaları
Mekanik hasar sonucunda oluşan bu durum çoğu zaman kalıcıdır. Altta yatan neden göz yapılarına zarar verir ve iyileştikten sonra dahi sekel bırakır.
Patolojik Anizokori
Tıbbi bir neden sonucunda oluşan göz bebeği büyüklük farkıdır. Aşağıdaki nedenlerden biri patolojik anizokoriye yol açabilir:
- İrisi etkileyen bir hastalık
- Göz enfeksiyonları
- Göz sinirlerin etkileyen bir hastalık
- Çeşitli diğer tıbbi nedenler
Patolojik anizokoriye yol açan nedenin tedavi edilmesi ile göz bebeği büyüklük farkı çoğu zaman düzelmektedir.
Göz bebekleri arasında büyüklük farkı olan kişiler “anizokori neden olur” şeklinde sorular sormaktadır. Anizokorinin oluşmasına yol açan bir neden olmayabilir.
Birçok insan fizyolojik anizokoriye sahiptir. Göz bebekleri arasında çok küçük bir fark vardır ve çoğu zaman zararlı bir durum değildir.
Göz bebekleri arasındaki büyüklük farkı aniden ve belirgin şekilde oluşursa, bu durum altta yatan tıbbi bir nedene bağlı olabilir.
Anizokorik göz oluşumuna yol açabilecek tıbbi nedenler şunlardır:
Okümülatör Sinir Felci
Okümülatör sinir, üçüncü (3.) kranial sinir olarak bilinir. Üçüncü sinir felcine bağlı olarak pupil boyutlarında farklılık oluşabilir.
Üçüncü sinir felcine yol açan nedenlerden bazıları şunlardır:
- Beyin kanaması
- Kafa travması
- Beyin anevrizması
- Migren
Üçüncü sinir felcinde ortaya çıkan belirtilerden iriste büyüklük farkıdır. Ayrıca şu belirtiler de ortaya çıkabilir:
- Pitozis (göz kapağı düşüklüğü)
- Göz çevresindeki kaslarda anormallikler
- Nesnelere odaklanma yeteneğinde kayıp
- Çift görme
Çocuklarda üçüncü kranial sinir felcine yol açan durum menenjitten kaynaklanıyor olabilir. Bazı çocuklarda okümülatör sinir felci doğuştan geliyor olabilir.
Horner Sendromu
Horner sendromu, sempatik sinir sistemi hasarının neden olduğu bir sendromdur. Horner sendromu pitozis, miyozis ve anhidroz ile karakterizedir.
Horner sendromunun bir diğer belirtisi de göz bebekleri arasındaki genişlik farkı olabilir.
Tonik Pupil
Tonik pupil, göz bebeğinin ışıklı bir ortamda olması gerekene göre çok büyük olduğu ve kasılmasının uzun zaman aldığı durumdur. Hayatı tehdit edici değildir.
Tonik pupil vakalarının %90’ı 20-40 yaş arası kadınlarda ortaya çıkmaktadır. Genellikle zararlı bir durum değildir.
Tonik pupilin olması, göz bebeklerinden birinin daha küçük veya daha büyük olmasına yol açabilir. Anizokori nedenlerinden biri tonik pupil olabilir.
İlaçlar
Bazı ilaçlar oluşturdukları sistemik etkiler nedeniyle göz bebeklerinde büyüklük farkının oluşmasına yol açabilir.
Anizokori oluşumuna yol açabilen ilaçlar ve özellikler şunlardır:
| Antikolinerjikler |
Antikolinerjikler, pek çok hastalığın tedavisinde kullanılan bir ilaç sınıfıdır. Antikolinerjiklerin tedavisinde kullanıldığı bazı hastalıklar şunlardır:
Antikolinerjik ilaç kullanımına bağlı olarak pupiller arasında genişlik farkı oluşabilir. |
| Pilokarpin |
Pilokarpinin tedavisinde kullanıldığı bazı hastalıklar şunlardır:
Ayrıca bazı göz hastalıklarının tedavisinde de pilokarpin kullanılabilir. Glokom tedavisinde göz damlası olarak reçete edilebilir. |
| Sempatomimetikler |
Sempatomimetiklerin tedavisinde kullanıldığı bazı hastalıklar şunlardır:
|
Diğer Nedenler
Anizokori oluşmasına yol açabilecek diğer nedenler şunlardır:
- Göz travması
- Göz enfeksiyonları (irit, üveit vs)
- Glokom
- Göz içi tümörler
- Kafa sarsıntısı
- Beyin kanaması
- Optik sinir iltihabı
- Beyin tümörleri
- Epilepsi
Anizokorinin pek çok nedeni olabilir. Göz bebeğinde büyüklük farkı ile birlikte ortaya çıkan diğer belirtiler göz önüne alınmalıdır.
