Rektal Tuşe Nedir? Rektal Muayene Nasıl Yapılır?

Rektal tuşe, özellikle prostat bezinin ve alt karın bölgesindeki organların patolojilerini tespit etmek için yapılan bir muayene türüdür. Rektal muayene veya prostat muayenesi olarak da bilinir.

Bu yazıda; rektal tuşe nedir, rektal muayene neden yapılır, rektal tuşe nasıl yapılır, dijital rektal muayene nasıl hissettiriyor ve rektal tuşe sonuçları nelerdir sorularının kapsamlı yanıtını bulabilirsiniz.

İçindekiler: Rektal Tuşe Nedir? Rektal Tuşe Neden Yapılır? Rektal Tuşe Nasıl Yapılır? Rektal Muayene Nasıl Hissettiriyor? Rektal Muayenenin Sonuçları Nelerdir? Dijital Rektal Muayenenin Riskleri Nelerdir?

Rektal tuşe; pelvisin, alt karın bölgesindeki organların ve diğer yapıların sorunlarını kontrol etmek için yapılan bir muayene türüdür. Doktorlar tarafından yapılır.

Rektal tuşe şu isimlerle de anılmaktadır:

• Dijital rektal muayene
• Rektal muayene
• Prostat bezi muayenesi

Rektum muayenesi esnasında doktorunuz eldivenli ve yağlanmış bir parmağını rektuma nazikçe sokar. Diğer elini alt karın bölgesine veya pelvik bölgeye baskı yapmak için kullanabilir.

Rektal tuşe muayenesinin başlıca özellikleri şunlardır: Alt rektum ve pelvik organların değerlendirilmesi için yapılır. Erkeklere veya kadınlara uygulanabilir. Özellikle prostat bezinin büyümesi bu muayene ile kontrol edilebilir. İç kanamaların tespiti için önemli bir muayene testidir. Rektum ve prostat kanserinin tespiti için kullanılabilir.

Rektal muayene, rutin tıbbi muayenelerin bir parçasıdır. Gis kanamaları, bağırsak problemleri, üretral akıntı, idrar akımında değişiklik gibi belirtilerin varlığında uygulanabilir.

Dijital rektal muayene esnasında şu organlara ait patolojiler tespit edilebilir:

• Prostat bezi
• Rektum
• Uterus (rahim)
• Yumurtalıklar
• Mesane
• Üretra

Rektal tuşe muayenesi bir doktor tarafından uygulanmaktadır ve güvenilirdir. Basit ve kısa süreli bir muayene testidir, kısa sürede sonuç verir. Rektal tuşeyle ilgili daha fazla bilgi edinmek için yazımızı okumaya devam ediniz.

Rektal tuşe muayenesinin yapıldığı pek çok sağlık koşulu vardır. Bu nedenler tıbbi literatürde endikasyonlar olarak isimlendirilir.

Rektal tuşe endikasyonları şunlardır:

Prostat bezi muayenesi	Prostat bezi, erkek üremesinin en önemli organlarından biridir. Rektal muayene ile prostat bezinin büyümesi kontrol edilebilir. Prostat bezi büyümesi şu iki nedenden kaynaklanıyor olabilir: Benign prostat hiperplazisi Prostat kanseri Prostat bezinden bir tümör varsa, dijital rektal muayene esnasında bez yapısı sert bir şişlik olarak hissedilir. Yine de tüm prostat bezi değişiklikleri rektal muayene ile  tespit edilemez.
Kadın üreme organlarının kontrolü	Rektal tuşeyle bir kadının uterus ve yumurtalıkları gibi üreme organlarındaki problemler kontrol edilebilir. Rektal muayene, kadınlarda düzenli aralıklarla yapılan pelvik muayene ve Pap-smear testi ile birlikte yapılır. Bu esnada pelvik ağrı ve vajinal kanama gibi semptomların ana kaynağı kontrol edilir.
Dışkıda kan görülmesi	Dışkıda kan görülmesi pek çok nedenden kaynaklanıyor olabilir. Karın ağrısı, pelvik ağrı, bağırsak alışkanlıklarında değişiklik gibi nedenlerle birlikte dışkıda kan görülebilir. Doktorunuz rektal tuşeyi kullanarak dışkıdaki kanı kontrol edecektir. Bu sayede hangi nedenlerin dışkıda kan oluşumuna yol açtığını tahmin edebilecektir.
Hemoroid kontrolü	Hemoroidlerin bazıları dışarıya açılmaz ve gözle görülmez. Bu tür hemoroidler internal olarak isimlendirilir. İnternal hemoroidlerin teşhisi için dijital rektal muayene kullanılabilir.
Kanser tespiti	Özellikle kolon ve rektum kanserlerinin teşhisi için de rektal muayene yapılabilir. Tek başına kanser tespiti için rektal tuşe kullanılmasa da, doktorun ön teşhisi için gereklidir.

