Dizde sıvı birikmesi, diz ekleminde ve çevresindeki dokularda meydana gelen bazı rahatsızlıklar sonucunda sinovya sıvısının artmasıdır. Travmalar ve temaslı sporlar sonrasında sıkça meydana gelir.
Bu yazıda; dizde sıvı birikmesi nedir, diz efüzyonunun nedenleri nelerdir, dizde sıvı birikmesinin belirtileri nelerdir, dizde sıvı birikmesi tedavisi nasıl yapılır gibi soruların kapsamlı yanıtlarını bulabilirsiniz.
| İçindekiler: |
Hepimizin eklemlerinde bir miktar sıvı bulunur. Eklemlerde bulunan renksiz, yapışkan ve kaygan bu sıvıya sinovya adı verilir.
Eklem sıvısı, eklem yüzleri arasındaki sürtünmeyi azaltır. Eklem yüzleri arasındaki ilişkiyi kolaylaştırır ve rostasyonun sağlanmasına yardımcı olur.
Bazen eklem sıvısı miktarında artış meydana gelir. Bu durum eklem efüzyonu olarak isimlendirilir. Eklem sıvısında artışın meydana geldiği en önemli yer dizdir.
Dizde sıvı birikmesi olarak bilinen bu durumun bazı özellikleri şunlardır:
|
Dizde sıvı birikmesi; eklem, ligament veya menisküsün yaralanması nedeniyle oluşabilir. Romatoid artrit gibi bazı kronik hastalıklar dizde sıvı birikimine yol açabilir.
Dizde su birikmesi hakkında daha fazla bilgi almak için yazımızın alt bölümlerini okuyunuz. Nedenler, belirtiler, tedavi ve fizik tedavi seçenekleri gibi başlıkları hemen aşağıda bulabilirsiniz.
Diz ekleminde sıvı birikmesine ve şişmeye yol açabilecek birçok neden vardır. Diz efüzyonunun nedeni artrit veya diz ligamentlerinde meydana gelen bir yaralanma olabilir.
Diz eklemi çevresinde meydana gelen hasar sonrasında, vücudun doğal bir reaksiyonu olarak diz eklemi sıvıyla çevrelenir. Bu durum daha fazla hasar oluşumu engellemek için ortaya çıkan fizyolojik bir süreçtir.
Dizde sıvı birikmesi nedenleri şunlardır:
- Eklemin aşırı kullanımı
- Tekrarlayan diz yaralanması
- Yırtık bağlar
- Menisküsün yırtılması
- Diz kemiklerinin birinin veya birkaçının kırılması
- Sinovit
- Prepatellar bursit
- Osteoartrit
- Romatoid artrit
- Gut
- Kistler veya tümörler
| Diz eklemi etrafında biriken sıvı miktarı ve tipi; altta yatan hastalığa, duruma veya yaralanmanın düzeyine göre değişiklik gösterebilir. Şişlik çoğu zaman kolayca tedavi edilebilir. |
Hızlı ve koşu içeren yüksek riskli sporlarla uğraşma diz efüzyonu oluşumuna yol açan önemli bir nedendir. Osteoartrit ve romatoid artrit gibi kronik hastalıklar da dizde sıvı birikmesine neden olur.
Obezlerin veya aşırı kilolu bireylerin dizlerinde daha fazla baskı vardır. Bu yüzden eklemde aşınma daha hızlıdır. Vücut bu durumu dengelemek için daha fazla sıvı üretir.
Dizde sıvı birikmesinin belirtileri ve semptomları, diz ekleminde aşırı sıvı birikmesine yol açan nedene bağlı olarak değişiklik gösterebilir.
Eklem efüzyonu genel olarak bir dizi etkiler. Eklemde ağırlık hissi farkedebilirsiniz ve diğer diz ile karşılaştırdığınızda şişkinlik görebilirsiniz.
Dizde sıvı birikmesinin belirtileri şunlardır:
- Etkilenen dizde şişkinlik
- Diz kapağını çevreleyen ciltte kızarıklık
- Eklemde sertleşme
- Bacağı düzeltirken veya bükerken zorlanma
- Hareket ile artan ağrı
- Diz üzerine ağrılık verince artan ağrı
- Dizler arasında sıcaklık farkı
|
Diz ekleminde şişme olduğunda, bir diz diğerinden daha büyük görünebilir. Dizin kemikli bölümlerindeki şişkinlik diğer dizle karşılaştırıldığında belirgindir.