Anizokori vaka örnekleri – Saglik.li
Anizokorinin belirtisi göz bebekleri arasındaki büyüklük farkıdır. Büyüklük farkı bazen çok belirgin olabilirken bazen çok belirgin değildir.
Anizokoriye yol açan nedene bağlı olarak bazı ek belirtiler ortaya çıkabilir. Anizokoriye eşlik eden semptomlar şunlar olabilir:
- Bulanık görme
- Çift görme
- Görme kaybı
- Baş ağrısı
- Baş dönmesi
- Ateş yüksekliği
- Mide bulantısı
- Kusma
- Göz kapağında düşüklük
Anizokoriye eşlik eden belirtiler oldukça önemlidir. Ek belirtiler anizokoriye yol açan nedeni tespit etmek için yönlendirici olacaktır.
Göz bebekleriniz arasında büyüklük farkı olduğunu farkederseniz derhal bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve tıbbi yardım almalısınız.
Doktorunuz pupilleri kontrol edecek, çeşitli göz muayenelerini yapacaktır. Ayrıca yaşamsal değerlerinizi kontrol edecektir. Ortaya çıkmış olabilecek diğer belirtileri soracaktır.
Yakın zamanda şu belirtilerden birini veya birkaçını yaşamış olabilirsiniz:
|
Şikayetlerinize ve tıbbi geçmişinize bağlı olarak doktorunuz bazı tanı testleri yaptırmanızı isteyebilir. Bu testlerden bazıları şunlar olabilir:
- Göz muayenesi
- Göz dibi muayenesi
- Tam kan sayımı
- Kan biyokimyası
- Lomber ponksiyon
- Bilgisayarlı tomografi
- MR görüntümele
- Röntgen veya ultrason
Kafa travması yaşadıktan sonra anizokorinin ortaya çıktığını farkederseniz, kısa sürede bir sağlık kuruluşuna başvurmalı ve yardım almalısınız. Altta yatan durum ciddi olabilir.
Anizokorinin tedavisi büyük oranda altta yatan nedene bağlı olarak belirlenecektir. Doktorunuz altta yatan nedeni tespit edecek ve bu nedene yönelik tedavi yaklaşımları sergileyecektir.
Fizyolojik anizokorinin tedavisi için genellikle tedaviye ihtiyaç duyulmaz. Bazı fizyolojik anizokori vakaları kendiliğinden geçerken bazıları ömür boyu devam edebilmektedir.
Anizokorinin patolojik nedenleri için şu tedaviler uygulanabilir:
|
Anizokori oluşmasına yol açan durum kullanılan ilaçlardan kaynaklanıyorsa, doktorunuz ilaçlarınızı değiştirebilir. Tedavi yaklaşımları altta yatan nedene bağlı olacaktır.
Farklı büyüklükteki göz bebekleri anizokori olarak isimlendirilir ve bu durumun oluşmasına yol açan birçok farklı neden olabilir.
Göz bebekleri arasındaki büyüklük farkı çoğunlukla zararsızdır. Bununla birlikte aniden ortaya çıkan anizokorinin ciddi bir nedenden kaynaklanabileceği unutulmamalıdır.
Anizokorinin oluşumunu bazı durumlarda tahmin edemezsiniz veya önleyemezsiniz. Anizokori oluşma riskini azaltmak için şu adımları atabilirsiniz:
- Göz bebeğinde büyüklük farkını farkettiğinizde tıbbi yardım almalısınız.
- Temaslı ve riskli sporları yaparken kask takmalısınız.
- Ağır makineleri kullanırken koruyucu giysiler kullanın.
- Araç kullanırken emniyet kemerini takınız.
Anizokorik göz yapısını farkettiğinizde bir sağlık kuruluşuna giderek tıbbi yardım almalısınız. Doktorunuz durumunuza yol açan nedeni tespit etmeye çalışacaktır.
Anizokori tedavisi için sizlere önerilen tedavi planına uymalısınız. Bu sayede uzun vadeli görünüm iyileştirilir ve durumunuzun tedavisi kolaylaşır.