Rektal tuşenin yapılmasının diğer nedenleri şunlardır:

• Prostat enfeksiyonlarının tespiti
• Anal sfinkter fonksiyonlarının değerlendirilmesi
• Hemoroidlerin derecesini değerlendirmek
• Vajina ve rektum arasındaki boşluğu değerlendirmek
• Dışkıda gizli kan testi için dışkı elde etmek

Dijital rektal muayenenin yapılması için birçok farklı neden vardır. Doktorunuz rektal tuşeyi bir muayene veya tanı testi olarak kullanacaktır.

Dijital rektal muayene doktorlar tarafından yapılabilen bir muayene türüdür. Tüm doktorlar rektal muayene yapsa da, bu muayene türünü en çok kullanan uzmanlar şunlardır:

• Ürologlar
• Gastroenterologlar
• Kadın hastalıkları ve doğum uzmanları
• Cerrahlar
• Onkologlar
• Acil doktorları

Rektal muayeneye hazırlanırken şunları yapmalısınız:

• Hemoroidiniz varsa muayeneden önce doktorunuzu bilgilendiriniz.
• Dış ortamdan izole bir bölüme alınacaksınız.
• Bel altındaki kıyafetlerinizi indirmeniz veya çıkarmanız gerekecektir.

Doktorunuz dijital rektal muayeneyi yapmak için hazırlanacaktır. Eldiven giyecek ve ilgili parmağına kayganlaştırıcı sürecektir.

Rektal tuşenin adımları şunlardır:

Tuşe, sağlık koşulunuza göre ayakta veya uzanırken atılabilir. Ayakta atılacaksa, doktorunuz bel bölgesinden öne eğilmenizi söyleyecektir. Uzanırken atılacaksa, solunuza yatmanız ve dizlerinizi göğsünüze doğru çekmeniz istenecektir. Kadınlar için rektal muayene, litotomi pozisyonundaki muayene masasında yapılabilir. Doktorunuz dijital rektal muayeneyi eldivenle yapacaktır. Kayganlaştırıcı sürülmüş parmağını rektuma doğru ilerletecektir. Rektum içerisindeki patolojileri tespit etmek için parmağıyla baskı yapabilir.

Rektal tuşe muayenesi, yalnızca 30 saniyelik bir muayenedir. Rahatsız edici bir muayene türü olsa da, sonuçları itibariyle oldukça önemlidir.

Doktorunuz rektum içerisindeki büyümeleri, sertlikleri veya hassasiyetleri tespit edebilir. Dışkıda kan olup olmadığını gözleyebilir.

Birçok hasta rektal tuşeden önce nasıl hissettirdiğini doktoruna sorma ihtiyacı duyar. Rahatsız edici bir muayene olduğunu düşündükleri için kaygı duyabilirler.