Diz eklemi aşırı sıvı içerirse, dizin bükülmesi veya düzeltilmesi zorlaşabilir. Bu durumun ilerleyişi sonucunda hareket engellenebilir. |
Dizde sıvı birikimine yol açan neden osteoartrit ise, ağırlık taşırken ağrı oluşabilir. Bu ağrı tipik olarak dinlenme ve rahatlama ile azalır.
Eklemde sıvı birikimine yol açan neden yaralanma ise, dizin önünde veya yan taraflarında morluklar görebilirsiniz. Bu gibi durumlarda ağrı dayanılmaz hale gelebilir.
Dizde sıvı birikmesi vaka örnekleri – Saglik.li
İnsanlar hayatlarının bir döneminde birkaç günlük diz ağrısı çekebilir. Dinlenme, buz tedavisi veya ağrı kesiciler ile dize ait semptomlar ortadan kalkar.
Dizde oluşan bazı problemler ciddi hasarlara ve dizde sıvı birikmesine yol açabilir. Şu belirtilere sahipseniz bir doktora görünmeniz faydalı olabilir:
- Dizde ciddi bir yaralanma varsa,
- Dizi bükemiyorsanız veya düzeltemiyorsanız,
- Birkaç dakikadan fazla rahatça yürüyemiyorsanız,
- Ayakta durmakta problem çekiyorsanız,
- Dizinizde sıcaklık ve kızarıklık farkederseniz,
- Dizler arasında büyüklük farkı görürseniz,
- Semptomlar uzun süreli ise,
Doktorunuz özellikle diz konusundaki tıbbi geçmişinizi bilmek isteyecektir. Diz eklemi ile ilgili geçmiş problemleri ve yaptığınız fiziksel aktiviteleri soracaktır.
Daha sonra ayrıntılı muayene yapacak ve diz eklemindeki problemler hakkında fikir edinecektir. Bu aşamadan sonra çeşitli kan testleri ve görüntüleme testleri yaptırmanızı isteyebilir.
Bazı kişilerde dizden sıvı çekilmesi (sinovya aspirasyonu) gerekebilir. Diz ekleminin içerisine uzun ve ince bir iğne sokularak sıvı çekilir. Kısa ve pratik bir işlemdir.
Sinovya sıvısı şunlar için test edilebilir:
|
Dizdeki artan eklem sıvısının bir kısmını boşaltmak diz içerisindeki basıncı azaltabilir ve bir süreliğine de olsa rahatlama sağlayabilir.
Dizde sıvı birikmesi tedavisi, çoğu zaman durumun nedenine yöneliktir. Nedene yönelik tedavi bireyler arasında farklılıklar gösterebilir.
Diz efüzyonunun nedeni tespit edildikten sonra, aşağıdaki seçeneklerden biri veya birkaçını içeren tedavi metodu kullanılabilir:
- Antiinflamatuarlar veya diğer ağrı kesiciler
- Sinovit varsa antibiyotikler
- Oral kortikosteroidler
- Enjekte edilen kortikosteroidler
- Diz içi basıncı azaltmak için eklem sıvısı aspirasyonu
- Artroskopi ile hasarın onarılması
- Esnekliği arttırmak için fizik tedavi egzersizleri
Bir fizik tedavisi uzmanı, dizi ve çevresindeki dokuları güçlendirmek için egzersizler önerebilir. Fizik tedavi uygulamaları ile zayıflamış dizler desteklenebilir.
Dizde Sıvı Birikmesi Ameliyatı
Dizde sıvı birikimi çeşitli tedavilere yanıt verir ve zaman içerisinde iyileşir. Eklem sıvısı artışı engellenemezse ve tedavilere yanıt alınamazsa cerrahi tedavi seçenekleri gündeme gelir.
Dizde sıvı birikmesi ameliyatı, dizdeki problemin cerrahi olarak çıkarılması işlemini içerir. Diz protezi uygulaması yapılabilir. Diz protezi en ciddi vakalarda kullanılan bir seçenektir.
Egzersizler ve Fizik Tedavi
Dizinizde sıvı birikimi olduğunda ilk yapmanız gereken şey, dizinizi çeşitli travmalardan korumaktır. Bu amaçla çeşitli türleri bulunan dizliklerden birini kullanmalısınız.
Dizlikler, dizinizin stabilitesini sağlar ve dışarıdan gelen travmaları engeller. Dizlik alırken doktorunuzla konuşmanız faydalı olacaktır.
Bu süreçte sizlere yapanız gereken egzersizler önerilebilir. Egzersizlerinizi yapmadan önce dizinizin rahatlaması gerekiyor. Fizik tedavi uygulamaları ve egzersizleri, uygun şekillerde yapmalısınız.
Bakım Önerileri
Dizinde sıvı biriken hastalar için evde uygulayabileceğiniz bazı öz bakım önerilerimiz var. Bunlar:
- Diziniz şiştiğinde hareket miktarınızı azaltmalısınız.
- Dizinizin üzerine ağırlık vermeyiniz.
- Zorlayıcı spor faaliyetlerinden bir süre uzak durunuz.
- Gerektiğinde ağrı kesici kullanabilirsiniz.
- Dizinizi 15-20 dakika boyunca kalbinizden daha yüksekte olacak şekilde kaldırın.
- Dizlerinizi korumak için kilo verin.
- Bacaklarınızı çalıştırın, bacak kaslarınızı güçlendirin.
İyileşme Süreci
Dizde sıvı birikmesinin iyileşme süreci, yol açan nedene ve uygulanacak tedaviye göre değişiklik gösterebilir.
İyileşme sürecinde dizinizi her türlü travmadan ve zorlayıcı koşuldan uzak tutmalısınız. Yürüme mesafesi uzun olmamalı, atlama gibi egzersizler yapılmamalıdır.
Genellikle 1-2 hafta içerisinde tedavilerin de yardımıyla rahatlama sağlanır. Yapılacak egzersizler ile iyileşme süreci tamamlanacaktır.
Bazı insanlarda rahatlama ve iyileşme süreci gecikir. Bu kişiler mutlaka tıbbi yardım almalı ve tedavilerine harfiyen uymalıdırlar.
Tüm insanlar hayatlarının bir döneminde diz ile ilgili problemler yaşar. Diz üzerine aşırı stres binmesi veya dışarından gelen bazı yaralanmalar bu duruma yol açabilir.
Dizde sıvı birikmesi riskini arttıran önemli nedenler şunlardır:
| Yaş | Yaşlanma ile birlikte diz ekleminde aşınma ve yıpranma olur. Bu durum diz problemleri yaşama ihtimalini arttırır. |
| Spor | Zorlayıcı sporlarda diz yaralanması ve eklem efüzyonuna daha sık rastlanır. Güreş, basketbol ve futbol bu sporlardan bazılarıdır. |
| Meslek | Bazı meslek sahiplerinde diz hasarının daha sık görüldüğü bilinmektedir. Diz üzerinde çalışmayı gerektiren işler önemli problemlere yol açabilir. Bahçıvanlar, çatıcılar vs |
| Kilo fazlalığı | Fazla kilo, diz eklemi üzerine binen yükü arttırır. Böylece diz eklemlerinde zorlanma ve dejenerasyon meydana gelebilir. |
| Kronik hastalıklar | Osteoartrit, romatoid artrit ve gut gibi bazı hastalıklar neticesinde diz ekleminde problemler oluşabilir. |
Bu risk faktörlerinden biri veya birkaçına sahipseniz, dizinizi korumak için daha fazla özen göstermeniz gerekir. Kilo vermeli ve zorlayıcı sporları yaparken dikkatli olmalısınız.
Dizinizi travmalardan ve zorlayıcı durumlardan korumalısınız. Dizde sıvı birikmesini önlemek için şu koşullara dikkat etmelisiniz:
- Sarsıntılı hareketlerden ve pürüzlü koşu yüzeylerinden uzak durmalısınız.
- Kilo vererek diz eklemi üzerine düşen yükü azaltmalısınız.
- Zaman zaman egzersizler yaparak bacak ve uyluk kaslarınızı güçlendirmelisiniz.
- Kendi gücünüze ve kapasitenize uygun sporlar yapmalısınız.
- Yürüyüş ve yüzme gibi sporlar diz için oldukça faydalıdır.
Kilo vererek ve diz ekleminiz konusunda dikkatli davranarak diz efüzyonunu engelleyebilirsiniz. Dizde sıvı birikmesi semptomlarınız ağırsa zaman kaybetmeden bir doktora gitmelisiniz.