Rektal tuşe esnasında erkek hastaların hisleri şunlar olabilir:

• Erkekler bir miktar rahatsızlık ve ağrı hissedebilir.
• Doktorunuz prostat bezi ile ilgi problemleri tespit edebilmek için bezin üzerine baskı uygulayabilir. Bu durum kısa süreli rahatsızlık hissi oluşturabilir.
• Prostat üzerine baskı yapılması idrara çıkma ihtiyacı hissetmenize neden olabilir.
• Prostat beziniz şişmişse veya iltihaplanmışsa muayenede ağrı hissedebilirsiniz.

Rektal muayene esnasında kadın hastaların hisleri şunlar olabilir:

• Rektal muayene kadınlarda genellikle ağrılı değildir.
• Doktorunuz iç organlarınızı hissetmek için göbeğinize baskı uygulayabilir.
• Bu baskı esnasında rahatsızlık hissedebilirsiniz.

Hemoroidi olan kişiler, anal fissürün olması veya diğer rektal problemlerin varlığında dijital rektal muayene acı verici olabilir.

Rektal tuşenin çok kısa süreli bir muayene olduğunu bilmelisiniz. Genellikle acı verici değildir ve ek problem oluşturmaz.

Rektal muayenenin sonucunu etkileyebilecek ana nedenler; hemorodiler veya anal fissürlerdir. Bu rahatsızlıklar testin uygulanışını ve sonuçlarını etkileyebilir.

Doktorunuz rektal tuşe sonrasında şu sonuçlardan birine ulaşabilir:

Normal. Organ büyümesi veya ek bir patoloji yoktur. Prostat bezinde büyüme vardır ve kıvamı sertleşmiştir. Bu durum birçok nedenden kaynaklanıyor olabilir. Ek testler yapılacaktır. Prostat bezinde hassasiyet vardır. Bu durum altta yatan bir enfeksiyonu gösterebilir. Çeşitli testler ile araştırma yapılacaktır. Gaitada kan görülebilir. Bu durum birçok bağırsak probleminden veya alt gis kanamasından dolayı oluşmuş olabilir. Ek testler yapılacaktır. Kadınlarda uterus veya yumurtalıklarda büyüme tespit edilebilir. İleri araştırma için çeşitli testler yapılacaktır. Hemoroid, polip veya apse gibi büyümeler tespit edilebilir. Nedenin tam olarak belirlenmesi için ek testlere ihtiyaç duyulacaktır. Anal fissürün tespiti ve düzeyi belirlenebilir. Uygun tedavi yaklaşımları belirlenecektir.

Rektal tuşe, doktorlar tarafından kullanılan ön muayene testlerinden biridir. Test sonucuna göre doktorunuzun aklında tanı çeşitleri belirecektir.

Doktorunuz rektal muayene sonucuna göre ek testler yaptırmanızı isteyebilir ve farklı hastalıkların araştırılmasını sağlayabilir.

Rektal muayeneden sonra şu testleri yaptırmanız gerekebilir:

• PSA testi
• Gaitada gizli kan testi
• Kolonoskopi
• Sigmoidoskopi
• Pelvik ultrason
• Bilgisayarlı tomografi
• Prostat biyopsisi

Dijital rektal muayene, doktorlar tarafından oldukça sık kullanılan bir muayene metodudur. Pek çok hastalığın ön tanısı bu muayene ile konulabilir veya dışlanabilir.

Rektal tuşe oldukça basit bir muayenedir ve yalnızda 30 saniye ila 1 dakika arasında sürmektedir. Hızlı bir muayenedir ve hızlı sonuçlar verir.

Rektal muayenenin bir diğer özelliği de güvenilir olması ve risk oranının çok düşük olmasıdır. Rektal muayenenin riskleri şunlardır:

• Tuşe sonrası ağrı
• Anal fissüre veya hemoroide bağlı az miktarda kanama
• Tansiyonda bir miktar düşme

Rektal tuşe muayenesi sonrasında günlük faaliyetlerinize geri dönebilirsiniz. Ek semptomlarınızın oluşması durumunda en yakın sağlık kuruluşuna başvurmalısınız.